ඒ 2008 වසරයි. ශ්රී ලංකා විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම විසින් බහුකාර්ය විදුලි සංදේශ කුලුනක් ඉදි කිරීමට තීන්දු කර තිබිණි. ඒ සඳහා පෑලියගොඩ ඉංජිනේරු සංස්ථාවට අයත් හෙක්ටයාර දහයක ඉඩමේ ඉංජිනේරුවෝ පරීක්ෂණ කටයුතු ආරම්භ කළහ. ඔවුහු ඒ භූමියේ කුඩා දිය පොකුණක ඉහළට මතු වී තිබුණු නෙළුම් කැකුළක් දුටහ. එය දුටු ඔවුන්ට චීනය මැලේසියාව වැනි රටවල ඇති මෙවන් බහුකාර්ය කුලුනු සිහි ගැන්විණි. යෝජිත කුලුනද ඒ අයුරින් පොකුණේ දුටු නෙළුම් දණ්ඩ හා නෙළුම් කැකුළ ලෙස නිර්මාණය කිරීමේ අදහස ඔවුන්ට මතු විය.
මේ සංකල්ප සැලසුම් අනුව එහි වැඩකටයුතු සමාලෝචනය වෙද්දී ඒ භූමියේ ඉඩම ලබාගැනීම පිළිබඳ ප්රශ්නයක් පැනනැඟුණු අතර, අවසානයේ එය පෑලියගොඩින් කොළඹ ඩී.ආර්. විජයවර්ධන මාවතට පැමිණියේය. ඒ අනුව බේරේ වැව අසබඩ, තැපැල් අමාත්යාංශයේ රෝස පැහැ අලංකාර ගොඩනැඟිල්ලට යාබද ඉඩමෙහි ඉදි කිරීම් 2012 වසරේ ආරම්භ කෙරිණි. පසුගිය 16 වැනිදා විවෘත කරන ලද, මීටර් 356ක උසකින් යුක්ත වන මේ කුලුනේ අංගෝපාංග හා පහසුකම් පිළිබඳ වග-තුග රැසක් මේ වන විට මාධ්ය ඔස්සේ හෙළි කර ඇති හෙයින් එය ඉදිකිරීමේදී පැනනැඟුණු දුෂ්කරතා සහ ඒ සඳහා දේශීය තාක්ෂණය යොදාගැනීම පිළිබඳ වැඩි අවධානයක් මේ ලිපියේදී යොමු කළෙමු.
මේ සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු දැක්වීමට එක් වූ නෙළුම් කුලුනේ ව්යාපෘති ඉංජිනේරු අනුර කුමාරපේළි මහතා පැවසුවේ මෙහිදී අභියෝග රැසකට මුහුණ දෙන්නට සිදු වුවත් ඒ සියල්ල කෙසේ හෝ ජය ගත් බවයි.
‘‘චීනයේ මෙවැනි කුලුනු 30ක් පමණ තිබෙනවා. ඒ නිසා චීන රජයේ සහාය ඇතිව කුලුන ගොඩනැංවීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළා. විශේෂයෙන්ම මොරටුව විශ්වවිද්යාලයේ වෙනම විශේෂඥ කණ්ඩායමක් මෙවන් කටයුතු සම්බන්ධව යොමු වී සිටිනවා. එයින් රටට විශාල සෙතක් සැලසෙනවා වගේම විශ්වවිද්යාලයටත් ආදායමක් ලැබෙනවා. මේ කුලුනේ මූලික නිර්මාණ කටයුතු සඳහා මහාචාර්ය නිමල් සිල්වා මහතා දායක වුණා. පළමුවෙන් මේ සම්බන්ධව ඉරානයත් සමඟයි සාකච්ඡා පවත්වා තිබුණේ. ඒත් ඒ සාකච්ඡා පල දරා නැහැ. එනිසයි පසුව චීනය සමඟ ගිවිසුම්ගත වුණේ.
