දශක ගණනාවක් පුරා මෙරටට විදේශ විනිමය උපයා දුන් ප්රධාන අපනයන බෝග ලෙස හැදින්වුණේ තේ, රබර් හා පොල්ය. නමුත් ගත වුණු වසර කීපය තුළ මෙරට පොල් වගාවෙහි පැහැදිලි කඩා වැටීමක් දක්නට ලැබුණු අතර ඊට බලපෑ ප්රධාන හේතු සාධක වූයේ හෙක්ටයාරයකින් ලැබෙන ආදායම අඩු වීම, සංවර්ධන ව්යාපෘතිවලට සහ කොටස් කර විකිණිමට පොල් ඉඩම් බහුලව යොදාගැනීම, පොහොර භාවිතය අඩු වීම, දේශීය පරිභෝජනයට ගන්නා පොල් ප්රමාණය වැඩි නිසා අපනයනය සඳහා ඉතිරි වන පොල් ප්රමාණය අඩු වීම, පළිබෝධ සහ කෘමි උවදුරු නිසා පොල් වගාවට හානි පැමිණීම, පොල් වගා කර ඇති ඉඩම්වලින් අමතර ආදායමක් ලබාගැනීමට උත්සාහ නොදැරීම, වෙනත් ආදේශක නිසා පොල් වලට විදෙස් වෙළඳ පොළේ හොඳ මිලක් නොලැබීම සහ පොල් වගාව ප්රවර්ධනය වෙනුවෙන් කිසිදු සාර්ථක වැඩසටහනක් ක්රියාත්මක නොවීමයි. මේ සාධක ද බලපාමින් පසුගිය වසර කීපය පුරාවටම මෙරට පොල් වගාව තුළ සිදු කෙරුණු පොල් නිෂ්පාදනය ප්රමාණවත් ලෙස වර්ධනය නොවුණි.
මෙරට පොල් නිෂ්පාදනය කෙතරම් දුරට කඩා වැටී තිබේද යන්න වඩාත් හොඳින් පැහැදිලි වන්නේ මේ වන විට මෙරට වෙළෙදපොළේ පොල් ගෙඩියක මිල විමසා බලන විටයි. මීට මාස කීපයකට පෙර පොල් ගෙඩියක් රු45/-ක් .රු.50/- ක් වැනි මිලකට මිලදී ගත හැකි වුව ද දැනට ඇති දැඩි පොල් හිඟය නිසාම මේ වන විට පොල් ගෙඩියක මිල රු.90/-ත් රු.100/-ත් අතර දක්වා මිලකට ඉහළ ගොස් තිබේ. මේ පිළිබඳව අදහස් දක්වමින් පාරිභෝගික අයිතීන් සුරැකීමේ ජාතික ව්යාපාරය ද නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් සඳහන් කර සිටියේ මෙලෙස පොල් මිල ඉහළ යෑම සදහා පසුගිය කාලය තුළ වගකිවයුතු නිලධාරීන් ගත් බොහෝ තීරණ බල පා ඇති බවත් ඇති වී ඇති තත්ත්වය තවත් වර්ධනය වී තවත් මාස දෙකක පමණ කාලයක් ගත වන විට පොල් ගෙඩියක මිල රු.150/-ක් දක්වා වැඩි වීමේ අවධානමක් ඇති වී ඇති බවත්ය.
පොල් ගෙඩියක මිල මෙලෙස දරා ගත නොහැකි අයුරින් ඉහළ යාම නිසා පාරිභෝගික ජනතාව අසරණ වී සිටියි. මේ නිසා බොහෝ විට ආහාර වෙළෙදසැල් වලින් ආහාර මිලදී ගන්නා පාරිභෝගිකයන්ට පොල් කිරි යෙදූ ආහාර අලෙවිය පමණක් නොව කෑම සමඟ පොල් සම්බල ලබා දීම ද වෙළෙඳුන් විසින් නතර කර තිබේ.බොහෝ හෝටල් හා ආපනශාලා හිමියන් පොල් කිරී යෙදූ ආහාර සඳහා මේ වන විට ආදේශකයක් ලෙස කඩල පිටි යොදා ගන්නා බවද හෙළි වී තිබේ. එපමණක් නොව ඉදි ආප්ප රසවත් කළ පොල් සම්බලයද මේ වන විට ඉදි ආප්ප සමඟ නොලැබෙන තත්ත්වයක් නිර්මාණය වී ඇති අතර පොල් රොටී හී රසට හැපුණු පොල් කැබලිද අතුරුදන්ව ගොස් තිබේ.
