කොළඹ ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන අගනගරය ද, පරිපාලන කේන්ද්‍රස්ථානය ද වෙයි. එය වාණිජ අගනගරය ද වන බැවින් ජනඝනත්වය අතින් ද ප්‍රමුඛස්ථානයේ පවතී. තෙත් කලාපීය පරිසරයක් ඇති කොළඹ ආසන්නයෙන් ගලා යන කුඩා අතු ගංගා සහ ඒවායින් බෙදී යන ඇළ මාර්ග හා ඔයවල් වැනි ජල මූලාශවලින් නිර්මාණය වූ විශාල ජලාශ ද ග්‍රාමීය වැව් ද කීපයකි. කොළොන්තොටද, එතැනින් කෙළවර වන කොළොන් ඔය ද, කොළඹ වැව ද නගරයේ සංස්කෘතිය උපදවන්නට ඍජුව සම්බන්ධ මූලාශ්‍රයෝ වෙති. පිටකොටුව එහි වැඩි ම ජනවර්ග හා ආගමික මිශ්‍රණයකින් යුත් සංකීර්ණ වාණිජ මූලස්ථානය ය.
12 වන සියවසේ සිට වෙළඳපොළක් ලෙස ප්‍රචලිතව පැවතිය ද කොළඹ ඉතිහාසයට වැඩි බලපෑමක් එල්ල වන්නේ පෘතුගීසින්ගේ පැමිණීමත් සමඟ ය. වර්ෂ 1505 වන විටත් ජනප්‍රියත්වය එසේ ම වූ අතර ඊට මූලික නගර සැලැස්මක් සකස් කරනු ලැබුවේ ද පෘතුගීසින් විසිනි. ඔවුන් ඉදි කළ මුල් ම බළකොටුව දැව දඬු හා මැට්ටෙන් කළ කුඩා නිර්මාණයක් විය. ඒ තුළ ගබඩාවක් ද තැනිණි. ඔවුහු එහි සිට කුරුඳු වෙළඳාම ද කොළොන්තොට ආරක්ෂා කිරීම ද ගිවිසුම් ප්‍රකාරව සිදු කළහ.
1518 දී එහි අලුත් කොටුවක් නැවත කබොක් හා හුනුගලින් ශක්තිමත්ව බැන්දවී ය. වර්ෂ 1521-24 අතරදී කොළඹ කොටුව නැවත කඩා දමා ආරක්ෂක කපොලු ද සමඟ තවදුරටත් විශාල කරනු ලැබී ය. එහි බැම්ම කයිමන් දොරටුව අසල සිට ගාලු මුවදොර දක්වා සැතපුම් 3ක් දිගු එකක් විය.
පෘතුගීසීහු කොළොන්තොටට ගලා ගිය ජල පහර කයිමන් දොරකඩ අසලින් හරස් කර එය තම බළකොටුවේ ආරක්ෂාවට ‘ජල දුර්ගයක්’ ලෙස භාවිත කළෝ ය. 1554දී තවදුරටත් විශාල කර තැනූ කොටුවේ හා නගර ප්‍රාකාරයේ මුර අට්ටාල 14ක් විය. එහි නැගෙනහිර ආරක්ෂක ප්‍රාකාරය ශාන්ත ජෝන් මාළු වෙළඳපළ පැවති ස්ථානයේ සිට වර්තමාන හතරවන හරස් වීදියට සමාන්තරව පිටකොටුව හරහා ගොස් පසුකලක මැනිං වෙළඳ පොළ පිහිටුවන ලද කොළඹ වැව (පසුව බේර වැව) මායිම තෙක් විහිදිණි. එම කෙළවරේ හියරෙනිමෝ (Hieronimo) නමින් මුරපොළක් ද විය.
 |
| පිටකොටුවේ කඩපේළි (බාසාර්) |
1656න් පසු ඕලන්ද පාලනයේ දී කොළඹ වැවට සොරොව්වක් බැඳ ජලය පාලනය කර කෘත්‍රිම ලෙස එය විශාල කෙරිණි. පැවති පෘතුගීසි කොටුව ද සම්පූර්ණයෙන් ම සමතලා කොට ඒ මත අලුත් ඕලන්ද කොටුවක් ඉදි විය. කොළඹ වැව හා නව බළකොටුව අතර ඇළ මාර්ග කැපීමෙන් ද වැවේ ඇතැම් කොටස් ගොඩ කිරීමෙන් ද කොටුව තවදුරටත් පුළුල් ආරක්ෂිත එකක් බවට පත් කෙරිණි. තාරකා හැඩයෙන් යුත් එම ඕලන්ද කොටුවේ මුර කුටි 09ක් විය.
