ලංකා පොත් ප්රකාශකයන්ගේ සංගමය විසින් පවත්වනු ලබන ස්වර්ණ පුස්තක සම්මාන උළෙල පසුගියදා අවසන් වූයේ එරික් ඉලියප්ආරච්චි විසින් ලියන්නට යෙදුණ “පේත” නවකතාව මෙවර ස්වර්ණ පුස්තකය ලෙසින් සම්මානයට පත් කරමිනි. කවරදාටත් වඩා සංවිධානයේ ගැටලු ඉස්මතු වූ මෙකී සම්මාන ප්රදානය නිර්දේශිත කතුවරුන් සමහරකට ඇරයුම් කිරීමට අමතක කිරීමට තරම් වගකීම් විරහිත විය.
එනිසාම මෙතරම් වටිනා සම්මානය වේදිකාව මතින් පිළිගැනීමට කතුවරයා පැමිණ සිටියේ නැත. කෙසේ වුවත් මෙකී සම්මාන උලෙළ මෙසේ පැවැත්වීම ගැන අපි සොම්නස පළ කරන්නෙමු.
2007 වර්ෂයේ මුල් වරට ආරම්භ කෙරුණ හොඳම සිංහල නවකතාව සඳහා රුපියල් ලක්ෂ 5 ක (අද එය හත් ලක්ෂ පනස් දහසනි.) මුදල් ත්යාගයක් සහිත ස්වර්ණ පුස්තක සම්මාන උළෙල මෙවර පැවැත්වුණේ 14 වන වතාවට ය.
මුල් අවස්ථාවේ දී එනම් 2007 වර්ෂයේ දී ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය වෙනුවෙන් සුදුසු කෘතියක් නැතැයි යන පදනමින් අවසාන වටයට තේරුණු කෘතී පහටම එකල නියමිත මුදල වූ ලක්ෂ පහ බෙදා හැරීමෙන් කටයුතු අවසන් වුණත්, පසුව කොයි ආකාරයෙන් හෝ ස්වර්ණ පුස්තකයක් තෝරා ගැනීමේ තැනට කටයුතු යෙදුණි.
එසේම අවසන් වටයට තේරෙන සෙසු කෘති සඳහා රු. 50 000 බැගින් මුලදීත් රු. ලක්ෂය බැගින් අද දවසේත් ප්රදානය කරන්නට යෙදෙයි.
සම්මාන උළෙලේ හැඩ ගැසීමට අනුව වට තුනකින් කෘති තෝරා ගැනීම් සිදුවන අතර එය තෝරන්නා වු විනිශ්චය මණ්ඩල හඳුනා ගන්නේ මෙසේ ය. ඒ අනුව මුල් වටයේ දී පාදක විනිශ්චය මණ්ඩලය ලෙසින් ද, දෙවැන්න මධ්ය විනිශ්චය මණ්ඩලය ලෙසින් ද, අවසානයේ දී උත්තරීතර විනිශ්චය මණ්ඩලය ලෙසින් ද ඒවා හඳුනා ගැනෙයි. මෙවර ස්වර්ණ පුස්තකය වෙනුවෙන් ඉදිරිපත් ව තිබු මුළු කෘති සංඛ්යාව 108 ක් වූ අතර එයින් අවසාන වටයට තේරුණ පොත් පහ පිළිවෙලින් මෙසේ ය.
රතු ඉරි අඳින අත - ලියනගේ අමරකීර්ති
කුමර කොබෙයි - ෂමෙල් ජයකොඩි
තී සහ තා - සුරත් ද මැල්
නිෂ්ක්රාන්තය - සුනේත්රා රාජකරුණානායක
පේත -එරික් ඉලියප්ආරච්චි
අවසාන වටයේ ස්වර්ණ පුස්තකය තෝරාගැනීම වෙනුවෙන් පත් වු විනිශ්චය මණ්ඩලය සැදුණේ ආචාර්ය සරත් අමුණුගම, මහාචාර්ය උපුල් රංජිත්, මහාචාර්ය රෝහිණි පරණවිතාන, ආචාර්ය ලතා ගුරුසිංහ, මහාචාර්ය ජයන්ත අමරසිංහ යන අයගෙනි.
