මාස දෙකකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ පැවති මෙරට මහ මැතිවරණ කලබෑගෑනිය මේ වන විට අවසන් වී තිබේ. එම මහ මැතිවරණය අවසන්වී ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පෙරමුණ හෙවත් පොහොට්ටුවට අති විශිෂ්ට ජයක් අත්කර දෙමිනි. එවර ඡන්දයෙන් පොහොට්ටුවට ජය අත්වන බව රටේ වැඩි දෙනෙකු කල්තියා දැන සිටිය ද එම පක්ෂයට මෙතරම් විශිෂ්ට ජයක් ලැබෙතැයි කිසිවකු හෝ නොසිතන්නට ඇතුවාට සැක නැත.
එහෙත් මෙරට බුද්ධිමත් ජනතාව පොදුජන පෙරමුණට වාර්තාගත ජයග්‍රහණයක් අත්කර දුන්නේ අනෙකුත් සියලුම පක්ෂ අන්ත පරාජයකට පත් කරමිනි. ඇතැම්විට මෙවර මහ මැතිවරණයෙන් තමන්ට මෙතරම් විශිෂ්ට ජයග්‍රහණයක් ලැබෙතැයි පොදුජන පෙරමුණේ නායක කාරකාදීන්වත් නොසිතන්නට ඇත. ඒ ගැන අපට සිතෙන්නේ එය මෙරට සමස්ත ජනතාවම ලැබූ සුවිශේෂී ජයග්‍රහණයක් ලෙසිනි. එසේම අභිනවයෙන් පත්වූ ආණ්ඩුව තමන්ට මෙතරම් විශිෂ්ට ජයක් අත්කර දුන් ජනතාවගේ සිතුම් පැතුම් ඉටුකර ඔවුන්ගේ ජීවන තත්ත්වය ඉහළ දැමීම සඳහා අවශ්‍ය පියවර ගනු ඇතැයි අපගේ ද පැතුමයි.
එසේම ඉකුත් මහ මැතිවරණයෙන් ශ්‍රී ලංකා පොදුජන පක්ෂය ලබා ඇති එම සුවිශේෂ ජයග්‍රහණය ගැන අප උදක්ම සතුටට පත්වන බව පළමුකොටම සදහන් කළ යුතුය. ඒ සමඟම මෙවර මහ මැතිවරණයේදී ජනතාවගේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අප තුළ ප්‍රශ්නාර්ථයක් හටගෙන ඇති බව ඒ සමගම කීමට සිදුවී ඇත්තේ තරමක කණස්සල්ලක් ද සිත තුළ තෙරපෙන අතරතුරය. ඊට හේතුවී ඇත්තේ ඉකුත් මහ මැතිවරණයේදී මෙරට ලියාපදිංචි ඡන්දදායකයන් අතරින් හතළිස් අටලක්ෂයක් පමණ පිරිසක් තමන්ගේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කර නැතැයි ජනමාධ්‍ය මගින් අසන්නට ලැබීමයි.
එම මාධ්‍ය වාර්තා සඳහන් කර තිබූ අන්දමට ඉකුත් මහ මැතිවරණයේදී ඡන්දදායකයෝ 1,62,63, 711 දෙනෙක් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සදහා අවශ්‍ය සුදුසුකම් සපුරා තිබුණහ. එහෙත් එම පිරිස අතරින් තම ඡන්දය ප්‍රකාශ කර තිබුණේ 1,13,84,711 දෙනෙකු පමණි. මෙතෙක් මෙරට පැවති කිසිම ඡන්දයකදී මෙතරම් සංඛ්‍යාවක් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සදහා ඡන්ද මධ්‍යස්ථානය වෙත නොපැමිණී ප්‍රථම අවස්ථාව මෙය විය.
ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සදහා ඡන්ද මධ්‍යස්ථානය වෙත පැමිණ තිබූ පිරිස විසින් ප්‍රකාශිත ඡන්ද මධ්‍යස්ථානය වෙත පැමිණ තිබූ පිරිස විසින් ප්‍රකාශිත ඡන්ද අතරින් ඡන්ද හත් ලක්ෂයක් පමණ ප්‍රතික්ෂේප වී ඇති බව ද එම ජනමාධ්‍ය වැඩිදුරටත් සඳහන් කර තිබිණි. ඇතැම් විට ඡන්ද පත්‍රිකා ප්‍රතික්ෂේප වන්නට ඇත්තේ ඒවා නියමිත පරිදි සලකුණු කර නොතිබූ නිසා විය හැකිය.
කෙසේ වෙතත් මෙරට ඡන්දදායකයන් අතරින් හතළිස් අටලක්ෂයක් තමන්ගේ ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට ඉදිරිපත් නොවීමත්, ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සදහා ඡන්ද පොළට පැමිණි හත් ලක්ෂයක් පමණ වූ පිරිසක් විසින් සලකුණු කරන ලද ඡන්ද පත්‍රිකා විවිධ හේතු මත ප්‍රතික්ෂේප වීමත් එතරම් සුබදායී ලක්ෂණයක් නොවන බව අපගේ අදහසයි. අප එසේ කියන්නේ කවර රටක වුවද පාර්ලිමේන්තු සම්ප්‍රදායට අයත් පාලන ක්‍රමයක් සාර්ථක වීමට නම් එම රටේ පුරවැසියන්ගේ දේශපාලන දැනුමත්, තම අයිතිවාසිකම් පිළිබද උනන්දුව ඉහළ මට්ටමක පැවතීමත් අත්‍යවශ්‍ය වන බැවිනි.
ඉකුත් මහ මැතිවරණයේදී හතළිස් අට ලක්ෂයක් පමණ දෙනා තම ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් නොවීම එක කරුණක් වන අතර ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අදහසින් ඡන්ද පොළට පැමිණ තමන්ගේ අභිමතය සහ මනාපය සලකුණු කරන ලද ඡන්ද පත්‍රිකා හත් ලක්ෂයක් පමණ ප්‍රතික්ෂේප වීම තවත් කරුණකි. එහෙත් එම හේතු සාධක දෙකෙන්ම ලැබෙන ප්‍රතිඵලය එතරම් යහපත් නොවේ. එම කරුණු දෙකෙන්ම ලැබෙන දිගු කාලීන ප්‍රතිඵලය අමිහිරිය. අප එසේ කියන්නේ යම් පුද්ගල සමූහයක් තමන් සතු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් ගැන තැකීමක් නොකරන විට හෝ ප්‍රතික්ෂේව කරන විට එය අන්තවාදී පෙළඹවීම්වලට හේතුවක් විය හැකි බැවිනි.
ඇතැම්විට ඔවුන් අතරින් වැඩි දෙනෙකු ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා ඡන්ද පොළට නොපැමිණෙන්නට ඇත්තේ ඉකුත් කාලයේ රට පුරා හිස ඔසවමින් තිබූ කෝවිඩ්-19 හෙවත් කොරෝනා උවදුරට බියෙන් යැයි කෙනෙකුට අනුමාන කළ හැකිය. එසේත් නැත්නම් මැතිවරණය පැවති දිනයේ තමන් අසනීපයෙන් සිටී නිසා යැයි හෝ විදේශගතව සිටී නිසා යැයිද කීමට පුළුවන. ඒ අතරින් කොරෝනා උවදුරට බියෙන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා නොගිය බව කීම පිළිගත හැකි කරුණක් නොවේ. මන්ද මෙරට සියලුම ඡන්ද මධ්‍යස්ථානවල සෞඛ්‍ය ආරක්ෂක විධිවිධාන උපරිම මට්ටමින් යොදා තිබීමත්, ඒ නිසාම ඡන්ද දායකයන් අතරින් අති විශාල පිරිසක් ඒ ගැන නොසලකා ඡන්ද පොළට පැමිණීමත් නිසාය. එසේම යම් යම් දේශපාලන පක්ෂ කෙරෙහි ඇතිවූ කලකිරීම නිසාත්, ඒ වෙනුවට වෙනත් දේශපාලන පක්ෂයකට ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොහැකියාව නිසාත් තමන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා නොගිය බවට ද තවත් කෙනෙකුට හේතු දැක්විය හැකිය. ඇතැම්විට එම ප්‍රකාශයේ ඉතා සුළු වශයෙන් හෝ සත්‍යයක් ද තිබිය හැකිය. එහෙත් මෙතරම් විශාල පිරිසක් තමන් අයත්ව සිටී දේශපාලන පක්ෂය ගැන ඇතිවූ කලකිරීම නිසා ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නොගිය බව කීම සත්‍යවාදී ප්‍රකාශයක් ලෙස විශ්වාස කිරීමට අපහසුය.
