ග්‍රන්ථය - මගේ පුතු චේ
පරිවර්තනය - මංජුල කල්දේරා
සුභාවි ප්‍රකාශකයෝ
මිල -රු. 600 (පිටු 365)
සිය උපන් දිනය වන 1926 සිට 1956 දක්වා ගත් කල එනම් කියුබාව ජය ගැනීමේ සටන අරබයා ඒ පුහුණුවීම් කටයුතු ආරම්භ වන තෙක් ඒ දිගු ගමන අර්නස්ටො චේ ගුවේරා නම් ඒ සුපතළ විප්ලව වාදියාගේ ජීවිත කතාවටම අයත් වන්නක් වේ. තවද එය ඔහුගේ පියාගේ මුවින්ම අසා දැනගැනීමට ලැබීම දුර්ලභ වරමක් යැයි කීම වරදක් යැයි නොසිතමි.
චේ ගේ පවුල් පසුබිමට අදාළව කතා කළොත් සුඛෝපභෝගී ජීවිතයක් ලබා උපන් ඔහු උපන් දා සිට ම ඇදුම රෝගයෙන් වේදනා විඳි අයෙකු වේ. එහෙත් පසුකාලීනව නිර්ධන පාන්තික විප්ලව වාදියෙකු බවට පත් වන තවද එකී රෝගයට මෙන්ම සාහසික දේශපාලන අධිපතිවාදයට එරෙහිව එකවර සටන් කළ සිය පුතු ගැන ඔහුගේ පියා කෘතීන් දෙකක් ම ප්‍රකාශයට පත් කොට තිබේ. “මයි සන් චේ” යනු ඉන් එකක් වන අතර අනික “හියර් ගෝස් ටු සෝල්ජර් ඔෆ් ද ඇමරිකා” ය. පසුව මේ දෙකෙහිම අන්තර්ගතය එකට ගොනු කොට එක් කෘතියක් ලෙසින් ඉංග්‍රීසි බසට පරිවර්තනය කළ ලුසියා අල්වාරෙස් සි ටොලෙස්ඩො අතින් ලියවුණ එම කෘතිය පසුගිය දා “මගේ පුතු චේ” නමින් සිංහලට පරිවර්තනය වුයේ මංජුල කල්දේරා අතිනි. පරිවර්තන කර්තව්‍යයක් හැටියට එය ප්‍රමාණවත් උත්සාහයකි.
ළමා වියේ සිට ම ඇදුම රෝගයෙන් පීඩා විඳි චේ ආසන්නයේ ම සිටිමින් ඔහුව රැක බලාගත් ඔහුගේ පියා මෙම කෘතිය ලියන්නේ සිය පුත්‍රයාගේ දින පොත් මෙන්ම ඔහු සිය සමීප ඥාතීන්ට ටිටා ඉන්ට් නම් ඔහුගේ මිතුරියකට ලියන ලද ලියුම් එකතු කර ගනිමින් බව පැහැදිලි වේ. චේ පුද්ගලයෙක් වශයෙන් ගත් කල සෝපාහාසාත්මක කියුම් කීමේ හුරුබුහුටිකම් ඇත්තෙකි. මුහුණට මුහුණ ලා සිටිමින් වුව මතුවන ඔහුගේ ඒ කදිම උපහාසය මෙම කෘතියේ මැනවින් සටහන් වී ඇති බව ද පැහැදිලි ය. ඒ අතරින් රිදී රේඛාවක් සේ මතුවන්නේ ඔහු අනිකා කෙරෙහි දැක්වූ සංවේදීතාව යි. එමෙන්ම විප්ලවවාදී චේ මහත් කැමැත්තක් දැක් වූ විෂය වුයේ පුරාවිද්‍යාව යි. ඔහු විප්ලවවාදියෙකු වූ ඒ ගමන් මඟ තවද ඒ උත්පත්ති කතාව හෘදයාංගම විස්තරයක් වශයෙන් ඉදිරිපත් වුණත්, ඒ තුළ පවත්නා කුලුණු ගුණය, වීර රසය කදිම ආඛ්‍යානයක් මතු කොට ඇතැයි සිතේ. ලුසියා අල්වාරෙස් පවසන අන්දමට එය වනාහි යථාරූපි වූත්, මනෝ මූලික වූත් විප්ලවවාදියෙකුගේ ගමන් මඟක් වශයෙන් ගත් කල ඇමරිකානු කලාපය හරහා ගලා යන විචිත්‍රවත් වීර චාරිකාවක් වැන්න.
“මැතිව්ස්ගේ කතාව අප කොතරම් උද්වේගයකින් කියෙව්වේ ද යන්නත් එමෙන්ම නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් හි පළ වු සේයා රූ අප කොතරම් සියුම්ව පරීක්ෂා කළේද යන්නත් ඔබට සිතාගත හැකි වනු ඇත. එළු රැවුළක් වවා රයිෆලයක් අතින් ගෙන උන් ගරිල්ලා භටයා අර්නස්ටො විය. ඒ ගැන සැකයක් නොවී ය. එම ලිපියෙන් ෆිදෙල් කස්ත්‍රො සහ ඔහුගේ මිනිසුන් සංවිධානය වූ අංකුර හමුදාවක් ලෙසින් හඳුන්වාදීම අපට සැනසිල්ලට කරුණක් විය. ඒ ලිපිය පහතින් බැටිස්ටාගේ රජය පැතිර වූ පුවතක් ද එකතු කර තිබුණි. ඒ අනුව ඔවුන් හුදු අපරාධකරුවන් රොත්තක් වූ අතර නීතියට එරෙහිව ක්‍රියා කරන මේ පිරිස රජයේ හමුදා විසින් සියෙරා මඑස්ට්‍රාවේ කුඩා බල ප්‍රදේශයකට සීමා කොට ඇති හෙයින් ළඟදීම සමුලඝාතනය කරනු ඇත.”