කොටුව වටා යන පරිදි දිය අගල් කැණ ඒවා කොළොන් ඔයේ ජලය හා මුහුදු ජලයෙන් පුරවනු ලැබී ය. එයින් ඔබ්බෙහි ප්‍රදේශය (අවුට්ස්ටැට්) ‘පිටකොටුව’ නම් විය. එහි අලුතෙන් පොල් වගා කෙරිණි. නිවාස ඉදි වූයේ ද එම පිටත ප්‍රදේශයයේ ය. මීගමුවට, කඳුරටට හා කෝට්ටේ රාජ්‍යයට විහිදෙන මාර්ග ආරම්භ වූයේ එතැන් සිට ය. මැලිබන් වීදියේ හා කෙයිසර්වීදියේ තුරු ලතා ගහන නිසංසල පරිසරයක ප්‍රභූ නිවාස රැසක් විය. මේ ප්‍රදේශය වරායට සමීපව පිහිටි බැවින් අතීතයේ සිට ම විවිධ ජාතීන්ට අයත් වෙළෙන්දන්ගෙන් ගහන විය. ඉන් බහුතරය වූයේ සුළු වෙළෙන්දන් ය.
1796 දී බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෝ ඕලන්දයන් පරාජය කර කොළඹ අල්ලා ගත්හ. ඔවුහු එහි තිබූ බොහෝ ඕලන්ද ඉදිකිරීම් කලක් ගත වන තුරු ම භාවිතා කළහ. එයින් ඇතැම් ඉදිකිරීම් අදටත් ඉතිරි වී තිබේ. දිවයින සම්පූර්ණයෙන් ම අල්ලාගැනීමෙන් පසු 1870 දී ඕලන්ද කොටුවේ බොහෝ පවුරු කඩා දමා ඉවත් කෙරිණි. ඒ වෙනුවට බ්‍රිතාන්‍ය පරිපාලන ගොඩනැගිලි, නිල නිවාස, දේවස්ථාන, පාසල්, හෝටල්, හමුදා බැරැක්ක ඉදි විය. ඉදිකිරීම් සඳහා කළුගල් මහර, පමුණුගම ආදී ප්‍රදේශවලින් ගෙන්වා ගන්නා ලදී.
19 සියවස මුල වන විට වෙ‍ළෙඳාම තවදුරටත් පුළුල් වූයෙන්, ප්‍රදේශයේ පැවතියේ සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම්, අරාබි, පාර්සි, ඇෆ්ගන්, බෝරා, බර්ගර්, කාපිරි,චෙට්ටි, මලබාර්, පරවර්, මුක්වා, ජා, මැලේ, චීන, මාලදිවයින් ආදී සංක්‍රමණික ජනයා බහුල කලබලකාරී පරිසරයකි. ඉන්දියානු ක්‍රමයට හැඩගැසුණු කඩවීදි (බාසාර්) සහිත නගරයක් වූ මෙහි දෙමළ බස කතා කරන්නන් බහුල වූයෙන් ‘කොටුවෙන් පිටත’ යන අරුත ඇති ‘පෙටායි’ යන වදන ඉංග්‍රීසීහු ද පිටකොටුවට එලෙස ම භාවිත කළහ. 
ඉහතින් සඳහන් කළ අතීතයෙන් පිටකොටුව මැනිං වෙළඳපොළ පෙදෙස ද වියුක්ත නොවේ. ඒ අතීතය විදහා දක්වන පැරණි ස්ථාන සහ ස්මාරක වරින්වර කාලීන සංවර්ධන කටයුතු අතරෙහි අතුරුදන් වුව ද ස්වපල්පයක් තවමත් ඉතිරි වී ඇත. මතු දැක්වෙන්නේ මැනිං වෙළඳපොළ හා ආසන්නයේ ම ඇතිවූ ඓතිහාසික වෙනස් වීම් හා පැරණි ඉදිකිරීම් පිළිබඳ කෙටි සිහිගැන්වීමකි.