පොල් ශාකය ලංකාව පුරාම බොහෝ ප්රදේශවල දී දක්නට ලැබුණත් එය සාරවත්ව වර්ධනය වීමට දේශගුණික සාධක රැසක්ද බලපායි. 20 'C - 27'C අතර උෂ්ණත්වය, 2000mm-2500mmත් අතර පැතිරුණ වාර්ෂික වර්ෂාපතනය වැනි පාරිසරික සාධක ඒ අතර ප්රධාන වන අතර පොල් වගාව ඉතාම සරු සාර වීමට නම් මීටර 100ට වඩා පහත් බිම් වඩාත් යෝග්ය වන බවද හදුනා ගෙන තිබේ. ලුණු මිශ්ර වැලි පස වඩාත් හිතකර වන අතර ශ්රී ලංකාවේ මුහුදුබඩ පළාත්වල පොල් වගාව මහා පරිමාණයෙන් සිදුකරනු ලබන්නේ පොල් වගාවට හිතකර දේශගුණික සාධක වලින් එකී මුහුදු බඩ පළාත් පොහොසත්ව ඇති නිසයි.කෙසේ වුවත් ඕනෑම පස් වර්ගයක් පොල් වගාව සඳහා සුදුසු වන අතර කොළඹ, ගම්පහ, කුරුණෑගල සහ පුත්තලම යන දිස්ත්රික්ක රැසකම පොල් වගාව බහුලවම සිදු කර ඇති බව පෙනේ.කොළඹ, කුරුණෑගල, සහ හලාවත යන ප්රදේශ ඒ අතරින් පොල් වගාවට ප්රචලිතම වී ඇති අතර පොල් ත්රිකෝණය ලෙස හැඳින්වෙන්නේද එම කොළඹ, කුරුණෑගල හා හලාවත යන ප්රදේශ වේ.
පොල් වගාව තුළ ආහාරයට අවශ්ය පොල් පමණක් නොව එ් පොල් වලින් තවත් ප්රයෝජන රැසක්ම ලබා ගන්නා අතර පොල් ගස කප්රුකක් සේ හඳුන්වනු ලබන්නේ එම ශාකයේ සෑම කොටසකින් ම යම් ප්රයෝජනයක් ලබා ගත හැකි නිසා යි. ලොව පොල් වගා කරන රටවල් අතුරින් ඉදිරියෙන් ම සිටින රටක් වූ ශ්රී ලංකාව පොල් ආශ්රිත නිෂ්පාදන විදෙස් රටවල්වලට අපනයනය කිරීමෙන් සැලකිය යුතු විදේශ විනිමය ආදායමක් මෙරටට උපයාදීමට ද සමත්කම් දක්වා තිබුණි.
පොල් ආශ්රිත නිෂ්පාදන සිදු කරමින් රටට වැඩි විදේශ විනිමය ආදායමක් උපයා දුන් පොල් ආශ්රිත කර්මාන්ත අතර දිසිඳි පොල් නිපදවීම, එම දිසිඳි පොල් යොදා ගනිමින් චොක්ලට්, කේක්, බිස්කට්, රසකැවිලි හා ක්ෂණික ආහාර නිෂ්පාදනය,පොල් මදය උපයෝගී කර ගනිමින් කොප්පරා,පිසීමට ගන්නා පොල් තෙල්,නැවුම් පොල්තෙල්,පොල් කිරි පිටි, පොල් ක්රීම් වැනි පොල් ආශ්රිත විවිධ ආහාර වර්ග,සබන්,ෂැම්පු වැනි දේද, පොල් කටු මඟින් හැඳි, පොල් කටු අඟුරු,බොත්තම්,සක්රීය කාබන්,මදුරු දඟර,විසිතුරු භාණ්ඩ වැනි නිපැයුම්ද,පොල් කෙඳි මඟින් ලණු, කඹ, ලණුපැදුරු, බුරුසු, කොසු, විසිතුරු භාණ්ඩ වැනි නිෂ්පාදනද පොල් මල් මඟින් පැණි, හකුරු, විනාකිරි වැනි දෑ ද නිපදවෙන අතරපොල් ශාකයේ කඳ ලී කර්මාන්තය සඳහා යොදාගන්නා විට පොල් අතු සහ පොල් ඉරටු පොල් අතු විවීමට, ඉදල් සෑදීමට සහ විසිතුරු භාණ්ඩ සෑදීමට යොදාගනු ලබයි. මේ වන විට වෙළෙදපොළ තුළ පොල් ගෙඩි මිල ඉතා වේගයෙන් ඉහළ ගොස් ඇති පසුබිම තුළ පොල් ආශ්රිත මෙවැනි බොහෝ කර්මාන්තයන්හි කඩා වැටීමක්ද ඉදිරි කාලය තුළ දැක ගත හැකි වනු ඇතැයි නිරීක්ෂණය වී තිබේ.
