ආගම් දහම් වලින් අපේක්ෂා කෙරෙනුයේ මිනිස් සිත් නිවා සන්සුන් කිරීමයි. තතු එසේ වුවද මානව ශිෂ්ඨාචාරයේ ගමන් මග දෙස ආපසු හැරී බලන විට පසක් වන කරුණක් වනුයේ ආගම් දහම් දඩමීමා කරගෙන යුද ගැටුම් හා ජීවිත විනාශයන් රැසක් අප ජීවත් වන මහිකත මත සිදුවී ඇති බවකි. පසුගිය වසරේද එවැනි ඛේදවාචක කිහිපයකින් ලොවම කම්පා විණි. අභාග්‍යයකට මෙන් ඉන් එකක් හට ගත්තේ දහම් දිවයින නම් විරුදාවලිය දරන අපේ පුංචි ලංකාවේය. ආගමික උන්මාදයෙන් මුසපත් වූ අනත්වාදි කල්ලියක් විසින් ඒ මහා අපරාධය සිදු කරන ලද බව දැන් පැහැදිලිය.
කිසියම් උමතුවකින් වියරු වැටුණු තනි මිනිසකුට වුව කළ හැකි විනාශය අති මහත්ය. 2019 අවුරුද්දේ නවසීලන්තයේ සිදු වූ ක්‍රයිස්ට් චර්ච් සමූහ ඝාතනය ඊට කදිම නිදසුනකි. එකම වසරේ අසන්නට ලැබුණු ලංකාවේ පාස්කු ප්‍රහාරය හා නවසීලන්තයේ ක්‍රයිස්ට් චර්ච් ශෝකාන්තරයන් අතර එකිනෙකට ප්‍රතිවිරෝධි වූ අපූරු සහසම්බන්ධයක්ද තිබේ. එනම් ලංකාවේ ප්‍රහාරය මරාගෙන මැරෙන මුස්ලිම් අන්තවාදීන් විසින් එල්ල කෙරුණු එකක් වන විට නවසීලන්ත ප්‍රහාරය මුස්ලිම් බැතිමතුන් ඉලක්ක කරගෙන වෙනත් දහමක අන්තවාදියකු විසින් කරනු ලැබූ වෙඩි හරඹයක් වීමයි.
මේ වේදාකාරී සිදුවීම් දෙකෙන්ම පෙන්නුම් කරනුයේ කවර වර්ගයේ හෝ අන්තවාදයකින් වුව මානව සමාජයේ ඉදිරි ගමනට සිදු කරනුයේ මහත් හානියක් බවය. මෙවැනි අපරාධකරුවන්ට උපරිම දඬුවම් දියු යුතු බවට විවාදයක් නැත. එසේ වුවද ඉපැරණි නීති ග්‍රන්ථවල කියැවෙන ආකාරයේ ඇසට-ඇසක්, දතට-දතක් වැනි දඬුවම් අදට ගැළපේද යන්නත් විමසා බැලිය යුතුය. මන්දයත් මේ අපරාධවලට මුල්වන තරුණ ජනයා බෙහෝ විට වැරදි දර්ශනයන්ට වසඟවී නොමග ගියවුන් නිසාවෙනි.
ක්‍රයිස්ට් චර්ච් පුද බිමේදී බැතිමතුන් 51 දෙනකුට වෙඩිතබා අමු අමුවේ මරා දැමූ වෙඩික්කරුවාට දඬුවම් නියමු වූ අවස්ථාවේ නවසීලන්ත අධිකරණයට එක්රැස් වූ වින්දිතයන්ගේ නෑ හිතවතුන් දැක්වූ ප්‍රතිචාර අපට කදිම පාඩමක් කියා දෙයි. ඔවුන් 21 හැවිරිද ඕස්ට්‍රේලියානු ජාතික තරුණ ඝාතකයා වන බ්‍රෙන්ටන් දෙස බැලුවේ වෛරය හෝ පළිගැනීම පිරුණු ඇස් වලින් නොවේ. නවසීලන්තය මරණ දණ්ඩනය ක්‍රියාත්මක නොකරන රටක් නිසා දිවි ඇති තෙක් සිරගත වීමේ උපරිම දඬුවමකට තරුණයා යටත් කෙරිණ. එසේම නවසිලන්ත ඉතිහාසයේ ත්‍රස්තවාදී ක්‍රියාවකට පුද්ගලයකු වරදකරු වූ ප්‍රථම අවස්ථාවද මෙයයි.
