රෝමයට ජයග්‍රහණය ගෙනා යුරෝපයේ දේශපාලන ගුරුවරයා ලෙස සැලකෙන ජුලියස් සීසර්, රෝමයේ කැපිටෝලය ඉදිරිපිට මහ දවල් රෝමවරුන් ඉදිරියේ ක්‍රි.පු. 44 මාර්තු 15 දින ඝාතනය විය. එය ලෝක ඉතිහාසයේ ලෝක සාහිත්‍යයේ ක්‍රෑරතම ඝාතනය ලෙස සැලකේ. ක්‍රි.පු. 102 දී රෝමයේ රදල පවුලක උපන් ඒ මහා පෙරළිකාරයා අද අප සියල්ලන්ගේම ජීවිත තීරණය කරන කැලැන්ඩරය ලොව පුරා ක්‍රියාත්මක කළේය.
ජුලි මාසයට ඒ නම තැබුණේද ඔහු නිසාය.
ඡන්දය සඳහා මහජන සේවයට මුදල් සෙවීමට සීසර් බොහෝ ණය වී ඇත. සල්ලාලයකු ණයකාරයකු හා දක්ෂ කථිකයකු ලෙස සීසර් ප්‍රසිද්ධ විය.
සීසර්ගේ ඒකාධිපති හා අත්තනෝමතික පාලනය නොඉවසූ පිරිස් සීසර් බලයෙන් පහ කිරීමට අන් කිසිදු ක්‍රමයක් නොවූ හෙයින් ඔහු මරා දැමීමට කුමන්ත්‍රණය කළේය. මේ කුමන්ත්‍රණයට මූලික වූයේ සීසර්ට විරුද්ධව සටන්කර පසුව ඔහුගෙන් සමාව ලබා සෙනේට් සභාවටත් සම්බන්ධ බෘෘටස් නමැති තරුණ නිලධාරියෙකි. සීසර්ගේ කිට්ටුවන්තයෙක් ඔහුගේ ලෝගුවෙන් අදිද්දී පිරිස සඟවාගෙන සිටි කිනිසි ඇද කඩු පහරවල් 26 ක් ඇන සීසර් ඝාතනය කළේ පොම්පෙයි ප්‍රතිමාවේ පාදම අසලදීය. සීසර්ගේ ඉතාම සමීප මිතුරා වූ බෲටස් අත රැඳි කිණිස්ස දුටු සීසර් අදහාගත නොහැකිව අවසන් හුස්ම පොද හෙළද්දී බෲටස් ඔබත්... යනුවෙන් ඔහුට කියවිණි. බලය අත්පත් කරගැනීමට සීසර් සිය ජීවිතයෙන් අවු 36 ක් මහන්සි වුවද එම බලය භුත්ති විඳිමින් ජීවත් වූයේ පස් අවුරුද්දකි. සීසර්ට අත් වූ මේ ඛේදජනක ඉරණමෙන් ඔප්පු වන්නේ බලය යනු කොතරම් අස්ථීර හා විනාශකාරී දෙයක්ද යන්නයි.
ශේක්ස්පියර්ට අනුව මාකස් බෘෘටස් විසින් ජුලියස් සීසර් ඝාතනය කළේ ඇයි ද යන ප්‍රශ්නාර්ථයට බුද්ධිමත් විසඳුමක් සඳහා ජන විඥානය අවදි කිරීමට ලංකාවේ ශේක්ස්පියර් පදනම මගින් ජුලියස් සීසර් රඟ දක්වයි.
මෙය ප්‍රථමයෙන්ම රඟ දක්වන ලද්දේ 1599 ග්ලෝබි රඟහලේ වන අතර ඛේදාත්මක නාට්‍ය වර්ගයට අයත්ය. ජුලියස් සීසර් නාට්‍යයට සිංහලට පරිවර්තනය කර වේදිකාවට ගෙනෙන්නේ ලංකාවේ ශේක්ස්පියර් පදනමේ නිර්මාතෘ ඔබිනාමුණි ගාමිණී ද සිල්වා අධ්‍යක්ෂකවරයා විසිනි. මේ ඔහුගේ හඬ.