ඇත්ත වශයෙන්ම මෙරට පොල් වගාව ආශ්රිතව ඉතා සාඩම්බර ඉතිහාසයක් පැවතුණද පසුගිය සමය තුළ එකී වගාව හා කර්මාන්තය ගමන් කරමින් තිබුණේ දියුණුවට නොව පරිහානියට බව පැහැදිලිව ප්රකාශ කිරීමේ හැකියාව ඇත. එය වඩා පැහැදිලි වන්නේ පොල් ගෙඩියක මිල රු 100/-කට මිලකට ඉහළ ගොස් තිබීම නිසාම නොවේ.
මේ වන විට මෙරට වගා කෙරෙන පොල් අක්කර ප්රමාණය ද අක්කර ලක්ෂ 11 ක් තරම් දක්වා අඩු වීම ගොස් තිබීමද පොල් කර්මාන්තයේ ඇති වී ඇති අර්බුදය හා කඩා වැටීම මොනවට කියා පායි.
ඒ නිසාම අප රටේ පොල් වගාවෙන් පසුගිය වසර කීපය තුළ ලබා ඇත්තේ වසරකට උපරිම පොල් ගෙඩි මිලියන 3109 ක තරම් වූ අවම ප්රමාණයකි. එසේම වර්තමානය වන විට එය වසරකට පොල් ගෙඩි මිලියන 2700-3000 ත් අතර ප්රමාණයකට අඩු වීමද කනගාටුදායක තත්ත්වයකි. නමුත් මෙරට පරිභෝජන හා කර්මාන්තමය අවශ්යතා සම්පූර්ණ කිරීමට නම් වසරකට මිලියන 4000 ක පමණ පොල් ගෙඩි ප්රමාණයක් අවශ්ය වන බවටද ගණන් බලා ඇත. පොල් මිල ද ඉහළ ගොස් සමස්ත පොල් ආශ්රිත සියලු කර්මාන්ත කඩා වැටීමකට ලක් වෙමින් මේ වන විට මෙරට පොල් වගාව මුහුණ දෙමින් සිටි මේ අවාසනාවන්ත ඉරණම වෙනස් කිරීම සඳහා පොල් සංවර්ධන අධිකාරිය ප්රමුඛ පොල් වගාවේ වගකීම් පැවැරී ඇති සියලුම ආයතන ඉතාම ප්රශස්ත උත්සාහයක නිරත වී සිටින අතර 2023 වසර වන විට මෙරට පොල් කර්මාන්තයේ අපනයන ආදායම ඩොලර් බිලියනයක් දක්වා වර්ධනය කිරීම අරමුණු කර ගනිමින් ඔවුන් ඒ සඳහා විවිධ පියවර ගනිමින් සිටියි.
