ඕස්ට්‍රේලියාව පුරා මේ මොහොතේ ඇවිළ යන ගිනි ජාලාවකි. මුළු මහත් දේශයේම ජනයා ගිනි ජාලා නිවී යළි පෙර පැවති සාමකාමී නිසල බව ඇතිවන තෙක් පෙරුම් පුරමින් සිටිති. මා වෙසෙන සිඩ්නි නගරයද ඇතුළු ප්‍රධාන නගර සහ තර්ජනවලට ලක්වූ තවත් කුඩා නගර කිහිපයක් වේ. නාගරික ප්‍රදේශවල ජන ජීවිතය පැතිර යන මහා දුම් කඳේ බලපෑම හැර සාමාන්‍ය ලෙස ගෙවී යද්දී වනාන්තර ආසන්න ප්‍රදේශවල ජනතාව දේපළ අහිමිවීමේ දුක අත්විඳිමින් සිටිති. ජීවිත බේරා ගැනීමට සටන් කරති.
මෙවන් ළැව්ගිනි ශ්‍රී ලංකාවේ වෙසෙන ඔබ කිසිදා අත්නොවිඳි අත්දැකීමක් බවට සැක නැත. එහෙත් මෙතරම් භයානක නොවූවද, මෙතරම් ව්‍යසනයක් නොවූවද ඕස්ට්‍රේලියාව යනු වසරේ එක් කලෙක ළැව්ගිනි සාමාන්‍ය සේ අත්විඳින රටකි. 
ගිම්හාන සමයේ වනාන්තර ආශ්‍රිතව හටගන්නා අකුණූ වැනි ස්වාභාවික ක්‍රියාවකින්, මිනිස් අත්වැරදීමකින් හෝ හිතාමතා කෙරෙන කඩාකප්පල්කාරි ක්‍රියාවකින් වනාන්තර දැවීයාම සාමාන්‍ය තත්වයකි. එහෙත් දෙදහස් දහ හතේ සිට පවතින නියගය නිසා ගිනිකොණ දිග ඔස්ට්‍රෙලියාවේ වික්ටෝරියා නිව් සවුත් වේල්ස් සහ ක්වීන්ස්ලන්ත ප්‍රාන්තවල මේ ගිම්හානයේ ළැව්ගිනි තත්වය වඩාත් උත්සන්න වී ඇත.
බොහෝ ළැව්ගිනි හටගන්නේ වර්ග කිලෝමීටර් දහස් ගණන් විශාල වනන්තර වලය. ඒවා සුළං සහ අධික උණුසුම හේතුවෙන් වේගයෙන් මිනිස් වාසස්ථාන ආසන්නයටද ව්‍යප්ත වේ. ළැව්ගිනි පැතිරීම සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ ගස් බහුල ප්‍රදේශවලය. මේ නිසා නාගරික ප්‍රදේශවල ජනාවාස වූ උපනගර දිගේ ළැව්ගිනි පැතිර යාම දුලබ සිදුවීමකි. බොහෝවිට ළැව්ගිනිවලට ගොදුරුවන ජනතාව වෙසෙන්නේ කුඩා ජනඝනත්වයක් සහිත ප්‍රාදේශීය නගරවල හෝ ප්‍රධාන නගරවල බාහිර සීමාවේය.
එහෙත් මෙම වසරේ දිගුකලක් එකදිගට දැවෙන ළැව්ගින්නේ දුමාරය ප්‍රධාන නගරවල ජනයාටද බලපෑම් කරයි. මේ වන විට සිඩ්නි, කැන්බරා සහ මෙල්බර්න් නගරවල වායුගෝලිය ගුණාත්මකභාවය ඉතාම පහළ මට්ටමක පවතින අතර ශ්වසනාබාධිත ජනතාවට එය ජීවිත තර්ජන ගෙන දීමටද හේතු වේ . බොහෝදෙනා මුහුණු ආවරණ පළදිනු දකින්නට ලැබේ.