“මගේ පළමු නාට්‍යය 1976 රෝමියෝ ජුලියට් 1970 තමයි මම මුලින්ම නාට්‍යය කලාවට පිවිසියේ භද්‍රජී මහින්ද ජයතිලකගේ හදවතක සටහන් නාට්‍යයේ රඟපාමින් (1972) එම නාට්‍යය 1973 රාජ්‍ය සම්මාන උලෙළට තේරිලා සම්මාන ලැබුවා. 1976 තමයි මම ශේක්ස්පියර් පදනම ඇරඹුවේ.
1976 රෝමියෝ ජුලියට් පරිවර්තනය කරලා අධ්‍යක්ෂණය කළා. ලේක්හවුස් ආයතනයේ ඩේලි නිවුස් පුවත්පතේ මම දින 3ක් වැඩ කරන කොට එංගලන්තයට යන්න සිදු වුණා. වේල්ස් නාට්‍යය උලෙළට. ලංකාවෙන් පිට රඟ දැක්වූ පළමු නාට්‍ය කණ්ඩායම වේල්ස් යුත් තියටර් එකේ අපේ නාට්‍ය කණ්ඩායමයි. එහිදී මට කලා අධ්‍යක්ෂක ලියෝන් රුබින් දැන හඳුනාගන්න ලැබුණා. ලන්ඩන් කොලේජ් ඔෆ් ෆිල්ම් ටෙක්නොලොජි ආයතනයේ වසර 4ක් නාට්‍ය හා රංග කලාව හැදෑරුවා. ශේක්ස්පියර් නාට්‍ය ගැන. ලංකාවට ආවට පස්සේ මට හිතුණා ශේක්ස්පියර් නාට්‍යය කලාව දියුණු කළොත් හොඳයි කියලා.
 |
| සුදර්ශියේ නාට්‍ය පුහුණුවෙමින් |
මම 1982 ලංකාවට ඇවිත් 86 ප්‍රේම තටාකය නාට්‍යය අධ්‍යක්ෂණය කළා. මගේ ගුරුවරු කීවා අලුත් දෙයක් අලුත් අයට පවසන දෙයක් කරන්න කියලා. 1989 සමන් චන්ද්‍රරත්නගේ නාට්‍ය වැඩමුළුවක උගන්වන්න ලැබුණා. එම පාඨමාලාව අවසන් වූ පසු එයාලා සමඟ 1990 ශේක්ස්පියර් පදනම ඇරඹුවා. එවකට ජනාධිපති ජේ.ආර්. ජයවර්ධන මහත්මයාට අපේ වැඩපිළිවෙළ ගැන කීවා.
1990 (ඔතෙලෝ) 1992 (මැක්බත්) අධ්‍යක්ෂණය කරලා රට වටේ ගෙනිච්චා. ඔතෙලෝ දර්ශනවාර 1000ක් මැක්බත් 750 ජුලියස් සීසර් නාට්‍යය කරන්න මුහුරත් උලෙළ තිබුණේ 2018 මාර්තු 15 මහාචාර්ය කාලෝ ෆොන්සේකාගේ ප්‍රධානත්වයෙන්.
ශේක්ස්පියර් නාට්‍යය අනෙක් නාට්‍ය සමඟ බලද්දී සර්වකාලීන නාට්‍යයක්. සාහිත්‍ය ගුණයෙන් අනුනයි. සම්භාව්‍ය ගණයට අයත් ශේක්ස්පියර් නාට්‍ය ශ්‍රී ලංකාවට උචිතවන අයුරින් වෙනස් කළේ කොහොමද කියා මම විමසුවෙමි.
