අවසන් වසර පහක කාලය තුළ මෙරට ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරු ආව ගිය වේගය ඔවුන්වත් දන්නවා දැයි නොදනිමු. සියලුම දෙනාගේ මුවඟ රැඳුණු එකම කතාව වූයේ ක්‍රීඩා පනත වෙනස් කරන බවය. වෙනස් වූයේ කුමක්ද? වෙනස් කළේ මොනවාද? යන්නත් දන්නේ මෙයට වලි කෑ අමාත්‍යවරුම පමණි. ලාංකේය ක්‍රීඩාව මේ තියෙන අඩියෙන් තව අඩියක් හෝ ඉහළට ගැනීමට නම්, මුලින් ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශ බලතල දෙපයින් සිටුවිය යුතුය. එමෙන්ම මොනම හේතුවක් නිසාවත් ක්‍රීඩා සංගම් - සම්මේලන හෝ ඔලිම්පික් කමිටුවේ පදවලට නටන ආයතනයක් නොවිය යුතුය. ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරයා ද මේවායේ නිලධාරින්ට ඕනෑ ආකාරයට නටන්නෙකු නොවිය යුතුය. ඕනෑම අභියෝගයකට අභියෝග කරන්නෙකු මිස පලා යන්නෙකු දනොවිය යුතුය.
අනාගතයක් නොපෙනෙන තරමට ලාංකේය ක්‍රීඩාව කඩා වැටී ඇති බවත්, කනගාටුවට කරුණ වන්නේ ඒ සඳහා ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශය අසීමිත වියදමක් දරා තිබියදී එම තත්ත්වය උදා වී තිබීම බවත් යහපාලන රජයේ හිටපු ක්‍රීඩා අමාත්‍ය හරීන් ප්‍රනාන්දු සිය ධූරයෙන් සමුගනිමින් පැවැසීය.
ක්‍රීඩාවට ක්‍රීඩා අමාත්‍යාංශය අසීමිත වියදමක් දැරුවත් ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන්ගෙන් බලාපොරොත්තු වන තරම් අපේක්ෂා ඉටුවීම අවම මට්ටමක පැවැතීම තුළ ශ්‍රී ලංකාවේ අන්තර් ජාතික ජයග්‍රහණයන් මේ වනවිට පදක්කම් එකකට දෙකකට සීමාවී ඇතැයි ද හිටපු අමාත්‍යවරයා පවසයි.
තමා අමාත්‍ය ධූරයෙන් සමු ගැනීමට දින කිහිපයකට පෙර හෝ ක්‍රීඩාව දූෂණයෙන් වළක්වා ගැනීමේ පනත පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කර ගැනීමට හැකිවීම පිළිබඳ වඩාත් සතුටු වන බව ද පවසයි. එමඟින් ඉදිරියේදී මේ රටේ ක්‍රීඩාවේ දූෂණයේ යෙදෙන දූෂිතයන් වන වැරැදිකරුවන්ට දැඩි දඬුවම් පැමිණවීමේ අවස්ථාව සැලසී ඇතැයි ද පවසයි.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ මුල් කැබිනට් මණ්ඩලයේ ක්‍රීඩා, අධ්‍යාපන සහ තරුණ කටයුතු අමාත්‍ය ධූරය හිමි වූයේ මාධ්‍ය සගයකු ද වන ඩලස් අලහප්පෙරුමට ය. ක්‍රීඩා අමාත්‍ය ධූරය යනු වැඩකට නැති අමාත්‍ය ධූරයක් බව ගෙවී ගිය යහපාලන රජය මැනවින් පසක් කළේ ය. යහපාලන රජයේ පළමු දින සියයට නවින්ය. අනතුරුව වැඩි කාලයක් දයාසිරි ය. ඊට පසු ෆයිසර් ය. ඊටත් පසුව හරින් ය. පසුගිය වසර පහ ගෙවී යන්නටත් මත්තෙන් ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරු පස් දෙනකි. එකී පස් දෙනාගේ ම ප්‍රගතිය පිළිබඳ සාරාංශ ගතවන විට ඉතිරි වන්නේ අනාගතයක් නොපෙනෙන තරමට ලාංකේය ක්‍රීඩාව කඩා වැටී ඇති බව නම් වත්මන් ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරයාට අයන්නෙන් ම පටන් ගත යුතුව තිබෙන බව පැහැදිලියි.
