දිනපතා පාරේ යනෙන චූන්-පාන් සංගීතය නිසාම ලෝ ප්රකට සංගීතඥයකු වන බීතෝවන් අපට සිහිපත් වන්නේ නිරායාසයෙනි. ඊට හේතුව චූන්-පාන් නාද රටා සඳහා බීතෝවන්ගේ මියුරු සංගීත ඛණ්ඩයක් යොදාගනු ලබන නිසාය. එහෙත් මේ මොහොතේ මට බීතෝවන් මතකයට නැඟුණේ චූන්-පාන් නිසා නම් නොවේ. ඔහුගේ ශ්රවණාබාධිත තත්ත්වය පසෙක තිබියදී මියුරු සංගීත රටා මවමින් ඔහු ලොව කීර්තිමත් සංගීතඥයකු වූ බැවිනි. තවත් විදිහකින් පවසන්නේ නම් බීතෝවන් පිළිබඳ මට නැවතත් කතා කිරීමට නිමිති වූයේ ශ්රවණාබාධිත තත්ත්වයෙන් පසු වන සුන්දර යුවතියක සිය තෙළිතුඬින් හැඩ වූ සිතුවම් ගොන්නක් කර පින්නාගෙන පසුගිය දිනෙක සිය මව සමඟ අප කාර්යාලයට ගොඩ වීමය.
උදෑසන විකසිත මලක් තරමටම පියකරු සමින්ද්යා දේවින්දි 17 වැනි වියේ පසු වන යෞවනියකි. ඇය ඇගේ චිත්ර ඇඳීමේ හැකියාව ප්රකට කරන විට ඇයට යාන්තම් අවුරුදු හයක්-හතක් වන්නට ඇත. පැටිවියේදී බිත්ති පුරා බලිරූප අඳින සිඟිත්තිය දෙස බලා සිටි සමින්ද්යාගේ මව තම දියණියගේ හැකියාවන් වහා අවබෝධ කරගත්තාය. ඒ හඳුනාගැනීම නිසාම සමින්ද්යා දියණියට සිය දස්කම් ඔපදමාගන්නට හැකි විය. සිය දියණියගේ ගමන් මඟ පිළිබඳ පවසන පී.ජී සන්ධ්යා කුමුදුනී:
“මගේ දූ එයාට අවුරුදු හයක්-හතක් වන විට අතට අහුවෙන හැමදේම අරගෙන චිත්ර අඳින්න පටන් ගත්තා. දුව නිහඬ ළමයෙක් නිසා මම එයාට බාධා කරන්න ගියේ නැහැ. මම කළේ දූට චිත්ර පොත්, පාට පැන්සල් හුනුකූරු ගෙනැල්ලා දීලා එයාට චිත්ර අඳින්න අවශ්ය පරිසරය සකස් කර දුන්නු-එක. දුවට ඕනෑම දෙයක් බලාගෙන ලස්සනට අඳින්න පුළුවන් සහජ හැකියාවක් තියෙනවා. ඒ නිසා මම එයාගේ ඒ ඒ හැකියාව දියුණු කරගන්න අඩිතාලම දාලා දුන්නා. පියුමි චමෝදි ගුරුතුමිය තමයි දුවගෙ හැකියාව වැඩිදියුණු කළේ. දැන් දුවට හරි අපූරුවට අඳින්න පුළුවන් වගේම වර්ණ ගළපන්නත් පුළුවන්. දුව අඳින චිත්ර දැක්කාම මගේ හිතට සතුටක් දැනෙනවා මගේ මහන්සිය අපතේ ගියේ නැහැ කියලා.”
මව එලෙස පවසන විට සමින්ද්යා අහිංසක සිනාවක් මුව රඳවාගෙන නිහඬව අප දෙස බලා සිටියේ අප කතා කළ කිසිවක් ඇයට නෑසුණු නිසාය. ඇයට ලොව කිසිම හඬක් ඇසෙන්නේ නැත. ඇයට කිසිවකු සමඟ කතා කරන්නටද බැරිය. ඒ ඈ උපතින්ම ශ්රවණාබාධිත තත්ත්වයෙන් පසු වන බැවිනි. එනමුදු ඇය සිය හැකියාවන් මැනැවින් ප්රගුණ කරගත්තී, තම දෙනෙතින් ලෝකය හොඳ-හැටි දකින්නීය; තමා දකින ලෝකයේ හොඳ-නරක හඳුනාගන්නීය; ඒ දකින ලෝකය කැන්වසය මත සිත්තම් කරන්නීය. වසරක කාලය තුළ ඈ ඇඳි සිතුවම් සංඛ්යාව 164කි.
“දෙදහස් දාහත වසරේ දුව අපොස සාමාන්ය පෙළ විභාගයට මුහුණ දුන්නා. දෙදහස් දහඅටේ ජනවාරි මාසේ ඉඳලා මේ දක්වා දුව කාලය කැප කළේ චිත්ර අඳින්න. දුව පාන්දර 4ට අවදි වෙනවා. උදේම මුහුණ-කට හෝදලා බුදුන් වැඳලා උදේ 6 වන විට චිත්ර අඳින්න පටන් ගන්නවා. සවස 5-6 වන තුරු දුව එකදිගට චිත්ර අඳිනවා. දුවගේ කන් ඇහෙන්නේ නැති නිසා කතා කරන්න බැරි නිසා අපට එයාට යමක් වටහලා දීලා අන්දවන්න අමාරුයි. එයා එයාගේ සිත් ගත් දර්ශනයක් හෝ ඡායාරූපයක් තෝරාගෙන එය සිතුවමට නඟනවා. ඒ විදිහට තමයි දුව චිත්ර 164ක්ම ඇන්දේ.”