“අපේ රටේ සංස්කෘතියට හා ගුණාත්මක භාවයට අවහිරයක් නොවන පරිදි වගේම, ජුලියස් සීසර් නාට්‍යයේ අන්තර්ගතයට හානියක් නොවන අයුරින් තමයි සැකසුවේ. වේදිකාව තුළ යමක් රංගගත කළ පමණින් එය නාට්‍යයක් වෙන්නෙ නැහැ. වර්තමානයේ චූල සම්ප්‍රදායේ හා මහා සම්ප්‍රදායේ නාට්‍ය බොහොමයි. ඒත් ජාතික වටිනාකමක් දීලා තියෙන්නේ චූල සම්ප්‍රදායේ නාට්‍යවලට. එවන් නාට්‍ය ප්‍රේක්ෂකයා වැලඳ ගැනීම ශෝචනීය කරුණක්. ඒවායෙහි කිසිම විදග්ධ භාවයක් නොමැති බාල ගණයේ ඒවායි. වෙනත් රටවල් සමඟ සසදද්දී ලංකාවේ කලාවට වේදිකාවට තියන පහසුකම් අවමයි. දහසක් දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ වුවත් නාට්‍යවලට ලැදි බොහෝ පිරිසක් වේදිකා නාට්‍යය කලාව ඇදගෙන යනවා. මෙය රටේ පාලනයේ හා සමාජ ක්‍රමයේ බරපතළ වරදක්. මම නම් කියන්නේ ඔපෙරා, බැලට්, සංගීත ප්‍රසංග, මුද්‍රා නාට්‍ය කරන අයටත් තැනක් දිය යුතුයි දේශපාලන ප්‍රවාහය තුළ ඇත්තටම ගොඩනැගිලි හැදුවට විතරක් නාට්‍ය කලාව දියුණු වෙන්නෙ නැහැ. අනික් අතට අගනගරයේ විතරක් නෙමෙයි. අනිකුත් දිස්ත්‍රික්කවලත් නාට්‍ය පෙන්වන්න යටිතල පහසුකම් පුළුල් කළ යුතුයි.
 |
|
නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂ
ඔබිනාමුණි ගාමිණි ද සිල්වා
|
මගේ පියා හෝටල් ව්‍යාපාර කළ අයෙක්. 1993 පමණ මට හිමිවූ ව්‍යාපාර මම මල්ලිලාට පවරලා පූර්ණකාලීනව වේදිකාවට කැපවුණේ මුදල් උපයන්න නෙමෙයි. ඒ කවුරුත් මගේ නාට්‍ය කලාවට උදව් කරනවා. ඇත්තටම ශේක්ස්පියර් නාට්‍ය කලාවේ ගැඹුරු අගය දන්න පිරිසක් අපට උදව් කරනවා. අපි වසරක පමණ සිට තමයි පුහුණුවීම් කරන්නේ. මාර්තු 15දා මරදාන එල්ෆින්ස්ටන් රඟහල රෝමයේ කැපිටෝලය බවට පත්වෙනවා. ජුලියස් සීසර් හැමදාම මැරෙනවා. ඔහුව ඇත්තටම මැරුවේ ඇයි යන්නට බුද්ධිමත් ප්‍රේක්ෂකයන්ට පිළිතුරක් සොයාගන්න ඉඩහසර සැලසෙනවා. එපික් තියටර් ටෙක්නික් රංගන වින්‍යාශය භාවිතා කරනවා. ජුලියස් සීසර් ඝාතනය කළේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය වෙනුවෙන්මද? නැත්නම් තවත් යමක් තිබුණාද? මේ හැම පැනයකටම අපි එදාට පිළිතුරු ලබා දෙනවා.”
ශේක්ස්පියර් පදනමේ භාණ්ඩාගාරික නදීශානි විමලරත්න මෙනෙවිය මෙහි ෆෝෂියාගේ චරිතයට පණ පොවයි.
මේ ඇගේ හඬ.