වර්තමාන ලෝකයේ බොහෝ රටවල් ඔවුන්ගේ රටේ ක්‍රීඩාව දියුණු කිරීම සඳහා බොහෝ දෑ සිදු කරමින් පවතියි. හොඳ ක්‍රීඩා තරගාවලි සංවිධානය කරමින්, ක්‍රීඩක - ක්‍රීඩිකාවන්ට ප්‍රතිපාදන ලබාදෙමින්, ක්‍රීඩාංගණ ඇතුළු අනිකුත් පහසුකම් ලබාදෙමින්, ඒවා වැඩි දියුණු කරමින්, වඩාත් හොඳ පුහුණුකරුවන්ගේ සේවය ලබා ගනිමින්, රටේ ජනතාව එකී තරගාවලි නැරඹීම සඳහා උනන්දු කිරීමට විවිධ ආකර්ෂණීය වැඩසටහන් ඉදිරිපත් කරමින්, එකී තරගාවලි විකාශනය කරමින්, හොඳ අනුග්‍රාහකයන් සොයා ගනිමින් අතිවිශාල කාර්යය භාරයක් ලෝකය වටා ම සිදුවෙමින් පවතියි. නමුත් අප රටේ වැඩසටහන් ගැන මීට වඩා ගැඹුරින් කල්පනා කළ යුත්තේ මෙවන් පසුබිමක ය. ලෝකය ඉදිරියට ගමන් කරන විට අප ගමන් කරන්නේ පසු පස්සට නම්, ගල් යුගයකට නම් මෙයට දැන්වත් තිත තැබිය යුතු ය. එමඟින් අප රටෙහි ක්‍රීඩාවේ වර්ධනය වීමක් සිදු නොවන අතර, දිනෙන් දින ම ක්‍රීඩාව කඩා වැටෙන බව පමණක් පැහැදිලි ය. පදක්කම් රහිත ක්‍රීඩා තරගාවලි හරහා තහවුරු වන්නේ අප රටෙහි වැඩපිළිවෙළක් නැතිකමේ ආදීනවයන් ය.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ රට නගන පෙර දැක්ම ප්‍රතිපත්ති ප්‍රකාශනයේ 26 වැනි පරිච්ඡේදය වන්නේ ජවසම්පන්න තාරුණ්‍යයට ක්‍රීඩාවේ සවි බලය යන්නයි. ක්‍රීඩාව යනු තරුණ පරපුරේ භාෂාව වන අතර ක්‍රීඩාව තාරුණ්‍යය අවදි කරන්නට හේතුවේ. ජව සම්පන්න නිරෝගිමත් සහ විනය ගරුක සමාජයක් බිහි කිරීම සඳහා ක්‍රීඩාශීලී ජීවන රටාවකින් යුත් පරපු‍රක් නිර්මාණය කිරීම අපේ අපේක්ෂාව ය. ගම රට නඟන පෙර දැක්මේ ක්‍රීඩාව පිළිබඳ දැක්මයි.
නව රජයේ ක්‍රීඩා සහ තරුණ කටයුතු අමාත්‍ය ධුරය හිමි වූයේ ක්‍රීඩකයකු - නායකයකු වූ නාමල් රාජපක්ෂටය. ලාංකේය ක්‍රීඩාව අමාත්‍ය නාමල් රාජපක්ෂට අයන්නෙන් ම පටන් ගැනිමට සිදුව තිබෙන බව සක්සුදක් සේ පැහැදිලි ය. මන්ද යත් ඒ තරමටම ලාංකේය ක්‍රීඩාව වළ පල්ලටම ගොස් ඇති බැවිනි. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ රජය යටතේ ලාංකේය ක්‍රීඩාව හෙට දවසේ කවර දිශාවක් කරා ගමන් කරයිද යන්න කීමට කල් වැඩිය.