එවැනි වාතාවරණයක් තුළ පසුගිය සැප්තැම්බර් 02 වැනිදා ජාත්යන්තර පොල් දිනයද සැමරුණු අතර ඒ නිමිත්තෙන් දිවයින පුරා පොල් වගා සංවර්ධන වැඩසටහන් රැසක් ම සංවිධානය කර තිබුණි.පොල් වගා කිරීමේ මණ්ඩලයේ පොල් සංවර්ධන හා ව්යාප්ති සේවා ඇතුළත් කොට සැකසුණු “Coconut App“එකක් එළිදැක්වීම ද එදින සිදු වුණු අතර පොල් පර්යේෂණ ආයතනය මඟින් නිපදවා වැඩි දියුණූ කරන ලද දෙමුහුන් පොල් ප්රභේදයක් හඳුන්වා දීම, පොල් පර්යේෂණ ආයතනය මඟින් නිපද වු රතු කුරුමිණි විකර්ෂකය හඳුන්වා දීම, ගුණාත්මක පොල් තෙල් හඳුනා ගැනීම සඳහා පොල් සංවර්ධන අධිකාරිය හඳුන්වා දෙන ලද ප්රමිති ලාංඡනය හඳුන්වා දීම, 2019 වසරේ පොල් ආශ්රිත නිෂ්පාදන අපනයනයෙන් වැඩිම විදේශ විනිමයක් ඉපැයු අපනයනකරුවන් ඇගයීම වැනි මෙරට පොල් කර්මාන්තයට අතිශයින් වැදගත් වූ සුවිශේෂ සිදු වීම් රැසක් ම එදින ජාත්යන්තර පොල් දිනය වෙනුවෙන් සංවිධානය කර තිබුණි.
එසේම ජාත්යන්තර පොල් දිනය සඳහා ප්රකාශයට පත් කරන ලද පොල් සංවර්ධන සතිය වෙනුවෙන් දිවයින පුරා ක්රියාත්මක වන පරිදි වැඩසටහන් රාශියක් සංවිධානය කර තිබුණු අතර පොල් වගා කිරීමේ මණ්ඩලය මඟින් මෙහෙය වන මේ වැඩසටහන් අතරට විහාරස්ථාන ඇතුළු ආගමික සිද්ධස්ථාන, රාජ්ය ආයතනවල හා ගෙවතුවල පොල් පැළ සිටුවීම මෙන්ම ජංගම පොල් පැළ අලෙවි වැඩසටහන් රාශියක් ද ඇතුළත් වුණි.
මේ අතර පොල් ගෙඩියක මිල ශීඝ්රයෙන් ඉහළ යාම පිළිබඳව වත්මන් රජයේද දැඩි අවධානය යොමු වී ඇත. ඒ පිළිබඳව අදහස් දක්වන පොල්,කිතුල්,තල් හා රබර් ප්රවර්ධනය හා ආශ්රිත කාර්මික භාණ්ඩ නිෂ්පාදන හා අපනයන විවිධාංගීකරණ රාජ්ය අමාත්ය අරුන්දික ප්රනාන්දු සඳහන් කර සිටියේ මේ වන විට දක්නට ලැබෙන මෙම පොල් මිල වැඩි වීම පොල් මිලදී ගන්නා තැරව්කරුවන්ගේ හා මිලදී ගන්නන්ගේ එකතුවෙන් සිදු වී ඇති අවිධිමත් මිල වැඩි වීමක් වන බවයි. වගකිවයුතු රජයක් ලෙස මෙම මිල වැඩි වීම පාලනය කිරීම සඳහා ගත හැකි සෑම ක්රියාමාර්ගයක්ම ගන්නා බවත්,අතිගරු ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ උපදෙස් පරිදි මෙරට පොල් වගාව නගා සිටුවීමට ක්රමවත් හා විධිමත් වැඩපිළිවෙළක් කඩිනමින් ක්රියාවට නංවා ඇති බවත් ඇමතිවරයා පවසයි.
එසේම තම අමාත්යාංශය මගින් පාලනය වන හලාවත සහ කුරුණෑගල වැවිලි සමාගම් සතු පොල් ඉඩම් වලින් ඕනෑම පාරිභෝගිකයෙකුට පොල් මිලදී ගත හැකි ක්රමවේදයක් දැනටමත් පිළියෙල කර ඇති බවත් පොල් මිල පාලනය කිරීමේ අරමුණින් පොල් ගෙඩියක් රු.60/- ක මිලකට අලෙවි කිරීමේ කටයුතු පොල් සංවර්ධන අධිකාරිය මගින් ආරම්භ කර ඇති බවත් අමාත්යවරයා අවධාරණය කරන අතර පොල් ගෙඩියක් සඳහා රු.70/- ක උපරිම සිල්ලර මිලක් නියම කරන ලෙස පොල් වෙළෙදුන්ට හා සැපයුම්කරුවන්ට දන්වා ඇති බවත් ඇමැති අරුන්දික වැඩිදුරටත් සඳහන් කර ඇත.