මැනිං වෙළඳපොළ භූමිය
ජෝන් ඇන්ඩර්සන් ආණ්ඩුකාරයාගේ අභාවයෙන් පසු 1918 සැප්තැම්බර් 11 වන දින සිට ලංකාවේ ආණ්ඩුකාරවරයා ලෙස පත් වූයේ විලියම් හෙන්රි මැනිං ය. කේම්බ්‍රිජ් විශ්වවිද්‍යාලයේ හා සැන්ඩ්හර්ස්ට් ආරක්ෂක විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය හා හමුදා පුහුණුව ලත් ඔහු නිලයෙන් උප අද්මිරාල්වරයෙක් විය. ඔහුගේ පාලන සමයේ පිටකොටුව බෝධියට විරුද්ධ දිශාවේ පිහිටි පිටකොටුව දුම්රියපොළ ඉවත් කර යාබද වැවේ මායිම ද මුහුදුවැලිවලින් පුරවා එම බිමේ ධාන්‍යාගාරයක් ඉදිකරන ලදී. එය විවෘත කරන ලද්දේ 1919 ජනවාරියේදී ය.
කොළඹ පිටකොටුවේ, අලුත්කඩේ ප්‍රදේශයට ආසන්නව කොළඹ කච්චේරිය අවට ඒකරාශිව සිටි එළවළු, පලතුරු, කරවල වෙළෙන්දන් ඒවා එළිමහනේ තබා වෙළඳාම් කළ අතර, තාවකාලික පිළියමක් ලෙස ඔවුන් ඉහත කී ධාන්‍යාගාර ගොඩනැගිලි පරිශ්‍රයට (එය මැනිං ආහාර ගබඩාව යයි ද හඳුන්වයි) ගෙන යන ලදී. අක්කර තුනක පමණ ඉඩකඩ සහිත පරිශ්‍රයක් වූ එය එතැන් සිට ‘කච්චේරිය පාර වෙළඳපොළ’ නමින් හැඳින්වුව ද පසුව පැරණි මැනිං ගොඩනැගිල්ලේ නාමයෙන් ම ‘මැනිං මාකට්’ යයි පහසුවෙන් වහරන්නට විය.
පිටකොටුව පැරණි දුම්රිය පොළ
පිටකොටුව මැනිං වෙළඳපොළ ආශ්‍රිතව ගැවසෙන කාර්මික ජනගහනය හා වෙළඳ ප්‍රජාව ක්‍රමයෙන් ඉහළ යත්ම අලුතින් දුම්රිය ස්ථානයක අවශ්‍යතාව ඇති විය. පළමු දුම්රිය පොළ ඕල්කට් මාවතේ (පැරණි නොරිස් පාරේ වර්තමාන බෝධියට ප්‍රතිවිරුද්ධ පැත්තේ පිහිටා තිබිණි. එනම් මැනිං වෙළඳපොළේ බටහිර පැත්තෙනි. ඊට ‘අන්තර් මධ්‍ය නැවතුම’ ලෙස ද හැඳින්වූයේ කාර්මික විද්‍යාලය අසල තිබූ කොළඹ ප්‍රධාන දුම්රිය පොළත් ලෝටස් පාරේ පාලම අසල වූ කොටුවේ පැරණි දුම්රිය පොළත් අතර එය පිහිටි බැවිනි. එහි 1897 වන විට කාර්ය මණ්ඩලය 23 දෙනකුගෙන් සමන්විත විය. එහෙත් එය ඉතා කෙටි කලකින් ම එනම්, 1917 මාර්තු 05 වන දින සිට වසාදැමීමට හේතු වූයේ ද පිටකොටුවේ පැවති අධික කලබලකාරීත්වයත්, වෙළඳාමත්, දුම්රිය කටයුතුවලට අවහිරයක් වූ බැවිනි. ඊට ආසන්නයේ ම කොටුව වත්මන් ප්‍රධාන දුම්රිය පොළ ඒ වන විට ඉදිවෙමින් තිබීමත් තවත් හේතුවක් විය. පිටකොටුව දුම්රියපළ ඉවත් කර එතැන පසුව මැනිං ආණ්ඩුකාර සමයේ ධාන්‍යාගාරය ඉදි විය.