රටක ක්‍රීඩාව මෙන් ම තරුණ කටයුතු ද එක සමානව ගොඩ නැඟිය යුතු අංශ දෙකකි. මේ දෙකටම තැබිය යුත්තේ එක හා සමාන බරකි. ක්‍රීඩාව මෙන් ම තරුණ කටයුතු ද වැඩි දියුණු කිරීමට දියුණු වැඩපිළිවෙළක් ඇවැසිය. ලාංකේය ක්‍රීඩාවේ තිඹිරිගෙය පාසලය. එසේ නම් පාසල මෙන් ම ක්‍රීඩාව ද ගමන් කළ යුතු වන්නේ සමාන්තර රේඛා මත ය. පාසල් ක්‍රීඩා තවාන් තුළ ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් බිහි නොවී, මෙරටේ අනාගත ක්‍රීඩාවන් පැවැතිය නොහැකි ය. කලකට පසු මෙරටේ අමාත්‍යාංශ බෙදා වෙන් කිරීමේදී ගෝඨාභය රාජපක්ෂ ජනාධිපතිවරයාගේ රජයේ නිවැරැදි ම අමාත්‍යාංශ බෙදා වෙන් කිරීමක් ලෙස ක්‍රීඩා සහ තරුණ කටයුතු එක් අමාත්‍යවරයකු යටතට පත් කර තිබීම විශේෂත්වයකි.
මෙරට බොහෝ ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරුන් ධූර බාර ගනිමින් ලාංකේය ක්‍රීඩාව ජය ටැඹක් කරා ගෙන යාමට සිහින දැක්කද? වැඩිකල් නොගොස්ම අවදිවීමට සිදු වීය. ක්‍රීඩාව රටකට අත්‍යාවශ්‍ය සාධකයක් නොවන කලෙක එය අයාලේ යාම ගැන පුදුම විය යුතුද නොවේ. පසුගිය කාලයේ රජයන් මෙරට ක්‍රීඩාව වළපල්ලට ගෙන යාමට ඇවැසි පිඹුරුපත් සකස් කළ අතර යහපාලනය රජය එයට ඇවැසි මල්වඩම්, ගොක්කොළ, සුදු කොඩි එකතු කරමින් සිටියේ යැයි ප්‍රවීණයෝ ප්‍රකාශ කළේ කටකහනවට නොවිය යුතුය.
දශක හතක පමණ ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියන ආසියානු ක්‍රීඩා උලළේ සිවුවැනි වරටත් හිස් අතින්ම පැමිණීමට ලාංකේයන්ට සිදුවුයේ පසුගිය වසරේදීය. මීට පෙර අඛණ්ඩව 1982 සහ 1986 මේ ඉරණමට ගොදුරුවීමට ශ්‍රී ලංකාවට සිදුවූ අතර, ඉන්පසු 2010 දී සහ මෙවර ද එකී ඉරණම වෙනස් නොවීය.
කිසිම ක්‍රීඩාවක අන්තර්ජාතික ජයග්‍රහණයක් හුදු ෂෝට්කට් හරහා වැටී ඇතැයි සිතීම මුලාවකි. විචාරයට පෙර හැදෑරීමේ වැදගත්කම අන්තර්ජාතිකව පවා පිළිගත් මුඛ්‍ය සාධකයක්වන විට එය අමතක කර හෝ නොසලකා කටයුතු කිරීම තුළම ප්‍රදර්ශණය වන්නේ තම හිස්කම පමණි. ඉන්දුනීසියාවේ පැවැති 18 වැනි ආසියානු ක්‍රීඩා උලෙළට ඉතිහාසයේ වැඩිම පිරිස එවර එක්වූ අතර ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන්, නිලධාරින් පුහුණුකරුවන් සහ සෙසු ආවතේවකරුවන් ද එක් වූ කළ මේ නඩය අවම 275 දෙනකු ඉක්මවා යාමකි. ක්‍රීඩා අමාත්‍යංශය මිලියන 25 ක් මේ සඳහා යටකර ඇති අතර ඔලිම්පික් කමිටුව යෙදූ මුදල පිළිබඳ සද්දයක් නැත. කෙසේ වෙතත් එකී මුදල ද මිලියන 25 කට වැඩි මිසක් අඩු නැත. ඒ අනුව මිලියන 50 කට අධික මුදලක් ඉන්දුනීසියානු වන්දනාවට විය පැහැදම් කළ ද, ලෝකඩ පදක්කමක් දිනා ගැනීමට නොහැකි තරමට ම මෙරට ක්‍රීඩාව බිමට සමතලා වී ගොස් තිබේ.