මෙවර ළැව්ගිනි වාරය එළඹෙන්නේ වසර තුනකට ආසන්න නියඟය විසින් වියළි දර තත්වයට ආසන්න මට්ටමට පත්කළ වනාන්තරවලය. සාපේක්ශව තෙත් කාලයක් වූ 2011-2015 සමයේ ශාක වර්ධනය ශීඝ්‍ර වූ අතර ඉන් පසුව එළැඹි වර්ෂාව රහිත කාලයේදී මේ වනය වියළිව ගියෙන් එම වියළි වනය විසින් ගින්නට සපයන ඉන්ධන ප්‍රමාණය වැඩි විය. මේ නිසා බොහෝ දෙනා පළකළ අනාවැකි සනාථ කරමින් ගිම්හානයට බොහෝ පෙර සැප්තැම්බර් මාසයේ සිටම ළැව්ගිනි නැගෙනහිර වෙරළ දෙසට පැතිරුණි. මුල් කාලවල ඒවා බලපෑවේ දකුණු ක්වීන්ස්ලන්තය සහ උතුරු නිව් සවුත් වේල්සයටයි. පසුව සිඩ්නි නගරය ආසන්නයෙන් විශාල ළැව්ගිනි දෙකක් පැමිණ නගරය ගොඩබිම දෙසින් වටකර නගර මායිම්වල පිහිටි නිවාඩු නිකේතන සහ ගොවිපොළවල් දවාලන්නට විය. දෙසැම්බර් මාසය තුල වඩාත් දකුණට පැතිරුණු ගිනි, දකුණු වෙරළ කැන්බරා අවට කඳුකර පෙදෙස් සහ තවත් දකුණින් පිහිටි වික්ටෝරියාවේ කෙළවර දක්වා පැතිරුණි. මීට අමතරව දකුණ ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඇඩිලේඩ් හි කඳුකර ප්‍රදේශවල ද, කැන්ගරු දූපතේ ද බටහිර ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඇතැම් පෙදෙස්වල ද විශාල පරිමාණයේ ලැව්ගිනි ඇතිවිය. සමස්තයක් ලෙස දැනට ශ්‍රී ලංකාවේ මුළු වර්ගඵලයට ආසන්න භුමි ප්‍රමාණයක් දැවී ගොස් තිබේ.
ළැව්ගිනි සම්බන්ධයෙන් බොහෝදෙනෙකු අසන ප්‍රශ්නය නම් ඒවා නිවාගන්නට නොහැකි ඇයි ද යන්නයි. ඕස්ට්‍රේලියානු ගිනි නිවන ඒකක ලෝකයේ විශාලම පිරිස් බලය හිමි ස්වේච්චා ආයතන පද්ධතියකි. එහෙත් මේ පරිමාණයේ ළැව්ගිනි නිවාදමන්නට නොහැකිය.
ළැව්ගින්නක් නිවා දැමීම අපහසු වන්නේ මේ නිසාවෙනි. ගිනි ගන්නා ස්ථානයට ළඟාවීම අතිශයින් අපහසුය. එසේම ජල පොම්ප සහ ජලය හළන ගුවන් යානාවල ධාරිතාවයන් අධික ශක්තියක් රැස්කරගත් ළැව්ගින්නකට නොදැනෙන තරම් වේ. කොටින්ම පොදවැසි හෝ කඩින් කඩ තැනින් තැන ඇද හැළෙන මහවැසි පවා ගින්න නැවතීමට අසමත් ය. ළැව්ගින්නක් අවසන් වන එකම ක්‍රමය විශාල වර්ශාවක් තරමක් දිගු කාලයක් ඇද හැලීමයි. එහෙත් ඕස්ට්‍රේලියාව වසර කිහිපයක සිට නොලබන ආශිර්වාදය ද එයයි. පවතින වියළි සහ උණුසුම් වායුගෝලීය තත්වයන් කෘත්‍රීම වර්ෂාවකට පවා සුදුසු නොවන බව කියවේ.