කොහොම නමුත් මේ කුලුන ගොඩනැංවීමේදී අපට අභියෝග රැසකට මුහුණ දෙන්න සිදු වුණා. විශේෂයෙන්ම මහාචාර්ය සමිත මානවඩු මහතා ප්රමුඛ නිලධාරීන් මේ සම්බන්ධව අපේ රටේ දැනුමත් උපයෝගි කරගෙන, රටේ කාලගුණික විපර්යාස මෙන්ම අනෙකුත් භූ-විද්යාත්මක සාධක සසඳමින් මේ නිර්මාණය බිහි කරන්න කටයුතු කළා.
විශේෂයෙන්ම බේරේ වැවේ සිට මීටර් 20ක් පමණ නුදුරින් තමයි මේ කුලුන ඉදි කිරීමට යෝජිත වුණේ. වැස්ස කාලෙට වැවේ වතුර ගොඩට ගලන තරමට ළං වෙනවා. මේ නිසා ඉදි කිරීම් සිදු කිරීම ඉතා අපහසු කාර්යයක් වුණා. කොහොම වුණත් ඒ සියලු අභියෝග ජය ගන්න චීනයේ හා අපේ තාක්ෂණික එකමුතුවෙන් කටයුතු කරන්න අපට හැකි වුණා.
මේ සැලැස්ම කොටස් කිහිපයකින් සකස් වුණා. ඒ අනුව කුලුනේ පාදම, කුලුනේ බඳ හා කුලුනේ ඉහළ මාල යනුවෙන් ප්රධාන කොටස් 3ක් වශයෙන් සැලසුම් සකස් කරගත්තා. ඇන්ටෙනාව ඊට ඉහළින්ම සවි කිරීමයි සැලසුමේ තිබුණේ.
කුලුනේ පහළම ඇති මහල් කුලුනු මත ඉදි කිරීමටයි යෝජනා වුණේ. ඒ කුලුනු භූගත පාෂාණයේ සිටම ගොඩනංවා තිබෙනවා. ඒ සඳහා අඩි 60ක් පමණ පතුලට කුලුනු බැස්සවීමට සිදු වුණා. ඒක තරමක් භාරධුර කාර්යයක්. ඇතැම් ස්ථානවල පිහිටි පාෂාණ ඉතා සිනිදු තත්ත්වයකයි තිබුණේ. එවන් අවස්ථාවලදී අපට ඒ ස්ථානවලට කොන්ක්රීට් ආස්තර යොදන්න සිදු වුණා. නෙළුම් කුලුනේ ඉහළට විහිදී යන නාරටිය බඳු කොටස භූගත පාෂාණයේ සිට පාදමක් සහිතවයි ගොඩනංවා තිබෙන්නේ. ඒ අනුව පහළ මාලයන් සහ ඈතට දිස් වන නාරටිය බඳු කොටස වෙන් වෙන් පාදම් මතයි ඉදි කර ඇත්තේ. පහළ මාල භූගතව සිට එන කුලුනු මතත්, ඉහළට එසැවී ඇති කොටස (ඈතට පෙනෙන කොළ පැහැති බඳ) භූගත පාදමේ සිටම ඉදි කර ඇති පාදමක් මතත් ගොඩනංවා තිබෙනවා. එහිදීත් ඇතැම් තැන්වල අඩි 45ත් 60ත් (මීටර් 16ක් පමණ) අතර භූගතව පදනම යොදන්න සිදු වුණා. මේ අභියෝගය ශ්රී ලංකාවේ ඉදි කිරීමකදී අපට මතු වුණු සුවිශේෂ එකක්.
දෙවැනි අභියෝගය වුණේ විශාල ජලාශයක් අසල සිට මේ ඉදි කිරීම සිදු කිරීම නිසා වතුර ඇතුළට පැමිණීම වැළැක්වීමයි. ඒ සඳහා අපට විශාල පරිශ්රමයක් දරන්න සිදු වුණා. එහිදී ජලය කාන්දු නොවන සේ ආවරණ තුනක් යෙදුවා.