පැරණි මාර්ග වර්ණනා කවියක එවක තතු මෙසේ සඳහන් වී තිබේ.
රටින් දන ඇවිත් ගැවසෙන බලකොටුවේ
යනෙන දන ගොසින් රැස්වෙති බෝට්ටුවේ
නොයන දන බලන් සිටිතැයි ගේට්ටුවේ
දුවනා හැඩ බලන් දුම්රිය පිටකොටුවේ
පිටකොටුව පැරණි බෝධිය
 |
| පිටකොටුව දුම්රිය නැවතුම් පොළ - ඉදිරියෙන් ඇත්තේ ඕල්කට් මාවත හෙවත් පැරණි නොරිස් පාර හා කොටුව දෙසට ඇති ට්‍රෑම් රථ මාර්ගය යි. එම ගොඩනැගිල්ල ඉවත් කිරීමෙන් පසු මැනිං ධාන්‍ය ගබඩා ඉදි කර තිබේ |
ප්‍රධාන වීදි තුනක් එකට හමු වන මංසංන්ධියේ පිහිටා ඇති පැරණි වූ ද ජීවමාවන වූ ද ස්මාරකයකි. පිටකොටුවේ සංකේතයක් බඳු එය පැරණි ග්‍රන්ථවලට අනුව (20th Century Impressions of Ceylon -Arnold Wright-1905) බුද්ධගයාවේ මුල් බෝධියෙන් පැවත එන අංකුරයක ප්‍රතිඵලයකි. බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසයන්ට අනුව එය වසර 180කට වඩා පැරණි යැයි කියවේ. එවකට බේර වැව බෝධිය ආසන්නයට ම පැවති අතර පසුව එම පෙදෙස් ගොඩ කර කොටුවත් පිටකොටුවත් යා කරන නොරිස් පාර (ඕල්කට් මාවත) ඉදි විය.
පිටකොටුව පැරණි ගෑස් සමාගම
කොළඹ පැරණි නගර ශාලාව හා එඩින්බරෝ වෙළඳපොළට ප්‍රතිවිරුද්ධ දිශාවේ පිහිටා තිබුණු පැරණි ගොඩනැගිලි කොළඹ ගෑස් සහ ජල සමාගමට අයත්ව තිබූ ඉදිකිරීම් විය. වාස්තුවිද්‍යාත්මක අලංකාරයක් නැති ඒවා ගබඩාවල ස්වරූපය ඇති සරල ඉදිකිරීම් ය. වර්ෂ 1872 දී රජයේ වැඩ දෙපාර්තමේන්තුව මඟින් ඉදි කළ ඒ ආයතනයෙන් සිදු වූයේ අඩක් දැවුණ අඟුරු (කෝක් අඟුරු) දහනය කර ගෑස් නිපදවා කොළඹ අවට ගොඩනැගිලි ආලෝක කිරීම පිණිස නළ මගින් බෙදා හැරීම යි. එන්ජින් විදුලි උත්පාදක යන්ත්‍ර වාෂ්ප යෙන් ක්‍රියාත්මක පොම්ප එහි තුළ ක්‍රියාත්මක විය. දැනට මෙම පරිශ්‍රය රථවාහන ගාලක් ලෙස භාවිත කෙරේ.
විදුලි ට්‍රෑම් රථ අංගනය
කොළඹ කොටුවේ ගෑන්ඩ් ඔරියන්ටල් හෝටලය අසලින් ඇරඹී තොටලඟ හා බොරැල්ලට ගිය ට්‍රෑම් රථ සේවාවේ ප්‍රධාන අංගණය පිහිටා තිබුණේ පිටකොටුවේ මැනිං වෙළඳපොළට උතුරු දෙසින් ‘ගෑස් වර්ක්’වීදියේ ය. ඉන්දියාවෙන් ආනයනය කළ ගල් අඟුරු දහනය කරන එන්ජින් කාමරය, විදුලි බලාගාරය, බොයිලේරුව හා ට්‍රෑම් රථ අංගණය මෙහි විය. එයින් දිනකට ගල් අඟුරු ටොන් 16ක් දහනය කර කිලෝ වොට් පැය 4300ක් උත්පාදනය කෙරිණ. වර්ෂ 1898 වසරේ එම සමාගම ආරම්භ වන විට පාලනය වූ ට්‍රෑම් රථ ගණන 23කි.
