සුනිල් සාන්ත නම් වූ දැවැන්ත සංගිතවේදියාගේ ජීවිතය පිටපස සැඟව තිබූ අදිසි හස්තය පිළිබඳ අද අපිට හෙළදරව් කරන්නේ ඔහුගේ එක් පුත්‍ර රත්නයක් වන ලංකා ශාන්ත ය. ඔහු කිසිදු දිනක සංගීතයට සම්බන්ධතාවක් දක්වා නැත. එහෙත් සිය පියාගේ මැදිහත්වීම තව දුරටත් සමාජය වෙත විදාරණය කරන්නට හෙතෙම නිරන්තරයෙන් ම වෙහෙස දරයි. මතු දැක්වෙන්නේ ඔහු සමඟ කළ සාකච්ඡාව ය.
ඔබේ පියා දැඩි ලෙස අසාධාරණයට ලක්වුණ සංගීත ශිල්පියෙක්. ඔබ ඒ සම්බන්ධයෙන් දැනුම්වත් වෙන්නෙ කොහොමද?
ඒ දේවල් අපි දැනගන්නෙ පසු කාලයක දී. තාත්තා සංගීතය ඉගෙන ගන්න ඉන්දියාවට යන්නෙ 1939 වසරේ. ඉන්දියාවේ ශාන්ති නිකේතනයේ වසරක සංගීතය හදාරලා පසුව භාත්ඛණ්ඩෙට යනවා. එහි වසර හතරක් ම සංගීතය හදාරනවා. ආපසු තාත්තා ලංකාවට එන්නෙ 1944 වසරේ. ඒ එන්නෙ ගායනය සහ වාදනය යන විෂයයන් දෙකට ම පළමු පන්තියේ සාමර්ථ්‍යයක් අරගෙන. ඒ ආවට පසුව ඔහු ඕළු පිපිලා, හඳපානේ යන ජනප්‍රිය ගිත පද රචනය කරලා, සංගීත තනු නිර්මාණය කරලා ගායනා කරනවා. තාත්තාගේ පළමු ගීත රචනා පොත වන ‘රිදි වලාවේ’ කෘතිය නිකුත් කරන්නෙ 1947 වසරේ. එහි ඇතුළත් වුණ ගීත දහසයෙන් දොළහක් ම රචනා කළේ තාත්තා. මගේ මතකයට අනුව නම් ඉතිරි ගීත හතරේ රචකයා වුණේ කුමාරතුංග මුනිදාස මහත්මයා. මේ ගීත හතර ඇතුළු සියලු ම ගීතවල තනු නිර්මාණය සහ ගායනය තාත්තාගේ.
ඔබ පවසපු ආකාරයට විදේශයකින් සංගීතය හදාරලා දක්ෂතා දක්වලා ලංකාවට එන තාත්තා පිළිගන්න පිරිසක් මේ රටේ හිටියා ද?
සංගීතය පිළිබඳ සියලු විභාගවලින් පළමු සාමර්ථ්‍යය ලබාගෙන ආපු තාත්තාට අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ හිටපු ප්‍රධානියා ලබා දීලා තිබුණෙ ශාරීරික අභ්‍යාස (සරඹ) ගුරු තනතුරක්. එහෙම දෙන්න හේතුව තාත්තා පාසල් අවධියේ හොඳ මලල ක්‍රීඩකයෙක් වීම. නමුත් තාත්තා එය ප්‍රතික්ෂේප කර තිබෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් සංගීතය පිළිබඳ පළමු සාමර්ථ්‍යයක් ලංකාවේ දී ලැබුවත් ඒ පුද්ගලයාට සංගීත විද්‍යාලයේ කථිකාචාර්ය තනතුරක් දෙනවා. නමුත් භාත්ඛණ්ඩේ විභාගයේ පළමු සාමර්ථ්‍යය ලබාගෙන හිටපු තාත්තාට අවම වශයෙන් පාසල් සංගීත ගුරු තනතුරක් හෝ දෙන්නෙ නැහැ.