“මා වෘත්තියෙන් කොළඹ ජාතික රෝහලේ හෙද නිලධාරිනියක්. රාජකාරි මැද වුණත් වේදිකාවට තියන ආදරය නිසා මීට සම්බන්ධ වුණා. ගාමිණී සර් අපිට කැපවීමෙන් උගන්වන්නේ මිල, මුදල් බලාපොරොත්තුවෙන් නෙමෙයි. මේ නාට්‍යයෙන් අපි රඟපාන්න නාට්‍යය ගැන විතරක් නෙමෙයි ජීවිතය ගැනත් ඉගෙනගන්නවා. මුලදී මටම පුදුම හිතුණා. මේ තරම් දැනුම් සම්භාරයක් ගාමිණී සර් අපිට නොමිලේම ලබාදීම ගැන හරියට පාසලක් වගේ”.
ඔබිනාමුණි ගාමිණි ද සිල්වා අධ්‍යක්ෂවරයාගේ ජුලියස් සීසර් (සිංහල) වේදිකා නාට්‍යය සෑම දිනකම රාත්‍රී 10.00 දක්වා සුදර්ශී ශාලාවේ පුහුණුවීම් කරති. නාට්‍යයට රංගනයෙන් දායකවන ලොකු කුඩා කොයි කවුරුත් උදේ සිට රැය වන තුරුත් මහත් කැපවීමෙන් පුහුණුවීම්වල යෙදෙති.
ජුලියස් සීසර් නාට්‍යයේ ප්‍රධාන සහාය අධ්‍යක්ෂ ලෙස මහේන්ද්‍ර වීරරත්න කටයුතු කරයි. සහාය අධ්‍යක්ෂවරුන් ලෙස සමන්ති මහගේ, නදීශානි විමලරත්න, මෝක්ෂා සමෝෂි, චම්මි දිසානායක, නිශාන්ත බඹරැන්ද චන්ද්‍රසිරි මගලගේ කටයුතු කරයි. වේදිකා පාලනය මෙත්තානන්ද විතානගේ හා රංගන පෙරේරාගෙනි. සංගීත සුසංයෝජනය කලනි සුභාෂිත. රංගාලෝක සැලසුම් විජිත් මැදවල. ඇඳුම් නිර්මාණය චාමරී අසංකා රණසිංහ. වේදිකා සැලසුම් වසන්ත උපුල්. රංග වින්‍යාසය චින්තක ප්‍රියදර්ශන ජයතුංග යන ශිල්පීන් මෙහෙයවයි. විජේසිරි මැණික්පුර (ජුලියස් සීසර්) නිශාන්ත බඹරැන්ද (මාර්ක් ඇන්ටනි) මහේන්ද්‍ර වීරරත්න (මාකස් බෲටස්) සුදත් විජේසේකර (කැසියස්) සංඛ ගම්ලත් (කස්කා) ෆෙලේසියන් පෙරේරා (ආටි මිඩෝරස්) රංග වීරකෝන් (දෛවඥයා) මොක්ෂා සමෝෂි (කැල්ෆනියා) නදීශානි විමලරත්න (ෆෝෂියා) යන චරිතාංග සමඟ අනුර ආටිගල රංගන පෙරේරා, චමනී මනීෂා මධුභාෂිණී බන්නැහැක, මෙත්තානන්ද විතානගේ,විමුක්ති සංජය, සහන් ලෝචන බන්නැහැක, සරත්චන්ද්‍ර පෙරේරා, නිශ්ශංක රාජපක්ෂ, ගාමිණී විජයවර්ධන, ශානක පෙරේරා, වජිර පෙරේරා ජීවන සිල්වා, නිශාන්ත ඇල්ගිරිය, විදාන පතිරණ චන්ද්‍රසෝම සමරනායක, ආනන්ද විජේපාල සමන්ති මහගේ, නිමාෂා චතුරංගි අරඹේගෙදර පත්මාවතී, නිරෝෂා මැණිකේ, මෙතුනිමා සේනාරත්න, සහඝ්‍රිකා සේනාරත්න, උපුලි රත්නතුංග, හිරන්ති විතානගේ ඇතුළු පිරිසක් රංගනයෙන් දායක වෙති.
සේයාරූ - සුදම් ගුණසිංහ
විපුල අමරසිංහ