එසේ වී නමුත් අධිකරණ ශාලාව කඳුළින් නහවමින් සිටි ජනයා මේ සියලු සුවිශේෂතා පසෙක ලා ප්‍රකෘති මනසින් අපරාධකරුවා දෙස බැලීමට දැරූ උත්සාහය මානව ඉතිහාසයේ වැදගත් සංධිස්ථානයක් සනිටුහන් කළේය. ඔවුන්ගේ අත්වල රැඳුණේ මියගියවුන්ගේ ඡායාරූප හා විවිධ සෝ වැකි ලියූ පුවරුය. ඔවුන්ගේ මුවින් නික්මුණේ ශුද්ධවු කුරාණයේ යාතිකා පාඨය.
ප්‍රහාරයටට ලක් වූ හමියා කුයාන් නම් එක්දරු පියා අවසන් සුසුම් හෙළුවේ දින 48කට පසුවය. ඔහුගේ බිරිඳ සොකාරියා මු`ඵ අධිකරණ ශාලාවම සෝ සුසුමින් පුරවමින් අපරාධකරුට පැවසූ වදන් ජාත්‍යන්තර මාධ්‍යයේ දැඩි අවධානයට ලක් විය.
“නුඹේ හිතක් පපුවක් නැති වෙඩි උණ්ඩ වලට ගොදුරු වුණ අහිංසකයන් අතර මගෙ සැමියත් හිටිය. ඔහු සඳහටම ඇස් පියා ගත්තේ උඹ ඒ මහා අපරාධය කළාට දවස් 48කට පස්සෙ...එයා තමා මට හිටපු ආරක්ෂකයා... මගේ හොඳම මිත්‍රයා... අපේ පුංචි පුතා අහනවා අම්මේ ඒ මිනිහා මගේ බාබව මැරුවෙ ඇයි කියලා...මං මොනවද එයාට කියන්නෙ...පුතේ ඔයාගෙ මොන්ටිසෝරියෙත් ඉන්නව නේද අනිත් අයත් එක්ක එකතු වෙලා සෙල්ලන් කරන්ඩ දන්නෙ නැති නිසා ඔයගොල්ලන්ට ගහන ළමයි...ඒ මනුස්සයත් අන්න ඒ වගේ කෙනෙක් කියලයි මම දරුවට කරුණු පැහැදිලි කරල දුන්නෙ...”
සොකාරියාගේ ඒ දුක්ගැනවිල්ලෙන් පමණක් එහි රැස්ව සිටියවුන්ගේ හැඟීම් නතර වූයේ නැත. සෝ සුසුම් හා කඳුළු බිඳු හෙළීමෙන් මිනීමරුවාගේ සිත සසල කළ නොහැකි බව ඔවුහූ තේරුම් ගෙන සිටියහ. සැබවින්ම බ්‍රෙන්ටන් ටැරන්ට් තිගැස්සුණේ අවසානයේ, ඔහුගේ වයසේම වගේ සිටි තරුණියක වන සාරා ත්වාසම්ගේ මුවට නැඟි මේ වදන් වලිනි.
“අබ්දෙල්ෆාටා ත්වාසම්..ඒ මගේ ආදරණිය පියතුමා...ඔහු තාරකාවක් වගේ බැබළෙමින් හිටපු මිනිහෙක්...” එක්වරම කඩා වැටුණු කඳුළු පොකරුු පාලනය කරගැනීමට ඇයට නොහැකි විය. කඳුළු පිසදා ගත් ඇය යළිත් කතා කළාය.
“හිතන්නෙපා නුඹ දිනුව කියල.. මේ කඳුළු නුඹ වෙනුවෙන් නොවන බව හොඳට මතක තියා ගනින්.. අපි නෙවෙයි දැන් නුඹයි වින්දිතයා...”