එමෙන්ම අපට මුහුණ දීමට සිදු වුණු තවත් අභියෝගයක් වන්නේ මීට පෙර කිසි දිනක ඉදි නොකළ උසින් වැඩි, සාපේක්ෂව පළලින් අඩු, ඉහළට ඇදී-යන නාරටියක් වැනි ඉදි කිරීමට කොන්ක්රීට් දැමීමයි. කොන්ක්රීට් දැමීමේදී කොන්ක්රීට් ආධාරකය (අච්චුව) රඳවා තැබීමට හැකියාවක් තිබුණේ නැහැ. හිස් අවකාශය පමණයි තිබුණේ. ඒත් අප එහිදී සිදු කළේ පොල් ගස් බඩ ගාන අයකු දෑත් ඉහළට ඔසවමින් දෙපා ඒ ස්ථානයට ගන්නා අයුරින් කොන්ක්රීට් ආධාරක සවි කිරීමයි. පළමුවන කොටස අවසන් වූ විට එය පාදම කරගෙන දෙවන කොටසත්, දෙවන කොටස අවසන් වූ විට එය පාදම කරගෙන තුන්වන කොටසත් ආදි වශයෙන් ඒ කාර්යය සිදු කළා.
වරකදී මීටර් 3ක් උසකට ආධාරක සවි කරනු ලැබුවා. එවිට කොන්ක්රීට් වත් කිරීමට සිදු වුණේ සැම විටම මීටර් 3ක් (අඩි 15ක්) උඩ සිටයි. එවන් ක්රියාදාමයක්ද මීට පෙර ලංකාවේ සිදු කර නැහැ. අඩි 15ක උස නිසා මිශ්රණයේ ගල්, වැලි, සිමෙන්ති වෙන් වීමට බොහෝ ඉඩ-කඩ තිබෙනවා.
එසේම විෂ්කම්භය මීටර් 43ක් හා ඝනකම අඩි 2ක් වන නිසා අධික තාපය හේතුවෙන් කොන්ක්රීට් ස්තරය පිපිරීමට හැකියාව තිබුණා. විශේෂයෙන්ම පරිසර උෂ්ණත්වය ඉහළ යෑමේදී මේ තත්ත්වය ඇති වීමට ඇති හැකියාව ඉතා ඉහළයි. ඒ නිසා මේ සඳහා අප නොරොච්චෝලෙ ගල් අඟුරු බලාගාරයේ දැවි අළු යොදාගත්තා. ඒ චීන නියෝජිතයන් සහ අප නිරතුරුව සිදු කළ පර්යේෂණවලින් අනතුරුවයි. එමඟින් උෂ්ණත්වය නියමිත පරිදි රඳා පවත්වාගන්න අප කටයුතු කළා. විශේෂයෙන්ම මෙහිදී කොන්ක්රීට් මිශ්ර කිරීමේදී අප අයිස් ජලය භාවිත කළා.
පාදම ඉදි කිරීමේදී එක දිගටම එයට කොන්ක්රීට් යෙදීමට අවශ්ය වුණා. ඒ සඳහා කොන්ක්රීට් මෙට්රික් ටොන් 4,000ක් අප භාවිතා කළා. එක දිගට පැය 36ක් වැඩ කිරීමේදී සමාගම් 5ක කොන්ක්රීට් අතුරන රථ 5ක් අප භාවිතා කළා.
අපට මතු වුණු තවත් විශාල අභියෝගයක් වුණේ ඇන්ටෙනාව ඉහළට ගෙන යෑමයි. එය හෙලිකොප්ටර් යානා මඟින් ගෙන යෑමට පළමුව යෝජනා වුණා. එහෙත් එහි ඇති අවදානම ගැන පසුව අවධානය යොමු වුණා. විශේෂයෙන්ම අවට පාසල් තිබෙනවා. එමෙන්ම අනෙක් ගොඩනැඟිලි අවදානමට ලක් වීමක්ද තිබුණා. එපමණක් නෙමෙයි ටොන් 180ක් බර මේ ඇන්ටෙනාව ඇතැම් විට හෙලිකොප්ටරයට ඔරොත්තු නොදී හෙලිකොප්ටරයත් සමඟ කඩාවැටීමේ අවදානමක්ද තිබුණා. ඒ වගේම තද සුළඟ නිසා ඇන්ටෙනාව පැද්දීමට ලක් වී කුලුනේ ගැටීමට පවා හැකියාව තිබුණා.
