නාමයට අනුව ප්‍රේමරංජිත් තිලකරත්න වන ඔහු 60 දශකයේ නාට්‍ය වේදිකාවට අයත් චරිතයක් හැටියට ගත හැකි ය. කෙසේ වෙතත් ඒ හා සමානව සිනමාව කෙරෙහි වූ ඔහුට දැනුම හා නිරීක්ෂණය සහ සාහිත්‍ය විෂයයිකව ඔහුට වු ලේඛන විලාසය දුර්ලභ හැකියාවක් ම වේ යැයි කීමේ කිසිදු දොසක් නැත. විශේෂයෙන්ම කලක් ලොව පුරාමත් මහත් ආන්දෝලනයක් ඇති කළ එමිල් සෝලා නම් නවකතාකරුගේ විවාදපන්න කෘති දෙකක් “සරාගි” හා “විළිබිය නමින් සිංහල බසට නැඟීමෙන් එදා සිටි සාම්ප්‍රදායිකයන් සුචරිතවාදීන් කලබලයට පත් වුණත්, ඒ නිසා සිදු වු සාහිත්‍යයික විෂය පරාසය පුළුල් වීම වැදගත් සාහිත්‍යකරුවන්ගේ අවධානයට ලක් වුවක් විය.
“මම මෙච්චර කල්. ලියපු දේවල්වල මා ලද අත්දැකීම් තියෙන්න ඇති. ඒත් මම කියන පුද්ගලයා ගැන ලියනවා කියල හිතාගෙන ම නං කිසිවක් ම ලියල නෑ. ඉතිං මම මගේ චරිත කතාව ලියන්න හිතුවා. ඒත් තාම ඒවා තියෙන්නෙ සටහන් වශයෙනුයි. පොතක් වශයෙන් ලියල අවසන් වෙන්න කාලයක් යයි.”
වරක් අප හා පැවැත් වු පුවත්පත් සාකච්ඡාවක දී ඔහු එසේ පැවසුවේය. අද අප අතර නැතත් ඔහු එදා එසේ කී ඔහුගේ ඒ ජීවිත කතාව “දුර්ගය” නමින් ප්‍රකාශයට වී තිබේ. වෙනත් ලෙසකට කියනවා නම් සිය ජීවන දුර්ගය නිර්මාණාත්මක මං පෙත් ඔස්සේ නැග අවසන් කළ ඔහු අවසානයේ දී සදහටම ඉන් බැස ගියේ ය.
නාමයට අනුව ප්‍රේමරංජිත් තිලකරත්න වන ඔහු 60 දශකයේ නාට්‍ය වේදිකාවට අයත් චරිතයක් හැටියට ගත හැකි ය.
කෙසේ වෙතත් ඒ හා සමානව සිනමාව කෙරෙහි වූ ඔහුට දැනුම හා නිරීක්ෂණය සහ සාහිත්‍යය විෂයයිකව ඔහුට වු ලේඛන විලාසය දුර්ලභ හැකියාවක් ම වේ යැයි කීමේ කිසිදු දොෂක් නැත.
විශේෂයෙන්ම කලක් ලොව පුරාමත් මහත් ආන්දෝලනයක් ඇති කළ එමිල් සෝලා නම් නවකතාකරුගේ විවාදපන්න කෘතී දෙකක් “සරාගි” හා “විළිබිය– නමින් සිංහල බසට නැගීමෙන් එදා සිටි සාම්ප්‍රදායින් සුචරිතවාදීන් කලබලයට පත් වුණත්, ඒ නිසා සිදු වු සාහිත්‍යයික විෂය පරාසය පුළුල් වීම වැදගත් සාහිත්‍යකරුවන්ගේ අවධානයට ලක් වුවක් විය.
ඇත්තම කියනවා නම් ඔහු තමන්ගේ ම යැයි කිව හැකි නිර්මාණාත්මක ශෛල්‍යයකට, සියුම් භාවාත්මක ද්වාරයකින් පිවිස සිටියේ ය.
