කිසියම් රටක පුරවැසියෙකුට ඉඩමක නීත්‍යනුකූල අයිතිය හිමි වීම මානව හිමිකමක් සුරැකීමකි. තමන්ටම හිමි ඉඩමක, නිවසක හිමිකම පිළිබඳ ආසාව අපේක්ෂාව මිනිස් ස්වභාවයකි. එය තමන්ට පමණක් නොව මතු පරම්පරාවට ද හිමිවන දේපළකි. ආර්ථික සුරක්ෂිත භාවයකි. රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ අපේක්ෂාව වන්නේ ලක්වැසි සියලු පුරවැසියන් වෙත කුඩා හෝ ඉඩමක නිවසක නීතිමය හිමිකම ලබාදීමය. එම චින්තනය කෙටි කාලීන දේශපාලනික අරමුණු , ප්‍රතිලාභ වැනි පටු ඉලක්කයන්ගෙන් තොරය....’
වර්ග කිලෝ මීටර් හැට පන්දහස් හයසිය දහයක් වන ශ්‍රී ලංකා ධරණී තලයෙන් තුනෙන් එකක් පමණ (වර්ග සැතැපුම් විසි එක් දහසකට අධික) ප්‍රමාණයක් නිරවුල් හිමිකමක් නැති ඉඩම් බව පැවසීම නළලත රැලි නංවන පුවතක් විය හැකිය. ඉඩම් රෙජිස්ටාර් දෙපාර්තමේන්තුවේ නිල දත්තයන්ට අනුව රටේ නිරවුල් අයිතිය ඇති ඉඩම් ඇත්තේ සියයට 35 - 40 අතර ප්‍රමාණයකි. සියයට 20ක් පමණ හවුල් ඉඩම් වන අතර සියයට 10ක් රජය සතු ඉඩම්ය. නිරවුල් ඉඩම් හිමිකමක් නැති ඉඩම්වලින් සියයට තිහෙන් සියයට අනූ අටක්ම හිමි වී තිබෙන්නේ, මේ රටේ අඩු ආදායම්ලාභි පවුල් හා පුද්ගලයන් වෙතය. මෙයින් වැඩි ප්‍රතිශතයක් ගොවියන් හෝ ගොවි පවුල්ය. මේ රට සහලින් හා භවභෝගවලින් ස්වයංපෝෂිත කිරීමට මේ හිමිකමක් නැති ඉඩම්වල නිරන්තරයෙන් හැපෙමින්, දහදිය කඳුළු වගුරමින් ඔවුහු ශතවර්ෂ ගණනාවක් දුක් වින්දහ. මේ ඉඩමකින් කොටසක් විකුණා ගැනීමට නොහැකිව, බැංකුවකින් හෝ මුල්‍ය ආයතනයකින් ණය මුදලක් ලබාගැනීමට නොහැකිව ඔවුහු ළතවුණහ.
ඓතිහාසික කඩ ඉමක්...
මේ ලක්ෂ සංඛ්‍යාත ජනතාවගේ කඳුළක උණුසුම හා සුසුමක බර හඳුනාගත් අග්‍රාමාත්‍ය රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා ඉඩමක නිරවුල් අයිතිය හිමිකම් ඔප්පු මඟින් ලබාදීමේ ඓතිහාසික කාර්ය භාරයක් මහත් බාධක හා අවහිරතා මධ්‍යයේ ආරම්භ කොට ක්‍රියාත්මක කරමින් සිටී.
සින්නක්කර ඉඩම් හිමිකමක් නැති ජනතාවගේ කඳුළු කතාව වසර දෙදහස් පන්සීයක පමණ ඉතිහාසයක් කරා දිව යයි. මේ රටේ ඉඩම්වල පූර්ණ අයිතිය වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ හිමිව තිබුණේ රටේ රජතුමාට ය. රජවරු තම ඉඩම් පරිපාලනය රදලවරුන්ට පැවරූහ. රදලවරුන් යටතේ ඒ ඉඩම්වල වගා කටයුතු කළ ගොවියන්ට හිමි වූයේ කුඩම්මාගේ සැලකිල්ලකි. ඉඩමේ අයිතිය තබා දහදිය, කඳුළු වපුරමින් නෙළූ අස්වැන්නේ අයිතිය පවා ඔවුන්ට ලැබුණේ නැත. ලැබුණේ ජීවත් වීමට සරිලන වී, ධාන්‍ය හෝ භවබෝග කොටසක් පමණි.
උඩරට ප්‍රභූවරුන් 1815 වසරේ අත්සන් කළ උඩරට ගිවිසුම මඟින් වසර 2357ක් පුරා පැවැති රාජාවලිය නිමා කරමින් මේ භූමියේ පාලනය ඉංග්‍රීසි ජාතිකයන්ට පැවරුවත් ඒ කඳුළු කතාව ඉදිරියටත් එලෙසම ඇදී ගියේය. මෙරට මුල්ම ඉඩම් ලියාපදිංචිය සිදු කරනු ලැබුවේ 1863 වසරේ අංක 8 දරන පනත යටතේ ය.