මේ අතර සලකුණු කරන ලද ඡන්ද පත්‍රිකා හත් ලක්ෂයක් පමණ ප්‍රතික්ෂේප වී ඇත්තේ ඡන්ද පත්‍රිකාව නිසි පරිදි සලකුණු කිරීම පිළිබදව මැතිවරණ කොමිසම මගින් දිගින් දිගටම කරන ලද දැනුවත් කිරීම හරිහැටි වටහා ගැනීමට නොහැකිවීම නිසා යැයි තවත් කෙනෙකුට හේතු දැක්විය හැකිය. එහෙත් එය ද පිළිගත හැකි හේතුවක් නොවන්නේ ශ්‍රී ලංකාව සාක්ෂරතාව අතින් දකුණු ආසියානු රටවල් අතර ඉහළම ස්ථානයක පසුවන බැවිනි. එහෙයින් යමක් කියවා තේරුම් ගැනීමට තරම් දැනුමක් අපේ ශ්‍රී ලාංකික ජනතාවට නැතැයි කිසිසේත්ම පිළිගත නොහැක. එසේ වුවද වයස්ගතවීම නිසා හෝ ඇස් පෙනීම දුර්වල වීම නිසා හෝ යමකුට ඡන්ද පත්‍රිකාව හරිහැටි බලාගත නොහැකි තත්ත්වයක් උද්ගතවීමට හැකිවුවද ඒ සඳහා ද ඡන්ද පොළ නිලධාරින් අවශ්‍ය සේවා පහසුකම් සපුරා තිබුණේය. ඒ අනුව ඡන්දපොළ නිලධාරින්ගේ සහය ලබාගෙන තමන් කැමති පක්ෂය සලකුණු කිරීමටත්, තමන් කැමති අපේක්ෂකයන් තිදෙනෙකුට මනාපය පළ කිරීමටත් ඉඩ සලසා තිබුණේය. එහෙයින් තමන් ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට ඉදිරිපත් නොවීම සහ සලකුණු කරන ලද ඡන්ද පත්‍රිකාව ප්‍රතික්ෂේප වීම ගැන එම පුද්ගලයන් විසින් ගෙනහැර දක්වන හේතු සාධක පිළිගත නොහැකිය.
ඇතැම් විට යම් කෙනෙකු තම ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා නොයාමට මුල්වූ බවට දක්වන හේතු සාධකය සත්‍යයක් හෝ අසත්‍යයක් විය හැකිය. එහෙත් අපගේ අදහස නම් කුමන තත්ත්වයක් යටතේ වුවද තමන්ගේ ඡන්දය නිසි අයුරින් ප්‍රකාශ කිරීම තමන් සතු ප්‍රජාතාන්ත්‍රිය අයිතියකි. යම් කෙනෙකු තමන් සතු එම අයිතිය හිතාමතාම ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ නම් ඔහු තම රටට පමණක් නොව තමන්ට ද සිදුකරගන්නේ බලවත් අනර්ථයකි. එහෙයින් මීලගට පැවැත්වෙන පළාත් සභා ඡන්දයේ දී හෝ එවැන්නක් සිදු නොවිය යුතුය.