සමින්ද්යාගේ මව කුමුදුනී අප හා පවසන්නේ සිය දියණියගේ චිත්ර එකින් එක අපට පෙන්වමිනි.
සමින්ද්යාගේ කාමරය පුංචි කලාගාරයකි. එහි හැම තැනම විසිර ඇත්තේ කඩදාසි, තෙල් සායම්, දිය සායම්, පැස්ටල්, පාට පැන්සල් හුනුකූරු බඳු චිත්ර ඇඳීමට ගන්නා ආම්පන්නය. එහෙත් සමින්ද්යා චිත්ර ඇඳීමට වැඩි කැමැත්තක් දක්වන්නේ කුමන මාධ්යයෙන්දැයි අසා දැනගැනීමට අපට නෙහැකිය. අප කියන කිසිවක් නොතේරුණද සමින්ද්යා අප හා සිනා සෙන්නීය. ඈ දකින කවරකු වත් ඇය ශ්රවණාබාධිත යෞවනියකැයි කිසිවිටෙක නොසිතනු ඇත.
සමින්ද්යා ශ්රවණාබාධිත තත්ත්වයෙන් පෙළෙන බව දැනගන්නේ ඇයට වයස අවුරුදු එකහමාරක් පමණ වෙද්දීය. බහ තෝරන වියේදි ඈ නිසලව සිටීම අගේ පවුලේ අයට විමතියක් විය. එහෙත් ඇය ආබාධිත දැරියකැයි කිසිවෙක් නොසිතූහ. වෛද්යවරුන් දියණියගේ සැබෑ තත්ත්වය පැවැසූ විට ඇගේ මවුපියන්ගේ සියලු බලාපොරොත්තු සුනුවිසුනු වී ගියේය.
එහෙත් සමින්ද්යාගේ මව තම දියණියගේ ජීවිතය සවිමත් කරන්නෙමැයි යන අදිටනින් සිතට දිරි ගත්තාය. ඇය දියණියගේ සෙවණැල්ල වූවාය. කුමුදුනී සිය දියණිය සමඟ කැලණිය ශ්රවණ ඌනතා මධ්යස්ථානයට ගියේ දියණියගේ කථනය සහ පවසන දේ තේරුම් ගැනීමේ හැකියාව වර්ධනය කරගැනීමටය. ඉන් අනතුරුව සමින්ද්යා කැලණිය වෙදමුල්ල මහ විදුහලට ඇතුළත් කෙරිණි. අපොස සාමාන්ය පෙළ විභාගයට පෙනී සිටි සමින්ද්යා චිත්ර විෂයයට A සාමර්ථ්යයක් හිමි කරගත්තේ සිය නිසග හැකියාවට වටිනාකමක් එකතු කරමිනි.
“දුව මට කිව්වා එයාට චිත්ර ප්රදර්ශනයක් කරන්න ඕනෑ කියලා. එත් ඒ සඳහා අවශ්ය මුදල් අපට නැහැ. මම රැකියාවක් කරන්නෙත් නැහැ. මගේ පවුලේ අය අපට උදවු කළත් චිත්ර ප්රදර්ශනයක් පවත්වන්න තරම් අපට හයියක් නැහැ. ඒ නිසාම මම දුව ගැන කියලා, ඇගේ අවශ්යතාව ගැන කියලා ආයතන කිහිපයකටම කතා කළා, අපට අනුග්රහයක් දෙන්න කියලා. ඔය අතරවාරයේ තමයි අඹතලේ ප්රදේශයේ ඉංජිනේරු සහ කොන්ත්රාත් ආයතනයකින් අපට උදවු කරන්න ඉදිරිපත් වුණේ. මම ඒ අයගෙන් මුදල් ඉල්ලුවේ නැහැ. චිත්ර අඳින්න අවශ්ය අමුද්රව්ය මිල දී ගැනීම, ශාලා වෙන් කිරීම වැනි කටයුතු කරලා දෙන්න කියලා තමයි ඉල්ලුවේ. මට ඕනෑ මගේ දුවගේ කුලුඳුල් චිත්ර ප්රදර්ශනය සාර්ථක කරගන්න.”
කුමුදුනී පවසන්නේ දෑසේ නැඟි කඳුළක් පිසලමිනි.
සමින්ද්යා දේවින්දිගේ කුලුදුල් චිත්ර ප්රදර්ශනය මේ මස 20 සහ 21 දෙදින කොළඹ 07 සෞන්දර්ය විශ්වවිද්යාලයේ ජේ.ඩී.ඒ. පෙරේරා කලාගාරයේදී පැවැත්වේ.
සමින්ද්යා... ඇය සැබැවින්ම හැඩකාරය. ඇගේ හිතද සොඳුරුය. ඒ සොඳුරු සිතේ මැවුණු කියාගන්න බැරිව ළතවන දහසක් සිතිවිලි ඇය ලොවට කියා ඇත්තේ කැන්වසය මත සිත්තම් කිරීමෙනි. ඇය කියන්නට උත්සාහ කරන දේ හඳුනාගන්නට ඔබත් එන්න සෞන්දර්ය විශ්වවිද්යාලයේ කලාගාරයට. ඇගේ දක්ෂතා දකින්ට... දෙපයින් නැඟී සිටින්න වැර දරන දියණියකට දිරියක් වන්නට...
හර්ෂා සුගතදාස
ඡායාරූප - සරත් පීරිස්