එකසිය තිස්තුන් වසරකට පසුව 1948 වසරේ අප්‍රේල් 4 වැනිදා බ්‍රිතාන්‍යයන්ගෙන් අපට නිදහස හිමි වුවද, නැති බැරි ජනතාවට හා ගොවි ජනතාවට නිදහසේ අරුණලු පතිත වූයේ නැත. මුඩු බිම් පනත යටතේ වගා නොකළ ඉඩම් සහ හිමිකම් ඔප්පු නැති ඉඩම් රජයට පවරා ගැනීම නිසා මේ පිරිස කබලෙන් ළිපට වැටුණහ.
නිදහසෙන් පසුව ද සුළු පිරිසකට හෝ ඉඩම් අයිතිය හිමි වුණේ එවකට රාජ්‍ය සභාවේ කෘෂිකර්ම ඇමතිවරයා වූ ඩී.එස්. සේනානායක මහතා ආරම්භ කළ ගල්ඔය ව්‍යාපාරය මඟිනි.
එවකට ඩී.එස්. සේනානායක මහතාගේ ප්‍රධාන උපදේශකයා බවට පත්ව සිටියේ අනුරාධපුර දිසාපති ධුරය දරමින් සිටි අගමැති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ පියාගේ පියා (සීයා) වන සී.එල්. වික්‍රමසිංහ මහතාය. ශ්‍රී ලංකා සිවිල් සේවයේ පළමු උප දිසාපතිවරයා (1912) ලෙස මෙරට පරිපාලන ක්ෂේත්‍රයේ නොබි‍ඳෙන වාර්තාවක් තැබුවේද එතුමාය. එම ව්‍යාපාරය මඟින් නව ගොවි ජනපද ශිෂ්ටාචාරයක් ද බිහි විය.
1977 වසරෙන් පසුව බලයට පැමිණි එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජය යටතේ විදේශ ආධාර ද සහිතව යෝධ මහවැලි ව්‍යාපාරය ආරම්භ වීමද, එමඟින් නව ගොවි ජනපද බිහි වීමද මෙරට ඉඩම් අයිතිය හා කෘෂිකර්ම ඉතිහාසයේ නව පෙරැළියක් බවට පත් විය. ගාමිණි දිසානායක ඇමතිවරයාගේ බලවත් පරිශ්‍රමය ඒ විප්ලවීය වෙනසට හේතු පාදක වූ අතර, එවකට වෙළෙඳ ඇමති ලලිත් ඇතුලත්මුදලි මහතා විසින් අපනයන ගම්මාන ඇති කරන ලදී. පැල්වත්ත, හිඟුරාන වැනි දැවැන්ත දේශීය සමාගම් බිහිවෙමින් දේශීය නිෂ්පාදන ක්ෂේත්‍රයට නව උන්නතියක් ළඟා කර දුන් අතර, බහු ජාතික සමාගම් මේ නිෂ්පාදන මිලට ගැනීමත් සමඟ ගොවි ආර්ථිකය සරුසාර බවට පත් විය.
1977 වසරේ සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ රජය බලයට පත්වීමත් සමඟ ආරම්භ කළ ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ පනත අනුව අක්කර පනහක උපරිමයකට යටත්ව පෞද්ගලික අංශයට හිමිව තිබූ වතු හා ඉඩම් රජයට පවරා ගන්නා ලදී. මේ අතර තිබූ සරුසාර වතු, ජනතා වතු සංවර්ධන මණ්ඩලයටත්, රාජ්‍ය වැවිලි සංස්ථාවටත් පවරා ගත් අතර, ඉතිරි ඉඩම් ප්‍රතිසංස්කරණ කොමිෂන් සභාව වෙත පවරා ගැනිණි. මෙහිදී සිදුවූයේ ද අඩු ආදායම්ලාභී පවුල්වල පුද්ගලයන්ට ඉඩම් හිමිකර දීම වෙනුවට ඔවුන් එලෙසම පවතිද්දී, සුළු ඉඩම් හිමියන් හා ධනපති ඉඩම් හිමියන්ගේ ඉඩම් ද රජයට පවරා ගැනීමයි. මෙයින් තේ නිෂ්පාදනය, රබර් නිෂ්පාදනය වැනි විදේශ විනිමය උල්පත්වලට සිදු වූයේ මහත් හානියකි.
බාධක, අවහිරතා...