ශ්‍රී ලංකාව ද ඇතුළු පසුගිය ආසියානු ක්‍රීඩා උලෙළේ දී කිසිදු පදක්කමක්වත් ජයග්‍රහණය නොකළ රටවල් 9 කි. එම රටවල් 9 අතරින් ද වැඩිම ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකාවන් සංඛ්‍යාවක් ආසියානු ක්‍රීඩා උලෙළට ඉදිරිපත් කළ රට වූයේ ද ශ්‍රී ලංකාවයි.ඒ අනුව කිසිදු පදක්කමක් දිනා ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාවට නොහැකි වූවද අප රටේ නම මේ ආකාරයෙන් හෝ එම නිල වාර්තා අතර සටහන් වීම පිළිබඳ ශ්‍රී ලංකාවේ බලධාරීන් සතුටු වනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාව දහ අටවැනි ආසියානු ක්‍රීඩා උලෙළට පෙර ගිය වසරේ මලල ක්‍රීඩා ලෝක ශූරතාවලියට සහ ආසියානු මලල ක්‍රීඩා ශූරතාවලියට එක් විය.
ලන්ඩනයේ පැවැති දහසයවැනි ලෝක ශූරතා මලල ක්‍රීඩා තරගාවලියේදී විදේශ රටවල සිට ශ්‍රී ලංකාව නියෝජනය කළ මැරතන්, ක්‍රීඩක ක්‍රීඩිකා දෙපලට තරගයක් අහවර කරගැනීමට තරම්වත් ශක්තියක් නැත. මේ අතර ඇසෙන්නේ පරණ කුණුකන්දල් පමණි. ඒවා සියල්ලක්ම අවසන් වන්නේ විකට සිදුවීම්වලින්ය. අවසානයේ බඩවල් කටවල් අල්ලාගෙන සියල්ලට සිනාසී සතුටින් විසිර යාමට හැකිය. දහසයවැනි ලෝක ශූරතා මලල ක්‍රීඩා තරගාවලි වුවද, බෝල්ට්ගේ අවසන් තරග දෙක හැර අපට අප ගැනවත් වගේ වගක්වත් නැත. 1948 - 2000 ඔලිම්පික් මෙන්ම 1997 - 2007 මලල ක්‍රීඩා ලෝක ශූරතාවලි හැර ඉතිරි සියල්ල හුදෙක් විනෝද චාරිකාවලට පමණක් සීමා වූ බව සැබෑය.
අන්තර්ජාතික තරග වරම් දිනා ගන්නත් (ඔලිම්පික්, ලෝක ශූරතාවලි) ලොකු කැප කිරීමක් කරන්න ඕනෑ. හැබැයි අපේ අය එසේ කරන පාටක් පේන්නවත් නෑ. අපි ඉස්සෙල්ලා දකුණු ආසියාව ජය ගන්න බලන්න ඕනෑ. ඒක නැතුව එතැනින් එහාට කිසිම දෙයක් ගැන හිතලවත් වැඩක් නෑ.
මේ මීට වසර පහකට පෙර යෝගානන්ද විජේසුන්දරයන් කළ ප්‍රකාශයකි. ලාංකේය ක්‍රීඩාවේ සිදුවන සිදුවීම් දෙස විමසිලිමත් වන විට තව වසර 25 කටත් මේ ප්‍රකාශය වලංගුවන බව නම් සහතිකය. මන්ද යත් සියලු දෙනා අතරම ඇත්තේ කතා පමණි. අතීතයේ ලාංකේයන්ට උරුම සිටියේ එක් අන්දරේ කෙනෙකි. එකී අන්දරේ අද සිටියා නම් ඔහුත් මේ අන්දරේලාට පරාජය වනු නිසැකය. ඒ අප ලාංකේය ක්‍රීඩාවේ සංවර්ධනයක් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ කයිවාරු අන්දරේලාගෙන් මිසක් වැඩකාරයන් ගෙන් නොවන බැවිනි. ක්‍රීඩා අමාත්‍යවරයාට පවා අතපය දිග හැර වැඩක් කිරීමට නම් සිටිය යුත්තේ වැඩකාරයන් මිසක් අඳගොලු බිහිරන් නොවේ. 1997 ග්‍රීසියේ ඇතැන්ස්හිදී සුසන්තිකා මීටර් 200 ඉසව්ව, තත්. 22.39 කට රිදී සහ 2007 දී ජපානයේ ඔසාකාහිදී මීටර් 200 ඉසව්ව තත්. 22.63 කට ලෝකඩ පදක්කම් දෙක දිනා නොගන්නට මලල ක්‍රීඩා ලෝක ශූරතාවලියේද ශ්‍රී ලංකාව පදක්කමක් අහිමි රටවල් අතර තවත් එක් රටක් වනු ඇත.