ඒ සිද්ධියෙන් පස්සෙ මොකද වෙන්නෙ?
මේ සිද්ධියෙන් පස්සෙ තාත්තා රක්වානෙ හිටපු මාම කෙනකුගේ ගෙදර යනවා. එහේ දී ගීත කිහිපයක් ම ලියලා තනු දාලා නැවත ගුවන් විදුලියට එනවා. තාත්තා ඉන්දියාවේ යන්න කලින් ගුවන් විදුලියත් එක්ක සම්බන්ධයක් තිබුණා. ඒ කාලේ තාත්තාගේ ළඟම හිතවතා වෙලා හිටියේ සූර්ය ශංකර් මොල්ලිගොඩ මහත්මයා. ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ දී පළමුවෙන් ම තාත්තාගේ ගීතයක් තැටිගත වෙන්නෙ ඊට පසුවයි. ඒ ‘ඕළු පිපිලා’ නමැති ගීතය. ඒ දවස්වල කියන්නේ ‘තැටි කපනවා’ කියලා. දෙවන ගීතය ‘සඳපානේ’ නමැති ගීතය.
සුනිල් සාන්ත සංගිතවේදියාගේ ජිවිතයේ අභාග්‍යසම්පන්න කාලය උදාවෙන්නෙ ඉන්දියානු සංගීත ශිල්පී රතනජංකර්ගේ ලංකාගමනයෙන් පසුව බව වාර්තා වෙනවා.
මගේ තාත්තා සංගීත විෂයය ඉගෙනගන්නේ රතනජංකර් සංගිතවේදියාගෙන්. ඒක ඇත්ත. මගේ තාත්තාගේ දක්ෂතාව පිළිබඳ රතන ජංකර්ගේ අස්සනින් යුත් ලිපියක් පවා ඒ කාලයේ තිබුණා. ඇත්තට ම ඒක සහතිකයක්. එහි සඳහන් වෙලා තිබුණේ තාත්තා හොඳ ම ශිෂ්‍යයා විදියට පළමු පෙළ සාමර්ථ්‍යයක් ලබාගත් බවයි. ඒ යුගයේ සංගීතය පිළිබඳ ව තාත්තා තරමට ඉගෙන ගත්තු කෙනෙක් ඉඳල නැහැ. මෙතැනදි මට පැහැදිලි කරන්න වුවමනා දෙයක් තියෙනවා. ඒ, ගීත ගායනා කරනවා යන්න සහ සංගීතවේදියා යන්න පැහැදිලිව ම විෂයයන් දෙකක් බව. ගීත ගායනා කරන හැම දෙනාට ම සංගීතවේදියකු වෙන්න බැහැ. අනෙක් පැත්තෙන් බැලුවාම ඇතැම් සංගීතවේදියෝ ඉන්නවා වෙනත් විදෙස් නිර්මාණයක් ඇසුරු කරලා, එය අනුගමනය කරලා හෝ ඒ ආකාරයට සංගීතය නිර්මාණය කරන. නමුත් තාත්තා ඉන්දීය සංගීතය හැදෑරුවාට ඔහු අපේ ම කියන දේ පිළිබඳව විශේෂ අවධානයක් යොමු කළා.
රතනජංකර් ලංකාවට පැමිණි වේලාවෙ තාත්තාගේ මතය වුණේ අපි අපේ සංගීත ආරක් අනුගමනය කරනවා මිස ඉන්දියානු සංගීතය අනුගමනය කළ යුතු නැහැ යන්නයි. ඒ වගේ ම අපේ සංගීතය වර්ගීකරණය කරන්න ඉන්දියානු සංගීත ශිල්පියකුට බැහැ. එය කළ යුත්තේ අපි බවයි තාත්තා අදහස් කළේ. නමුත් ඒ වන විට ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු බොහෝ දෙනකු තාත්තා සමඟ යම් ඊර්ෂ්‍යාවකින් පෙළුණා. ඒ අයට වුවමනා වුණේ රතනජංකර් ඉදිරියේ පෙනී ඉඳලා සාමර්ථ්‍යයක් ගන්න. තාත්තා එයට සපුරාම විරුද්ධ වුණා.