ඒ නිසා මේ අවදානම් හමුවේ අප අවසානයේ කුලුනේ ඉහළ සිට පහළට මැදින් සිදුරක් හැදුවා. ඒ සිදුර හැදුවේ ඉතා පරිස්සමින් ඇන්ටෙනාවේ වට ප්රමාණයට වඩා අඟල් දෙක-තුනකට වඩා ඒ සිදුර විශාල කළේ නැහැ. ජැක් 4ක ආධාරයෙන් එක් ජැක් යන්ත්රයකට කේබල් 18ක් බැගින් යොදවා ඒ හරහා ටිකෙන් ටික මේ ඇන්ටෙනාව සිදුරු කළ කුහරය ඔස්සේ ඉහළට ඔසවාගන්න අප කටයුතු කළා.
එයත් එක දිගටම කරන්න හැකි වුණේ නැහැ. සෙන්ටිමීටර් 25ක් (අඟල් 10ක්) පමණ ඔසවා එය යම් වේලාවක් නවතා තබා පසුව තවත් ටිකක් ඉහළට එසෙව්වා. මේ ආකාරයෙන් පහළ සිට ඉහළට ඇන්ටෙනාව ගෙන යෑමට සති දෙකක් ගත වුණා. එය නිසි ලෙස සවි කරන්න තවත් සති දෙකක් ගත වුණා.
නෙළුම් පොහොට්ටුව මුදුනේ වීදුරු සවි කිරීමේ ගැටලුව අපට මුහුණ පාන්න සිදු වුණු තවත් විශේෂ අභියෝගයක්. විශේෂයෙන්ම එහි පිටපැත්තේ සිදු කළ යුතු සවි කිරීම් භයානක කටයුත්තක් වුණත් ඒ අභියෝගයත් අප කෙසේ හෝ ජය ගත්තා.
භූමි කම්පාවකට පවා ඔරොත්තු දෙන ආකාරයෙනුයි මේ කුලුන ගොඩනංවා ඇත්තේ. කම්පනවලට ඔරොත්තු දෙන පරිදි වාහනයක කම්පන පද්ධතිය සකස් කරන්නාක් මෙන් මෙයත් භූ චලනවලට ඔරොත්තු දෙන ආකාරයෙන් ඉදි කර තිබෙනවා.
රූපවාහිනී හා ගුවන්විදුලි තරංග විකාශන කුලුනක් වන මෙහි උස මීටර් 356.3ක් දක්වා ඉහළ ගියේ ඕස්ට්රේලියානු හා ජපාන විශේෂඥයන් විසින් දුන් උපදෙස් අනුවයි.
සම්පූර්ණ ඉදි කිරීම් සඳහා කොන්ක්රීට් මෙට්රික් ටොන් 35,000ක් පමණ හා යකඩ මෙට්රික් ටොන් 7500ක් වැය වුණා. කොන්ක්රීට්ද ඇතුළත්ව සිමෙන්ති මෙට්රික් ටොන් 17800ක්, වැලි මෙට්රික් ටොන් 11000ක්, ගල් මෙට්රික් ටොන් 12000ක් යොදාගැනුණා. මෙය අපට අසාමාන්ය ඉදි කිරීමක් වුණත් චීනයේ හා අපේ තාක්ෂණික දැනුම අනුව එය ජය ගන්නට හැකි වුණා."
ශ්රී ලංකාවේ ගොඩනැඟිල්ලක ස්ථාපිත වේගවත්ම විදුලි සෝපාන පද්ධතිය පිහිටා ඇත්තේ නෙළුම් කුලුනේය. මෙහි විදුලි සෝපාන තත්පරයට මීටර් 7ක් බඳු හැකි අධික වේගයෙන් ගමන් කරයි. ඒ අනුව විදුලි සෝපාන මඟින් තත්පර 37කදී කුලුන මුදුනටම ළඟා විය හැකිය. නෙළුම් කුලුනෙහි විදුලිය සෝපාන 8ක් ස්ථාපිත කර ඇති අතර, එයින් 3ක් පාදමේ ඇති මහල් කරා ගමන් කිරීමට වෙන්ව තිබේ. පළමු මහල් 4න් 3ක් වෙන් වන්නේ සාප්පු සංකීර්ණ වෙනුවෙනි. ඒ සඳහා ස්වයංක්රීය පඩිපෙළද (එස්කලේටර) සමන්විතය.