1977 වසරේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය බලයට පත්වීමත් සමඟ කුඩා තේ වතු සංවර්ධන අධිකාරිය පිහිටුවීමත් සමඟ කුඩා පරිමාණ තේ වගාකරුවන් රැසක් බිහි වූ අතර, තේ වගාවට මුල්‍ය ආධාර සැපයීම ද සිදු කෙරිණි. රජය මුල්වී තේ කර්මාන්තශාලා කිහිපයක්ම පිහිටුවනු ලැබීය. කුඩා තේවතු සංවර්ධන අධිකාරියේ සභාපති ලෙස එහි ස්වර්ණමය යුගය සනිටුහන් කරන ලද්දේ එවකට ළාබාල තරුණයකු වූ වර්තමානයේ සින්නක්කර ඉඩම් අයිතිය ජනතාවට ප්‍රදානය කිරීමේ කාර්යභාරයේ කාර්යක්ෂමව නියැළී සිටින ඉඩම් හා පාර්ලිමේන්තු කටයුතු ඇමති ගයන්ත කරුණාතිලක මහතා වීම දෛවෝපගත සිද්ධියකි.
රනිල් වික්‍රමසිංහ අගමැතිතුමන් මේ වැඩසටහන ක්‍රියාත්මක කරන තුරු, බොහෝ ඉඩම්වල අයිතිය ලබාදී තිබුණේ රජයේ බලපත්‍ර යටතේය. බලපත්‍රයක් සින්නක්කර ඉඩමකත් වෙනස නම් රජයේ බලපත්‍රයක් සහිත ඉඩමක් සින්නක්කර ඔප්පු සහිත ඉඩමක් මෙන් අවශ්‍ය විටෙක අලෙවි කිරීමට හෝ එය ඇපයට තබා බැංකුවකින් හෝ වෙනත් මුල්‍ය ආයතනයකින් ණය මුදලක් ලබා ගැනීමට නොහැකි වීමයි. සින්නක්කර ඉඩම් ඔප්පු ඉඩම් අයිතිය නැති ජනතාවට ප්‍රදානය කිරීම 2001 වසරේ රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා අගමැති තනතුරට පත් වීමත් සමඟ ආරම්භ කරනු ලැබූවත් එවකට ජනාධිපතිව සිටි චන්ද්‍රිකා බණ්ඩාරනායක කුමාරතුංග මැතිනිය එ.ජා.ප රජයේ අමාත්‍යාංශ තමන් වෙත පවරා ගැනීමත් සමඟ එම රජය බිඳ වැටීමෙන් මේ වැඩසටහන ඉදිරියට ගෙන යෑමට නොහැකි විය.
විප්ලවීය පෙරැළිය...
සින්නක්කර ඉඩම් අයිතිය ලබාදීම 2015 මැතිවරණයේ පොරොන්දුවක් වුවද, එය ක්‍රියාත්මක කිරීමට නොයෙකුත් බාධක පැමිණියේය. එම යෝජනාවට කැබිනට් අනුමැතිය ලැබී එය ක්‍රියාත්මක කිරීමට අවස්ථාව උදා වූයේ එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජයේ කැබිනට් මණ්ඩලයක් යටතේ ය.
ජනතාවට සින්නක්කර ඉඩම් ඔප්පු ලබාදීමේ අගමැතිතුමන්ගේ වැඩපිළිවෙළ වසර දෙදහස් පන්සීයක ඉතිහාසයක් තුළ මින් පෙර සිදු නොවූ විප්ලවීය පෙරළියකි. එහෙත් ඇතැම් පිරිස් සාමාන්‍ය ජනතාවට සිදුවන මේ අති දැවැන්ත සහනයට එරෙහිව විවිධ අදහස් ප්‍රකාශ කරති. බිල්ලන් මවති. ඉන් එක් බිල්ලකු මතුවන්නේ සුපුරුදු පරිදි ඇමරිකාවෙනි. ඇමරිකාව සමඟ අත්සන් කිරීමට නියමිතව ඇති ‘මිලේනියම් චැලේන්ජ් කෝපරේෂන්’ (MCC) ගිවිසුම මඟින් විදේශිකයන්ට මේ ඉඩම් පැවරීමට යන බව ඒ අසත්‍ය චෝදනාවයි. මිලේනියම් චැලේන්ජ් ගිවිසුම යනු ශ්‍රී ලංකාව යන ඇමෙරිකාව අතර ආධාර ලබා ගැනීම සඳහා වන ගිවිසුමක් පමණකි. එම ගිවිසුමට අනුව ඇමෙරිකාව ඇමරිකන් ඩොලර් මිලියන 480ක ප්‍රදානයක් කරනු ලබයි.
එයින් ඩොලර් මිලියන 130ක් වෙන් වන්නේ ඉහත විස්තර කළ ඉඩම් සංවර්ධන ව්‍යාපෘතිය සඳහාය. ඉඩම් ලේඛනගත කිරීම ඉඩම් තොරතුරු ඩිජිටල් ගතකිරීම, දේපළ ඔප්පු හිමිකම් සහතික බවට පරිවර්තනය කිරීම, ඉඩම් ප්‍රතිපත්ති ලේකම් කාර්යාලයක් ඇති කිරීම යන කටයුතු සඳහා ඒ මුදල් වැය කිරීමට නියමිතය.
ඡායාරූප - හිරන්ත ගුණතිලක