ඒ එක්කම තාත්තා මතු කරපු තර්කය වුණේ රතනජංකර් ලංකාවට එන සමය වෙද්දි තාත්තා මෙරට සංගීතය පිළිබඳ වසර හයක් පමණ පර්යේෂණවල නිරත වෙලා හිටියා. එය රට ම පිළිඅරගෙනත් තිබුණා.
ඒ සංගීතය පිළිබඳ රතන ජංකර්ට දැනුමක් නැහැ. ඒ නිසා ම අපේ දේශීය සංගීතය වර්ග කරන්න තරමට එයාට සුදුසුකම් නැහැ යන්නයි තාත්තාගේ මතය වුණේ. ඒ මතය දැඩිව අනුගමනය කරපු තාත්තා කියනවා රතනජංකර් ගේනවා නම් මම ඒ පරීක්ෂණයට සහභාගි නොවන බව. ඒ තාත්තාගේ ප්‍රතිපත්ති තීරණයක්. අවසානයේ තාත්තාට ඊර්ෂ්‍යා කරපු අයගේ මැදිහත් වීමෙන් රතනජංකර් ගෙන්වනවා. තාත්තා ඒ පරික්ෂණයට යන්නෙ නැහැ. ඒ පරීක්ෂණයට නොගිය නිසා තාත්තාට ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ දොර වැහෙනවා.
නමුත් වසර ගණනාවක ඇවෑමෙන් යළිත් සුනිල් සාන්ත සංගිතවේදියාට ගුවන්විදුලි සංස්ථාව ආරාධනා කරනවා?
ඔව්. එදා රතනජංකර් හමුවේ අපේ සංගීතය පාවා නොදුන් තාත්තාට ඊට අවුරුදු පහළොවකට පස්සෙ ගුවන් විදුලි සංස්ථාවෙන් ආරාධනා කරනවා. මොකට ද ආරාධනා කරන්නේ... එදා රතන ජංකර් ඇවිත් කරපු සංගීත පරීක්ෂණය කරන්න. ඒ අනුව අපේ ශිල්පීන් වර්ග කරන්න. ඒ වෙද්දි ගුවන්විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු බලධාරින් පිළිගන්නවා රතනජංකර් කළ දේ සුනිල් සාන්තට කරන්න පුළුවන් බව. අමරදේව මහත්මයා ඉන්දියාවේ ගිහින් එන්නෙ 1958 වසරේ. ඒ වන විට ඔහුත් දක්ෂ සංගීත ශිල්පියෙක්.
ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ අය තාත්තාට කොපමණ ඊර්ෂ්‍යා කළත් තාත්තා කියනවා ‘මම තනියම නොවෙයි අපි කිහිප දෙනෙක් ම මේ පරික්ෂණය කරමු’ කියලා.
ඒ අනුව ඒ පරීක්ෂණ මණ්ඩලයේ මුලිකයා වෙන්නෙ තාත්තා. අනෙක් දෙදෙනා විදියට තාත්තා තෝරා ගන්නේ අමරදේව මහත්මයා සහ රූපසිංහ මහත්මයා.
ඒ පරීක්ෂණයට යද්දි තාත්තා තනියම ගියේ නැහැ. අපි දකිනවා එක් එක් ශිල්පීන් ඇවිත් තමන්ගේ දක්ෂතා ඉදිරිපත් කරනවා. ඒ අනුව මට වැටහුණු කාරණය වෙන්නෙ 1952 වසරේ වර්ග කිරීම පවරන්න තිබුණෙත් සුනිල් සාන්ත නමැති සංගීතවේදියාට මිස රතනජංකර්ට නොවේ යන්නයි. එදා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ අය අර විදියේ අත්තනෝමතික වැඩක් නොකරන්න අපේ රටේ අපේම වුණු සම්භාව්‍ය සංගීත පරපුරක් බිහිවෙන්න තිබුණා. ඒ අවස්ථාව අහිමි වුණේ අපේ බලධාරින්ගේ තිබුණු ඉන්දීය ගැතිභාවය නිසා.