නෙළුම් කුලුනේ බඳ මධ්යයෙන් ගමන් කර ඉහළට ගිය විට හමු වන පොහොට්ටුවේ පළමු මහල් දෙක වෙන් වන්නේ විදුලි සංදේශ හා සන්නිවේදන අංශ වෙනුවෙන්ය. එය සාමාන්ය ජනතාවට නැරැඹිය නොහැකි විශේෂ ආරක්ෂිත කලාපයකි.
තුන් වැනි හා සිව් වැනි මහල් වෙන්ව ඇත්තේ විශේෂ උත්සව හෝ සම්මන්ත්රණ පැවැත්විය හැකි 'බැන්ක්වට් හෝල්' දෙකක් වෙනුවෙනි. ඒ එක් උත්සව ශාලාවක 300කට පහසුවෙන් අසුන් ගත හැකිය.
පස් වන මහල වෙන් වන්නේ කැරකෙන අවහන්හලටය. කැරකෙන අවන්හලේද බැන්ක්වට් ශාලාවේ මෙන් එකවර 300 දෙනකුට අසුන් ගත හැකිය. එය එක් තැනක අසුන් ගෙන ශ්රී ලංකාවේ කොළඹ නගරය හතර වටේටම එකවර නැරඹිය හැකි එකම ස්ථානය වේ. සෙමෙන් කැරකැවෙන මේ සුපිරි භෝජනාගාරයේ අසුන් ගත් අයකුට මේ භෝජනාගාරයේ තමා අසුන් ගෙන සිටින ප්රදේශය සෙමෙන් කැරකැවෙන බවක් කිසිසේත්ම නොදැනේ. එය පැය එකහමාරක කාලයකදී එක් වටයක් ගොස් මුලින් පිහිටි තැනට පැමිණේ.
කුලුනේ සවැනි මහල වෙන් වන්නේ සුපිරි හෝටල් කාමර වෙනුවෙනි. එය විශේෂ සුපිරි කාමර 2ක් හා සුපිරි කාමර 4කින් සමන්විතය.
සත්වැනි මහල නිදහසේ කොළඹ නගරය නැරඹිය හැකි නැරඹුම් ප්රදේශයයි. එහි නිදහසේ ගමන් කරමින් නගරය වටේටම නැරඹිය හැකිය. ගිනි පෙට්ටි ඇමුණුවා සේ ධාවනය වන දුම්රිය හා සෙල්ලම් බස් සේ ඩී.ආර්. විජයවර්ධන මාවතේ ගමන් කරන බස් රථ අපට එහිදී නැරැඹිය හැකිය.
අට වන මහල විවිධ යන්ත්රෝපකරණ හා නව වන මහල ජල ටැංකි ආදිය සඳහා වෙන් කර තිබේ. කුලුනේ ඉහළින්ම ඇන්ටෙනාවයි.
සාමාන්ය බිම් මට්ටමේ සිට බැලූ විට මෙන් නොව සත් වන මහල දක්වා ගිය විට එහි උස මැනවින් පෙනේ. සමස්ත ඇන්ටෙනාවේ උස මීටර් 90කි. මෙහි මුළුතැන්ගෙය පිහිටා ඇත්තේ භූගතවය. එමෙන්ම ඉහළ සිට පහළටම පඩි පෙළ ඉදි කර ඇත. එහි අඩංගු සමස්ත පඩි සංඛ්යාව 1,700කි.
නෙළුම් කුලුන හැඳින්වෙන්නේ අධිතාක්ෂණික ගොඩනැඟිල්ලක් ලෙසිනි. මෙහි එක් එක් මහල වෙත යා යුතු වන්නේ ස්වයං අවසර පත්ර ක්රමවේදයක් ඔස්සේය. ඒ අනුව එක් මහලක් සඳහා නිකුත් කරන විද්යුත් අවසර පතකින් තවත් මහලකට ඇතුළු විය නොහැකිය. උදාහරණයක් ලෙස: ගත හොත් බැන්ක්වට් ශාලාවකට ඇතුළු වීමට නිකුත් කරන විද්යුත් අවසර පතකින් කැරකෙන අවන්හලට ඇතුළු විය නොහැකිය. ඒ නිසා ආරක්ෂාව උපරිම ලෙස යොදවා ඇත. කුලුනට ඇතුළු වීමේදී ස්වයංක්රීය දොරටුවලදී කාඩ්පතක් ලබාගත යුතුය. තමන්ට යා යුතු ස්ථානයට අදාළ කාඩ්පත ලබාගන්නා තුරු කුලුනට පිවිසිය නොහැකිය.