එහෙත් සියල්ල ගින්නට පවරා දීමට මිනිස්සු සූදානම් නැත. ළැව්ගින්නක් තුළ උසස් මානව ගුණාංග මෙන්ම යටත් නොවී සටන් කරන ධෛර්‍යවන්ත මිනිසුන් ද හමු වේ. ගින්න ආසන්නවත්ම ගිනි නිවන්නෝ සීමා ඉරි සළකුණූ කරති. මේ සීමා සළකුණුකරන්නේ ගස් සහ තණකොල ඉවත් කිරීමෙන් සහ ගින්න සහ ජනාවාස අතර පටියක් පුළුස්සා දැමීමෙනි. සාමාන්‍ය ගින්නක් මේ සීමාවේ නතර වන නිසා එපමණකින් ජනාවාස බේරාගත හැකිය. එහෙත් පෙර කී පරිදි ජවය සමග තමන්ගේම වළාකුළු ඇතිකරන ගින්නක් බොහෝ ඉදිරියට පනින නිසා මෙවැනි සීමාවලින් ප්‍රබල ගින්නක් නොනවතියි. මෙවර එක් ළැව්ගින්නක් විශාල ජලාශයක එක පසෙක සිට අනෙක් පසට පැනීමට පවා සමත් විය.
නිවැසි සමහරුන් සතුන්, දරුවන් සමග ආරක්ෂිත ස්ථාන කරා යද්දි අනෙක් අය නිවාස බේර ගන්නට සූදානම් වෙති. සමහර අවස්ථාවන් හි පියාට සමු දී ආ දරුවන් සහ පවුලේ අයට සමුදුන් ජනයා කියන කතා අනුවේදනීයය. සමුදුන් අය ආපසු නොපැමිණීමටද ඉඩක් ඇත. එහෙත් එවැනි පවුල්වල සෙසු සාමාජිකයන්ට කළ හැක්කේ ගින්නෙන් ආරක්ෂිත ව කිසියම් ස්ථානයකට වී බලා සිටීම පමණි.
බොහෝ දෙනා ගිනි ආසන්නයට එන විට කරන මූලිකම ක්‍රියාව ජලයෙන් තම නිවස සහ වත්ත තෙමා දැමීමයි. ගින්නේ මුලික ප්‍රවාහය වේගයෙන් ඉදිරියට එන නිසා එයට එකවර හසු නොවන දේවල් බේරීමට ඉඩ ඇත. අවට පරිසරයට වඩා තෙතමනය වැඩි කිරීමෙන් මේ තත්වය උදා කළ හැකිය. මෙසේ තම නිවාස බේරාගත් සිය ගණන් සිටිති. එහෙත් එසේ කරගන්නට අසමත් වූ අවාසනාවන්තයින් ද නැතිවා නොවේ.
ගින්න අතිශයින්ම ප්‍රබලව එල්ල වන තැනෙක කළ හැකි කිසිවක් නැත. ජලයෙන් තෙමා දැමූ නිවාස පවා දැවෙන අවස්ථාවක නිවැසියාට ගැලවීමක් නොමැත. ඇතැම්හු මෙවැනි අවස්ථාවක් උදා වුවහොත් පළා යෑමට මෝටර් රථයක් සූදානමින් තියා ගනිති. එසේම අවසන් සැලසුම ලෙස කිසියම් දිය කඩිත්තක සැඟවීම හෝ ශක්තිමත් සැකිල්ලක් තුල සිටීම තවත් විකල්පයකි. මේ ජනයා බොහෝවිට හමුද සෙබලුන් භාවිතා කරන පන්නයේ ගෑස් මුහුණු ආවරණ සහ ඔක්සිජන් ටැංකි භාවිත කරති. එහෙත් ඒ සියල්ල වැරදීමට ඉඩ ඇත. පළා යන වාහන පවා පසු කරන්නට ඇතැම් වේගවත් ලැව් ගිනි සමත් වේ. මෙවැනි සිදුවීම් නිසා මෙවර දැනට වාර්තා වන සමස්ත ජීවිත හානි ප්‍රමාණය විස්සක් තිහක් පමණ වේ. එය කලකට වරක් සිදුවන මට්ටමේ විශාල ජීවිත හානි ප්‍රමාණයකි.