එමෙන්ම එමිල් සෝලාගේ දැඩි සේ ආන්දෝලනයට ලක් වූ කෘති දෙකක් ම එසේ තෝරා පරිවර්තනය කිරීමෙන් ඔහු බලාපොරොත්තු වූයේ කුමක් දැයි විමසු අවසථාවේ දී ඔහුගේ පැහැදිලි කිරීම වුයේ එය මානුෂීය තත්ව විදාරනයක් බව ය. විශේෂයෙන්ම මනුෂ්‍ය ජීවන පැවැත්ම ස්පර්ශ කිරීමට අදාළ ව එමිල් සෝලා, රුසියානු ලේඛක ලියෝ තොල්ස්තොයිටත් වඩා ඉදිරියෙන් සිටින්නේ යැයි ඔහු පැවසී ය.
තමන් විසු කාලයට සාපේක්ෂව වාමවාදී ආස්තානයක සිටි ප්‍රේමරංජිත් ට ඇතැම් අවස්ථාවල දී හංවඩුවක් වශයෙන් කොමියුනිස්ට් ලේබලය ඇලවුණ අවස්ථා ද තිබේ. එහෙත් වරක් සදය සිනහවකින් යුතු ඔහු විසින් කියුවක් ද මෙහිදී සිහිපත් වේ.
ඒ අනුව මෙරට වාමාංශිකයන් “සාදුකින් පෙළෙනවුන් දැන් ඉතින් නැගිටියව් ” නමින් සිංහලට පෙරළාගෙන ගයන ජාත්‍යන්තර කම්කරු ගීතයේ තනුව ජර්මානු ගීතයකින් ලබා ගත්තකි. එහි උත්ප්‍රාසය වන්නේ එය ජර්මානු යුද ගීතයකින් ලබා ගත්තක්ය යන්න වේ.
ප්‍රේමරංජිත් තිලකරත්න නාට්‍ය වේදිකාව තුළ පවා බරපතළ අන්දමින් විවාදයට ලක් වන ආකාරයේ ප්‍රස්තුථයන් ම තෝරා ගැනීම කාලයේ වුවමනාවටත් වඩා ඔහුගේ නිර්මාණ සේවනයේ ඇසුර මත සිදු වූවක් ද යන්න වෙනම විමසා බැලි යුතු විෂයබද්ධ කරුණක් යැයි සිතමි.
උදාහරණයක් හැටියට ඔහු “තොත්ත බබා” නමින් කළ නාට්‍යය “එන්ටර්ටේලින් මිස්ටර් ස්වෝන්” නම් කෘතියේ අනුවර්තනයක් වූ අතර එය මුළුමනින්ම වාගේ සමලිංගික ඇසුර පාදක කර ගත්තක් වුයේ ය.