මෙහි ඉදිකිරීම් සඳහා වැය කළ මුදල ඇ.ඩො. මිලියන 104.3කි. ණය මුදල් සපයනු ලැබුවේ චීනයේ එක්සිම් (Exim) බැංකුව මඟිනි. එමෙන්ම කුලුනේ ඉහළම ඇති නෙළුම් පොහොට්ටුවේ අවශ්ය අයුරින් ආලෝකය වර්ණ ගැන්විය හැකිය.
නෙළුම් කුලුන රාජ්ය සමාගමක් මඟින් මෙහෙයුම් සිදු කිරීමට අවශ්ය කැබිනට් අනුමැතිය පසුගිය මාසයේදී ලැබුණු නමුත් මේ වන තෙක් ඒ සමාගම ස්ථාපිත කර නැති නිසා එහි මෙහෙයුම් කටයුතු කිසිවක් අරඹා නැත. එමෙන්ම එහි වැඩ කටයුතුද තවමත් අවසන් කර නැති නිසා සාමාන්ය ජනතාවට තවත් මාස දෙකක් පමණ වන තුරු එයට ඇතුළු වීමට අවසර නැත. සතියකින් ජය ජනතාවට විවෘත වන බවට ඇතැම් මාධ්ය මඟින් පළ කළ දැනුම් දීම සත්ය නොවේ. කුලුන විවෘත කිරීමෙන් පසු එයට ඇතුළු වීම පිණිස අනිවාර්යයෙන්ම ගාස්තුවක් අය කෙරේ. එය එක් එක් අංශය අනුව වෙනස් වනු ඇත.
නෙළුම් කුලුන ආරම්භක සංකල්පයේ සන්නිවේදන අවශ්යතාවලට අමතරව, විනෝදාත්මක, වෙළෙඳ හා සංචාරක ප්රවර්ධන අරමුණු පෙරදැරි කරගෙන සංකල්ප සැලසුම් නිර්මාණය වෙමින් තිබුණද පසුව ඇති වූ ගැටලු මත කුලුනේ මූලික අරමුණුවලට අදාළ අංගෝපාංග රාශියක වෙනස්කම් ඇති විය. ආරම්භක සැලසුමේ ඩිස්නිලන්තයට සමානකම් දක්වන උද්යානයක්ද ඇතුළත් විය. නෙළුම් කුලුන ආරම්භයේදී පෑලියගොඩ ප්රදේශයේ ඉදි කිරීමට කටයුතු යොදා තිබුණද පසුව වර්තමානයේ භූමිභාගයට එය ගෙන යෑම නිසා විනෝදාස්වාද පිණිස යොදාගැන්මට තිබුණු ඉඩකඩ සීමා වූ හෙයින් පළමුවන අදියරෙන් එය ඉවත් විණි. එහෙයින් නෙළුම් කුලුන ආශ්රිත ප්රදේශයේම දෙවන අදියරක් සඳහාද සැලසුම් කර ඇත. එහි වාහන 2,000ක් ගාල් කළ හැකි භුගත රථ ගාලක්, අඩු ආදායම්ලාභියාගේ සිට සුපිරි ආර්ථික මට්ටම් අය සඳහා වෙන් වන සාප්පු සංකීර්ණයක්, ශාරීරික සුවතා මධ්යස්ථානයක් (gym), පිහිනුම් තටාකයක් හා සිනමා ශාලාවක්ද ස්ථාපිත කිරීමට යෝජනා වී තිබේ.
ආරම්භයේදී පෑලියගොඩ හෙක්ටයාර 10 වෙනුවට නෙළුම් කුලුනට දැන් හිමිව ඇත්තේ බේරේ වැව අසබඩ වූ හෙක්ටයාර 3.1ක් වූ ඉඩමක් පමණි. අප පෙර කී දෙවන අදියර ඊට යාබදව වූ තවත් අක්කර 5ක ඉඩමක් ලබාගෙන ක්රියාත්මක කිරීමට යෝජිතය.