කෘතීන් දෙකක එකතුවක් වන “මගෙ පුතු චේ” හි පළමු කෘතිය අනුව යන ඔබට හමුවනු ඇත්තේ හුදු ආගම් භක්තියට විරුද්ධ වූ රැඩිකල් ක්‍රියාකාරීත්වයකින් අවදි වූ මැද පාන්තික ආර්ජන්ටියානු පවුලක ගෙවුණු ඔහුගේ ළමා විය පිළිබඳ විචිත්‍ර පැහැදිලි කිරීමකි.
“අලග්‍රාසියා කොර්ඩෝබා හා බුවනෝර්ස් අයර්ස් හි ඔවුන්ගේ නිවෙස සැමවිටම විවෘතව පැවැති මිත්‍රශීලි ස්ථානයක් විය. රාත්‍රී ආහාරයට ඥාතීන්, ළමුන්ගේ මිතුරු මිතුරියන්, සංචාරයේ යෙදෙන විද්වතුන්, වෘත්තීය සගයන් හෝ පිටුවහල් කරන ලද ස්පාඤ්ඤ සමූහාණ්ඩු නායකයින් හා බුද්ධිමතුන් අතරින් කී දෙනෙක් හරියට පැමිණෙන්නේ දැයි කිසිවෙක් දැන සිටියේ නැත. බාල පරපුර ස්වාධීනව නිදහසේ එනමුදු සදාචාරය පිළිබඳ වැඩි අවබෝධයකින් යුතුව වැඩුණාහ.”
ඉහත විස්තරය අපට පෙන්වා දෙන්නේ චේ ගේ විප්ලවවාදී නැගීම හුදු ළදරු වළිප්පුවක් වැන්නක් නොවන බවයි. අනිත් අතට ඔහු කියුබන් අරගලය සමඟ සම්බන්ධ වන්නේ ද අවශේෂ රැඩිකල් ක්‍රියාකාරකම් සම්බන්ධ අත්දැකීම් ඇතිවය යන්න ද මෙම කෘතියෙන් පෙන්වා දෙයි. එමෙන්ම ස්පාඤ්ඤ සිවිල් යුද්ධය මෙන්ම නාසි වාදය ආර්ජන්ටිනාවට කළ බලපෑම ඔහු හැදී වැඩුණු කාලයේ පසුබිමේ වු දේශපාලන ක්‍රියාන්විතයන් වශයෙන් පැවතුණි.
“1952 ග්‍රනාඩො සමඟ දකුණු ඇමරිකානු මහද්වීපය හරහා කළ තම පළමු චාරිකාවේ දීම චේ පීඩිතයන් දිවි ගෙවන දුක්ඛදායක තත්ත්වය අවබෝධ කර ගත්තේ ය. ඔවුහු පේරු ළාදුරු කොළණිවල ස්වේච්ඡාවෙන් සේවයේ නිරත වුහ. නිවසට ආපසු පැමිණි කල චේ කියා සිටියේ තවදුරටත් තමා මීට අවුරුද්දකට පෙර ආර්ජන්ටිනාවෙන් පිට වූ මිනිසා නොවන බවය.
මංජුල කල්දේරා විසින් “මගේ පුතු චේ” නමින් සිංහල බසට නගන ලද මෙම කෘතිය ඉතා පැහැදිලිවම අපට පෙන්වා දෙන්නේ අර්නස්ටො චේ ගුවේරා නම් මෙම චරිතය ප්‍රබල සමාජ දේශපාලන හැසිරීමක් වශයෙන් නිර්මාණය වු ආකාරයයි. චේ ජනප්‍රිය ප්‍රබන්ධයක්, විලසිතාවක් බවට පත් කොටගෙන ඇති විහිළුකාරයන්ගේ ප්‍රබන්ධ කතා ඉතා නිවැරැදි ලෙසින් පරාජය කළ යුතුය යන හැඟීමද ඒත් සමඟම ඇති වේ.
“චේ සියලු සුදුසුකම් සහිත විප්ලවවාදියෙකු වුයේ, මෙක්සිකෝවේ දී ය. මාක්ස්, එංගල්ස් අධ්‍යයනය කරමින් හිඳ කස්ත්‍රො සමඟ කියුබානු ආක්‍රමණය වෙනුවෙන් පුහුණුවට පත් වී අත් අඩංගුවට පත් වූ” ඒ කාලයේ දී යැයි පැවසේ. එසේ ගොඩ නැගුණු ඒ මනුෂ්‍ය සංවේදීතාවෙන් යුත් සැබෑ විප්ලවවාදියා කාලයේ නියමයට අනුව වෙඩි වැදී මිය ගිය පුද්ගලයෙකු නොවේ. ඒ අනුව ඔහු සැබෑ ලෙසින්ම දුෂ්ට දේශපාලන මානසිකත්වයෙන් ම වෙඩි තබා ඝාතනය කළ ඉතිහාසයීය චරිතයකි. එහෙත් ඔවුහු ඒ නිසාම මිය නොයති. එවැනි ඔවුහු යථාර්ථවාදී ඓතිහාසික පුරාවෘත්ත බවට පත් වෙති.