මෙය මුල් අවස්ථාවේ දී රැගුම් වාරණයට අසු වු අතර ඊට අදාළව බලධාරියා වශයෙන් කටයුතු කළ එම්. ජේ. පෙරේරා තමන් පසෙකට කැඳවා “ඔයාට වහළක් නැති ගෙයක් වගේ නාට්‍යය කරන්න පුළුවන්කම තියෙද්දිත්, මොනවද මේ කරන විකාර” යි පැවසුවේ යැයි ඔහු පෙන්වා දී තිබේ. ඒත් සමඟම ඕගස්ට් ස්ටීන්බර්ග්ගේ නාටකයක් “ජුලි” නමින් සිංහල වේදිකාවට ගෙන ඒමට ද ඔහු කටයුතු කළේ ය. එය ද සමාජගත අත්දැකීමකට වඩා පුද්ගලබද්ධ අත් දැකීමක් යැයි සිතෙන සුළු ය. ඒ අනුව විවාහපත් නොවූ ගැහැනියකගේ හැසිරීමෙහි දෙපැත්තක් මෙහිලා නිරූපණය වේ. ඒ අනුව මුලදි ඇගෙන් රාගයට අවසර යදිමින් ඇගේ පසුපස ගිය පුරුෂයෙකු හා රාගයෙන් බැඳීමෙන් පසු ඔහුගෙන් ඒ රාගය ම ඉල්ලා වැඳ වැටෙමින් ඇය යන්නට වූ අයුරු මෙහිල නිරූපිත ය. ඔහු මේ ආකාරයට විෂම අත්දැකීම් සමඟ නාට්‍ය වේදිකාව මත ස්ථානගත ව සිටියේ මෙරට ප්‍රධාන පෙලේ නාට්‍යකරුවන් මනමෙ, සිංහබාහු, නරි බෑනා වැනි සම්භාව්‍ය හා ගැමි නාටක රීතින් අනුව යමින් දේශීය නාට්‍ය සම්ප්‍රදායක් වෙනුවෙන් උත්සාහ කරමින් සිටි කාල වකවානුවක ය. ඒ සම්බන්ධයෙන් ඔහුගෙන් කළ විමසීමක දී ඔහු දුන් පිළිතුර ද බැහැර කළ නොහැක්කක් යැයි සිතේ.
“මෙතන දී මට කියන්න ඕනෙ මම නාට්‍ය හැදුවේ මනමෙ, සිංහබාහු බලල නෙවෙයි. චිත්‍රපටි බලල යි. ඒ චිත්‍රපටවල ප්‍රකාශවන මානුෂික හරය ඒ වගේම මානව ගැටුම මා තුළ ලොකු ආකර්ෂණයක් ඇති කළා. එහෙත් එය පෙරලා චිත්‍රපට වලින් ම ප්‍රකාශ කරන්න මට නොහැකි වුණා. ඒ නිසා මම නාට්‍ය නිෂ්පාදනයට බැස්සා.”
තවද ඔහුගේ සාහිත්‍යයික පැවැත්ම ද අපට පහසුවෙන් අමතක නොකළ හැක්කක් වේ. ඒ අනුව ගිය මෙරට සාහිත්‍යයික හැසිරීම වෙනුවෙන් ඔහුට වූ විචාරය ද ඒ හා සමානව ම නොමැකිය හැක්කක් ය.
“අනිත් කාරණය තමයි, සාහිත්‍ය විචාරය. දැන් ඔය කලින් හිටි පේරාදෙණි සාහිත්‍යය කල්ලිය මොකක් ද කළේ? ඩබ්ලිව්. ඒ සිල්වා ඉතා ශූර කතාකරුවෙක්. ඒ විතරක් නෙවෙයි ඔහු නුතන දියුණුව වෙනුවෙන් ලියපු කෙනෙක්. එහි අවශ්‍යතාව දුටුව කෙනෙක්. ඒ වගේ ප්‍රබල ලේඛකයෙකුව නැති කරල දැම්මා. නිර්මල ගැමි සංස්කෘතිය වගේ කල්පිත ගමක් ගැන ලියු පොත් ඉහළට ඔසවා තිබ්බා. එහෙම අහිංසක ගැමි සමාජයක් එදා ඔය ලියන කාලෙවත් තිබුණෙ නෑ. ලෙනාඩ් වුල්ෆ් තමයි හරියට ම ඒ සමාජය දැක්කෙ. ඔහුගේ බැද්දෙගම නවකතාවෙ එන සිළිඳුලා එහෙම අය. අහිංසක සිංහල ගැමියන්ගේ කතාව එතැනින් ඉවරයි.”
එමෙන්ම “ඉතා පැහැදිලිවම අපට වැදගත් මට්ටමින් සාහිත්‍ය අභිවෘද්ධියක් අවශ්‍යයි.” යැයි ද ඔහු පැවසුවේ ය. එහෙත් එතැන දී “සාහිත්‍ය පිළිම වන්දනාව නවත්වන්න ඕනෙ.”