2007 වර්ෂයේ දී මහාචාර්ය ඒ. වී. සුරවීර, මහාචාර්ය තිස්ස කාරියවම් හා ආචාර්ය කේ. ජයතිලක යන විද්වතුන්ගේ සහභාගීත්වයෙන් ආරම්භ වුණ ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානය 2020 දී දිනු එරික් ඉලියප්ආරච්චිගේ කෘතියේ අන්තර්ගතයට අනුව එය ගත හැක්කේ 1972 සිට 2010 අතර යැයි සැලකිය හැකි කාල පරාසයකට අයත් වු වාමවාදී දේශපාලන පරම්පරා තුනක සමාජීය මෙන්ම දේශපාලනික වු හැසිරීම් ප්රකාශනයක් හැටියට ය. ඒ අතරට පිළිකා රෝගයෙන් දුක් විඳිමින් සිටිමින් හඳුනා නොගත් ආකාරයකින් සයනයිඩ් කා මිය යන හිටපු එල්. ටී. ටී. ඊ ස්ත්රී චරිතයක් ද ඇතුළත් වෙයි. ඇයව සිය පරිශ්රයේ තබාගෙන රැක බලා ගන්නේ 71 වාමවාදී කැරැල්ලෙන් මතුවන වයස්ගත චරිතයයයි.
එරික් වෙනුවෙන් සම්මානය ලබා ගැනීමට ඇරියුම් ලද බුද්ධදාස ගලප්පත්ති කියුයේ තමා එරික්ට කතා කළ බවත් ඇරියුම්පතක් නොලැබීම නිසා උත්සවයට නොපැමිනි බව පැවසූ බවත්ය.
ස්වර්ණ පුස්තක සම්මානලාභි පේත නවකතාවේ ලා නිරූපිත විශේෂයෙන්ම 72 සිට 89 න් පසු දක්වා දකුණේ මෙන්ම උතුරේ දේශපාලන මතවාද මෙන්ම ක්රියාකරකම්හි ප්රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ කෘතියේ විවරණය, එක් පාර්ශ්වයක් විසින් ජාතිවාදය පිටු දැකීමේ ප්රබල නිර්මාණාත්මක විවරණයක් යැයි කිව හැකි තරමටම ඊට ප්රතිවිරුද්ධව ඒ වනාහි ජනප්රිය මතුපිටවාදී ජාතිවාදය නම් ඒ සුලබ ආස්ථානයම පාදක කරගනිමින් ලියුවක් යැයි විවේචනයට ලක් වීමේ ඉඩකඩක් ද පවතී. ඒ අනුව ලෝක දේශපාලනය තුළ වාමවාදී විප්ලවීය ජයග්රහණ ලද රුසියාව, වියට්නාමය, චීනය මතු නොව කියුබාව පවා සිය වාමාංශික රැඩිකල් විප්ලවයන්හි ජයග්රාහී පෙරමුණු නිර්මාණය කරගත්තේ තමන්ගේ රටවල ජාතිකත්වය එසේ නැත්නම් දේශප්රේමී බලවේගත් සමග ද ගනුදෙනු වල පසුබිමකය යන්න ප්රතික්ෂේප කළ හැක්කක් නොවේ.
ඒ වනාහි වඩාත් පුළුල් දේශපාලන කියවීමක් සඳහා අපව නොකැඳවන්නේ දැයි විමසා බැලීම වටී.
කෙසේ වෙතත් කතුවරයා සිය දේශපාලන චරිත හැසිරවීම වෙනුවෙන් යොදාගෙන ඇති පේත (ප්රේත) නම් සංකල්පීය තත්ත්වය ප්රබල උත්ප්රාසයක් යැයි සිතමි. ඒ දේශපාලන හැසිරීම්හි පැවතියා වු අතරමැදි බව කදිමට නිරූපණය කරන්නක්ම වේ.
ඇත්ත වශයෙන්ම එය ප්රස්තුථය හා මැනවින් ගැළපෙන රූපකයක් හා සම වෙතැයි ද සිතමි.