ගින්න පැමිණෙන මාර්ගයේ පිහිටා ඇති නිවෙස්වල නිවැසියන්ට උපකාර කරන ගිනි නිවන්නෝ ගින්න සමග ගමන් කරමින් ගින්නේ සීමා සළකුණු කරමින් ජලය යොදමින් ඒ හා වැඩියෙන් පොර බදති. පුහුණුව නිසා ඔවුහු වඩාත් ආසන්නයට ගොස් නිරුපද්‍රිතව පළායාමට සමත් වෙති. එහෙත් නොසිතු ලෙස වාහන ගින්නට කොටුවීම, අධික ලෙස ගින්නෙන් පිටවන වායුන් ට ගොදුරු වීම, ගස් කඩා වැටීම නිසා වන අනතුරු, සහ ගිනි ටෝනේඩෝවලින් ගිනි නිවන්නන්ගෙ ජීවිත අහිමි වූ අවස්ථා මෙවර වාර්තා විය. මේ බොහෝ දෙනා ස්වේච්චාවෙන් සමාජ මෙහෙවරක් ලෙස ගිනි නිවන්නට ඉදිරිපත් වීම නිසා ඒ ජීවිත පූජාවන් වඩාත් අනුවේදනීය වේ.
මෙවර දුටු සුවිශේශි ම කතාවක් වනුයේ ගින්න තුළ සිට සිය සත්වෝද්‍යානය බේරාගත් මෝගෝ සත්වෝද්‍යාන සේවක කණ්ඩායමේ අරගලයයි. කුඩා සතුන් ආරක්ෂිත ස්ථානවලට ගෙන ගිය පසු ඔවුහු තම ජල සන්චිත යොදා මුලු සත්වෝද්‍යානයම ජලයෙන් තෙමා දැමීම මගින් තමන් වටා යන ගින්න ඇතුලට කඩා පැනීම අඩාල කිරීමට සමත් වූහ. ඉන් පසු සම්පුර්ණ රැයක් නිදි වර්ජිතව ගිනි අවිලෙන තැන් සියල්ල නිවා දැමීමට කටයුතු කළ නිසා සත්වෝද්‍යානය තුල හුන් ජිරාෆ්, සීබ්‍රා සහ සිංහයින් වැනි ලොකු සතුන් බේරගන්නට ඔවුන්ට හැකිවිය. 
ළැව්ගිනිවලට ගොදුරු වූවන්ගේ කතන්දර අතර සුලබම ඛේදාන්තය නම් ආපසු පැමිණ බලන විට නිවස සහමුලින් හෝ විශාල ලෙස හානි වී තිබීමයි. මෙවර දැනට නිවාස 1300 ඉක්මවා වැනසී තිබේ. රක්ෂණ ලබාගෙන ඇත්තේ සමහර නිවාසවලට පමණි. එසේම දමා ගිය ජීවිත මතක සටහන් අහිමි වීමද දුක්බර සිදුවීමකි. නිවස සුරකින්නට එහි හුන් තම පවුලේ සාමජිකයා ජීවතුන් අතර නොමැති බව දැන ගන්නා පවුල් වඩාත්ම අවාසනාවන්ත පිරිසයි.
මෙවර ගින්නෙන් දිවි ගලවා ගන්නට පළා ගිය දහස් ගණනක් දෙනා වෙරළේ සහ ජලාශ මධ්‍යයේ පිහිටි වැලි පරවල සිර වී සිටිති. ඒ අතර වසරාවසාන නිවාඩු ගත කරන්නට ගිය විශාල පිරිසක් ද සිටිති. මේ ජනයාට ආපසු යාමට නොහැකි සේ ගින්න සියලු ගොඩබිම වෙළාගෙන තවමත් ඇවිළෙන නිසා නාවික හමුද යාත්‍රා යොදාගෙන කණ්ඩායම් වශයෙන් ඔවුන් මුදා ගැනීමේ කටයුතු අරඹා තිබේ. එම මුදා ගැනීම්වලට සතියක් පමණ ගතවන නිසා එතරම් කාලයක් මේ මිනිසුන්ට දුම සහ අධික උෂ්ණත්වයන් මධ්‍යයේ එම ස්තානවල සිර වී සිටීමට සිදුව ඇත.