ඒ හැර රජයේ කර්මාන්ත ශාලාව පැවතියේ වර්තමාන ප්‍රධාන බස්නැවතුම් පොළ භූමියේ ය. පාලම් තැනීම, යකඩ වැඩ, වාත්තු වැඩ, ලී ඉරීම හා වඩු වැඩ එහි ක්‍රියාත්මක විය.
කොළඹ පැරණි එඩින්බරෝ වෙළඳ පොළ
කොළඹ නගර සභා ගොඩනැගිල්ලේ ම කොටසක් ලෙස බැඳී පවතින එහි පසුපස කොටස ‘එඩින්බරෝ වෙළඳ සල’ නම් වේ. ඊට මුල්ගල තබන ලද්දේ 1870 දී එඩින්බරෝ ආදිපාද ඇල්ෆ්‍රඩ් කුමරු විසිනි. වර්ෂ 1873 දී ආණ්ඩුකාර විලියම් ග්‍රෙගරි (1872-77) අතින් එය විවෘත කෙරිණි.
එම ගොඩනැගිල්ලේ නිර්මාණ සැලැස්ම ජේම්ස් ස්මිදර්ගේ ය. තනි මහලේ දිගු ශාලාවක් වන මෙහි වහලය කොටස් 4කින් යුක්ත වේ. පසාරු කැටයම් සහිත ලෝහමය ආරුක්කු කණු සහිත ඉදිකිරීමක් වන මෙය ඝර්ම කලාපීය පරිසරයට සුදුසු ලෙස වැඩි වාතාශ්‍රයක් ලැබෙන පරිදි ඉදි කර තිබේ. 1978 දී මෙය ප්‍රතිසංස්කරණය කෙරිණ.
මෙය කලක් ‘බැසට් වෙළඳ පොළ’ නමින් ද හැඳින්විණි. නගර ශාලාවට මුල්ගල තැබූ එඩින්බරෝ ආදිපාදවරයාගේ නමිනුත්, අලෙවි සංවර්ධන දෙපාර්තමේන්තුවේ ප්‍රධානියාව සිටි ‘බැසට්’ මහතාගේ නමිනුත් එසේ නම් දෙකකින් හඳුන්වා ඇත. වර්ෂ 1985 සිට මෙම විවෘත ශාලාව කුඩා කාමරවලට බෙදා ව්‍යාපාරික කටයුතුවලට යොදවා තිබේ.
ඕල්කට් නිවස - මැලිබන් වීදිය
ඕල්කට් මාවතට උතුරු දෙසින් මැලිබන් වීදියේ පිහිටි පැරණි දෙමහල් ගොඩනැගිල්ලකි. දෙවැනි හරස්වීදියෙන් ද එම ස්ථානයට ළඟා විය හැකි ය. 19 වන සියවසේ අග භාගයේ දිවයිනට පැමිණි බෞද්ධ පුනරුදයේ පුරෝගාමියෙකු වූ හෙන්රි ස්ටීල් ඕල්කට්තුමා විසින් පිහිටුවාලූ පරම විඥානාර්ථ බෞද්ධ සමාගමේ මූලස්ථානය වූයේ එම ගොඩනැගිල්ලයි. වර්ෂ 1881-85 අතර ඉදිවූ මෙය එතුමන්ගේ වාසස්ථානය ද විය. පසු කලෙක ‘පිටකොටුව ඉංග්‍රීසි බෞද්ධ පාසල’ ආරම්භ කළේ මෙහි උඩුමහලේ ය. (ළමයින් 20 කගෙන් ආරම්භ වූ එය පසුව කොළඹ ආනන්ද විද්‍යාලය නමින් මරදානේ ස්ථාපනය විය.)