ඒත් සමඟම කතාවේ ආකෘතිය ද වෙනස්ම තැනක පිහිටන්නේය යන්න ද පිළිගැනීම වැරදි නොවේ.
කෘතියට අදාළව සැඟවුණ ඒ දේශපාලන හැසිරීම් පොලිසියට ලබා දෙන කට උත්තර හරහා උත්ප්රාසාත්මකව මතු කිරීමට ගන්නා තැත ද වෙසෙස් තත්ත්වයක් වේ.
ඉනික්බිතිව නාටකීය ආකාරයෙන්, වඩාත් නිවැරැදිව කියනවා නම් ඒ දේශපාලන ක්රියාකාරකම් ඉදිරියට යන ආකාරය කතුවරයාගේ උවමනාවටත් වඩා කෘතියේ වුවමනාව විසින් ඉල්ලා සිටින තත්ත්වයක් වැන්න.
ඊට අදාළව කතුවරයාම පෙන්වා දෙන අන්දමට විවාදාත්මක ආඛ්යානයක් විවාදාත්මක ශෛලියකින් නිරූපණය වන පේත නවකතාවේ චරිත මෙරට දේශපාලනයේ ඵෙතිහාසික වුත්, සම්පුර්ණ වූත් ජීවිතයකින් පසු එහි කටුක ඉතිහාසය අග්ගිස්සේ ප්රේත ස්වරූපයක රැඳී සිටියි.
තවද සනාතනික මෙන්ම සාම්ප්රදායික ධර්මතාවක් බඳු පිය පුතු ගැටුම ද මෙහි එන දේශපාලන හැසිරීම්හි ගැටුම් නිර්මාණය කරන ආකාරය මෙන්ම ඊට ලබා දෙන සමෝධානික පිළිතුරක් ලෙසින් ගත හැකි කුලසිරිගේ ප්රකාශයෙන් පැවසෙන තමන් සැබෑවටම පුනරුත්ථාපනය වු අවධිය එනම් අම්මාගේ අවදියෙන් තාත්තාගේ අවදියට පැමිණීම අවසානයේ දී සම්පුර්ණයෙන්ම ස්වාධීනත්වයට පත් වීම යනු අම්මෙකුත් නැහැ තාත්තෙකත් නැහැ නම් ඒ කියවීම උගත් විචාරකයන්ගේ අවධානයට ලක්වනු ඇතැයි සිතමි. මක්නිසාදයත් මෙවැනි මතු කිරීම් (විශේෂයෙන්ම සමාජ දේශපාලන විෂයයිකව) හි පවත්නා සියුම් සංකීර්ණතා නොතකා හැරීම් මෙන්ම හරිහැටි අරුත් නොදැන විලාසිතා න්යායිකව අලංකාරයෙන් යුතුව අගය කිරීම් හිතකර ප්රතිඵල ලබා නොදෙන හෙයිනි.
පේත නවකතාව අවසන් වන්නේ විවෘත අවසානයක් නිර්මාණය කරමින් යැයි ඒ පිළිබඳව කළ විමසීමක දී කතුවරයා අප හා පැවසීය. ඒ සම්බනධයෙන් අපගේ මතය වන්නේ ද එය එසේ විය හැක්කක් බව ය.
එළඹෙන කාලය වෙනුවෙන් නිර්මාණය වු සංවාදයත් විසංවාදයත් එහි ඇතුළත්ව ඇති බවත්, උගත් විචාරකයන් වෙතින් මතු විය යුතු බවත් ඒත් සමඟම කිව යුතුව තිබේ.
මක්නිසාද යත් පසුගිය ඒ දේශපාලන කාල වකවානු තුළ නිර්මාණය වු දේශපාලන හැසිරීම් විසින් ඉස්මතු කොට ඇති තාත්වික වුත් අතාත්වික වුත් සමාජ දේශපාලන නිගමන කෘතිය විසින් මතු කරන ආකාරය හමුවේ මා ඕ සේතුං කීවාක් මෙන් දහසක් මත ගැටෙන බිමක්, දහසක් මල් පිපෙන බිමක් දැකිය හැකි හෙයිනි.
ඡායාරූප - රංජිත් අසංක