ලාංකේය මලල ක්‍රීඩාව මෙකී තරගාවලියේදී අත්පත්කරගත් ජයග්‍රහණය පිළිබඳ කප්පරක් කයිවාරු ඇදබානවාද? නැත්නම් අඩුපාඩු සකසා ගෙන හෙට දවස සැලසුම් කරනවාද යන්න සිහිබුද්ධියෙන් කල්පනා කිරීමට මෙකී තරගාවලිය උපයෝගි කරගන්නවාද? නැද්ද? යන්න තීරණය නොකිරීම එදා වැරදුනු තැනය. සෝඩා බෝතලය කැඩුවා සේ සෑහීමට පත්වන සිංහලයෝ කෙන්ද පවා මහා ලොකුවට හිස් මුදුනේ තබා ගෙන වන්දනාමාන කිරීමට පුරුදුව සිටිති. මේ නිසාම කෙන්ද පවා කන්ද කිරීමේ හරි අපූර්ව හැකියාවක්ද ජන්මයෙන් ම ලැබී තිබේ.
අද මෙරට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව සිම්බාබ්වේ - බංග්ලාදේශය ඉදිරියේ පරාජය වුවද, ක්‍රිකට් ලෝක කුසලානයක් හෝ පන්දුවාර විස්සයි විස්ස ලෝක කුසලානයක් අභිමුව අප රොද බැඳගත යුත්තේ එකී විජයග්‍රහණ නැවත අත්පත් කර ගැනීමටය. එකී ලක්ෂණ සැබැවින්ම ක්‍රීඩා මානසිකත්ව ලක්ෂණ විය යුතුය. ඔලිම්පික් පදක්කම් දෙකක් පවා දිනා ගෙන සිටින අප දැන් සතුටු වනුයේ, උදම් අනනුයේ සාග් පදක්කමකට නම් එය ලාංකේය ක්‍රීඩාවේ කරුමයක් මිස වෙ‍නෙකක් නොවේ.
එස්. බී. දිසානායක - සුනිල් ගුණවර්ධන යුගයෙන් පසු අපේ රටේ ක්‍රීඩාව ජරාජීර්ණ තත්ත්වයට පත්වූයේ මෙයට අත ගැසූ නිකමුන් මෙය තනිකරම බඩගෝස්තරවාදයක් කරගත් බැවිනි. 2000 න් පසු සියල්ල කණපිට පෙරළමින් සිදු වූයේ ක්‍රීඩාව ජීවත් කරවන්නන් අකාමකා දමමින් ක්‍රීඩාවෙන් ජීවත්වෙන පරපෝෂිතයන් කොටසක් බිහිවීමය. මේ ආකල්ප සියල්ලටම නැවතීමේ තිත තැබිය යුතුය. අපේ රටේ සමස්ත ක්‍රීඩාව ම ජාත්‍යන්තරය දක්වා වර්ධනය කරගත යුතුය. මේ සඳහා මුලින් ම රජයක් තීන්දු තීරණ කළ යුත්තේ රටක පැවැත්මට නිරෝගි ජන කොටසක් ඇවැසි යැයිද, එහිදී අනිවාර්යෙන්ම රජයක් ක්‍රීඩාව සඳහා වැඩි බරක් තැබිය යුතුය. වැඩි කැපකිරීමක් කළ යුතුය. එහි ප්‍රතිඵලය රටක ක්‍රීඩා ජාත්‍යන්තරකරණය වීමය.
ක්‍රීඩාවේ අක්මුල් විහිදූ කීර්තිමත් ඉතිහාසයකට උරුමකම් කී අප අද පය ගසා ගෙන සිටින්නේ කොතැනදැයි සිහිබුද්ධියෙන් විමසා බැලිය යුතුය. කාලයෙන් කාලයට පත්වන ක්‍රීඩා ඇමැතිවරයා කවරෙක්ද, හෙතෙම මෙතෙක් කර ඇත්තේ නිකමුන් විසින් එහාට මෙහාට පෙරළා දෙන ජරාගොඩ පාට පාටින් අයිසිං කිරීම පමණි.