 |
| බෝධිය, පිටකොටුව දුම්රියපොළ, සහ පිලිප් නේරි පල්ලිය :වම් පසින් කොටුව දෙසට දුම්රිය මාර්ගයත් ද්විත්ව ට්‍රෑම් රථ මාර්ගයත් මෙහි පෙනෙයි |
දෙමහල් ඉදිකිරීමක් වන ඕල්කට් ගොඩනැගිල්ල උඩු මහල බෙදී ඇත්තේ දැව තට්ටුවකිනි. ඊට ප්‍රවේශ වීමට දැවමය තරප්පු පෙළකි. පාඨශාලාව පවත්වා ගෙන ගිය විසල් ශාලා කාමරය හැර පහත මහලේ ඊට කුඩා කාමර සමාගමේ මුද්‍රණාලය ලෙස භාවිත විය. වර්ෂ 1929 දී පරම විඥානාර්ථ බෞද්ධ සමිතියේ හා අවට ප්‍රදේශ වාසීන්ගේ ආගමික කටයුතු සඳහා ‘බෞද්ධ මන්දිරය’ නමින් මහල් ගොඩනැගිල්ලක් මෙයට ම ඈඳා ඉදි විය. එයින් ඕල්කට් නිවසේ උපයෝගීතාව අඩු වී කලක් කඩ කාමර ලෙස පවත්වාගෙන ගිය ද දැනට පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුව විසින් පැරණි ස්මාරකයක් ලෙස නඩත්තු කර පවත්වාගෙන යනු ලබයි.
කයිමන් දොරටුව ඝණ්ටාර කුලුන - ගෑස් පහ හන්දිය
පැරණි නගර ශාලාවට බටහිර කෙළින් වීදිය අයිනේ පිහිටා ඇත. පෘතුගීසි හා ඕලන්ද යුගයේදී කොළඹ නගරයේ ප්‍රධාන වීදිය වූයේ ද කෙළින් වීදිය යි. එම ස්ථානයේ පෘතුගීසි අවධියේ ‘ශාන්ත ජෝන්’ නම් වූ ඇළක් කපා කොටුව වෙන් කර තිබිණි. කොළඹ වැවේ සිට එම ඇළ ඔස්සේ පැමිණෙන කිඹුලන් මෙහි නිතර ගැවසීම නිසා කිඹුලන් හැඳින්වීමට යෙදූ ‘කෙයිමන්’ (Keymen) යන වදනක් හේතුවෙන් කයිමන් දොරටුව ලෙස එම ස්ථානය හැඳින්විණැයි කියවේ.
එහි අසල ඇති ඝණ්ටාර කුලුන ඉදි කළ වර්ෂය නිශ්චිත නැතත් එය ඕලන්ද පාලන සමයට (1760 පමණ) අයත් යැයි සැලකේ. කුලුන මුදුනේ ඇති ඝණ්ටාරය කෝට්ටේ ‘ශාන්ත ෆ්‍රැන්සිස් නම් පෘතුගීසි දේවස්ථානයක් කඩා බිඳ දැමීමෙන් පසු රැගෙන වුත් මෙහි සවි කළ එකකැයි කියවේ. මෙහි අපැහැදිලි ලතින් පාඨයක් වෙයි. ඇතුළු කොටුවෙන් ඔබ මොබ යන්නන්ට දොරටුව වසන වේලාව දැන්වීමට මෙය නාද කෙරිණි. පසු වුල්වැන්ඩාල් පල්ලියේ දේව මෙහෙයන් දැනුම් දීම පිණිස නාද කෙරිණි. 1926 දී නාද කිරීම නවතා ඇතත්, 1945 දෙවන ලෝක යුද සමයේ නැවතත් නාද කර ඇත්තේ අනතුරු ඇඟවීමේ මාධ්‍යයක් වශයෙනි.
පිලිප් නේරි දේවස්ථානය - ඕල්කට් මාවත
මැනිං වෙළඳපොළට ඉදිරිපිටින් ඕල්කට් මාවතේ අනෙක් පස පිහිටා ඇති පැරණි රෝමානු කතෝලික දේවස්ථානයකි. මෙහි මූලාරම්භය 1862 වුවත් අද එහි ඇත්තේ 1906 දී ඉදි කරන ලද ගොඩනැගිල්ලකි.
වඩාත් උස්ව ඉදි කර ඇති ඉදිරිපස මුහුණත සීනු කණු දෙකකින් සමන්විත ය. මුදුනේ වූ කුරුසය දෙපසින් බීරළු වැටවල් ද, කුඩා කොත් කීපයක් ද අර්ධ උන්නත කොරින්තියානු ශෛලීයේ කුලුනු සහ ආරුක්කු හැඩැති බිත්ති කපරාරු ද වෙයි.