ළැව්ගින්නෙන් අනතුරට පත් වන ප්‍රධාන පාර්ශ්වයක් වනුයේ වන සතුන් ය. ඒ අතර ඕස්ට්‍රේලියාවට ආවේණික සංඛේතීය සතකු වන කොආලා ද සිටී. මෙවර ගින්නෙන් ඔවුන් විනාශ වූ ප්‍රමාණය අති විශාල බැවින් කොආලා ප්‍රජාවන්ගේ වඳවී යෑමේ ක්‍රියාවලිය මේ සමග ආරම්භ වනු ඇති බවට විශාල බියක් පවතියි. දැනට ඇස්තමේන්තු කළ පරිදි විවිධ වනසතුන් බිලියනයකින් අඩක් පමණ ගින්නට ගොදුරු වී තිබේ. කැන්ගරු දූපත සම්පුර්ණයෙන්ම දැවෙන අවදානමක් පවා පවතින නිසා මේ ඇස්තමේන්තු තවත් ඉහළ යෑමට සහ ඇතම් සතුන් සපුරා වඳ වීමටද ඉඩ තිබේ. එසේම ගින්නෙන් පණ බේරා ගත්තද සමහර සතුන්ට ආහාර ජලය ආදියෙන් තොර කිලෝ මීටර ගණන් අළු සහ අඟුරු පිරි භුමියක ඉතිරි වන්නේ මරණය පමණි.
ගින්න තවමත් ඇවිලේ. මේ ලියන මොහොත වන විට ක්වීන්ස්ලන්තයේ සහ නිව් සවුත් වේල්සයේ උතුරු වෙරළේ තත්ත්වය බොහෝදුරට සමතයකට පත්ව ඇත. සිඩ්නි නගරය අසළ එක් ගින්නක් මායිමේ ජනාවාසවලට තර්ජනාත්මකව ඇවිලෙමින් පවතියි. වඩාත් බරපතළ තත්වයක් පවතින්නේ නිව් සවුත් වේල්සයේ දකුණු වෙරළ, කැන්බරා අවට කඳුකර පෙදෙස් සහ වික්ටෝරියාවේ නැගෙනහිර කෙළවරයි. එසේම දකුණු ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඇඩිලේඩ් අවට සහ කැන්ගරු දූපත තුල ද ගින්න වේගව්ත්ව පැතිරේ.
පෙර සඳහන් කළ පරිදි ප්‍රධාන නාගරික ප්‍රදේශවලට ගින්නෙන් වන බලපෑම අවම වන අතර ඕස්ට්‍රේලියාවේ ජන ජීවිතය මෙමගින් බිඳ වැටී නැත. ඒ නිසාම ගින්නට හිමි වන්නේ තරමක අඩු අවධානයකි. ඇත්තටම දුමෙන් වන හිරිහැරය නොවන්නට නාගරික ජනයා ගින්න ගැන දැන ගන්නේ මාධ්‍ය තුළින් පමණි.
සඳුදා සිට කඩින් කඩ ඇතිවන වැස්සෙන් ගින්නට බාධා වුවද මේ මහා ගිනි ජාලාව නිවාලන්නට ඒ වැස්ස අසමත්ය. ගින්න නිවන්නට සමත් මට්ටමේ මෝසම්වැසි ප්‍රමාද වී හෝ ඕස්ට්‍රේලියාවේ වෙනත් පෙදෙස් කරා පැමිණ තිබේ. ඒ වැසි ගිනි ගන්නා දකුණු හා නැගෙනහිර පෙදෙස් කරා පැමිණේ දැයි දන්නේ නැත. අඩුම ගණනේ ඊට මාස කීපයක්වත් ගතවන බව කාළගුණ වාර්තා සදහන් කරයි.