මම පොත්පත්වල කියවා තිබෙනවා ඔබේ පියාට ජීවිත තර්ජන තිබුණු බව?
ඒක තරමක් සංකීර්ණ කතාවක්. ඒ යුගයේ ආසියාවේ ම පළමු ගුවන් විදුලි නාලිකාව වුණේ අපේ ගුවන් විදුලි සංස්ථාව. ඒ කාලෙ අපේ ගුවන් විදුලි සේවය ඉන්දියාවටත් ඇහුණා. එහෙම ඇහෙද්දි ඉන්දියාවට දැනෙනවා ඉන්දියාවේ නැති සංගීතයක් ලංකාවේ පවතින බව.
‘ඕළු පිපිලා’ සහ ‘බෝවිටියා දං’ යනාදි ගීත ඉන්දියාවේ සංගීත රටාව බැහැර කරපු අපේ ම ආරක ගීත. ඒ ගීත බටහිර ආරක් ගත්තෙත් නැහැ. කිසිදු ආගමික නැඹුරුවකුත් නැහැ. මේ වෙනස ඉන්දියාවට දැනෙනවා. ඒ අයගේ රටවලට පවා මෙම සංගීත ආර පැතිරේය යන බිය ඔවුන්ට ඇති වෙනවා. මම විශ්වාස කරන්නෙ මේ සියලු සිදුවීම් පිටුපස ඉන්දියානු මැදිහත් වීම බලපාන්න ඇති බවයි.
ඔබ අහපු ජිවිත තර්ජන පිළිබඳව පැහැදිලි කරනවා නම්, තාත්තාගේ හොඳ ම යාළුවා වුණ සූරිය ශංකර් මොල්ලිගොඩ මහත්මයා මිය යන්නෙ ඔහුට අවුරුදු තිස්ගණනක් වෙද්දි.
ඔහු වෙනුවෙන් තාත්තා ‘සුමිහිරි මිහිරැති මල් ඇයි මෙතරම් හනිකට පරවන්නේ’ යනුවෙන් ගීතයක් නිර්මාණය කරනවා. ඒ ගීතයේ ‘ මා මිතුරා ගැලවූ සැටි මා හතුරන් අතරින්’ යනුවෙන් පදයක් තියෙනවා. තාත්තා ඒ ගැන කවදාවත් අපිට කියලා නැහැ.
නමුත් අපේ රටේ හිටපු ප්‍රසිද්ධ ගීත රචකයකුගේ පුතෙක් මට පසු කාලයක දී මේ විදියෙ දෙයක් කිව්වා. එයාගේ තාත්තා අපේ තාත්තාගෙන් අර පදයේ අර්ථය අසා තිබෙනවා. ඒ අවස්ථාවේ අපේ තාත්තා එයාට කියලා තියෙනවා එක්තරා පුද්ගලයෙක් තාත්තාට වස දෙන්න සූදානම් වෙද්දි තාත්තා බේරාගත්තේ සුර්ය ශංකර් මොල්ලිගොඩ මහත්මයා බව.
තාත්තා විවාහ ජිවිතයට ඇතුළු වෙලා තියෙන්නෙත් මේ අවධියේ දී. ඔය කාල සීමාවෙ දී තාත්තාගේ ගීත පොත් හොරෙන් මුද්‍රණය කරලා තියෙනවා. ඒ සඳහා සහයෝගය දක්වලා තියෙන්නෙත් ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ හිටපු බලධාරින් බව පසුව තාත්තා දැනගෙන තියෙනවා. මේ සියලු දේ පිළිබඳව කලකිරුණු තාත්තා ආයෙ අම්මා එක්ක ජාඇළ දෙහියාගාත ගමට යනවා. එහේ අවුරුදු පහළොවක් ජීවත්වෙනවා.
ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් මහත්මයා සුනිල් සාන්ත සංගිත ශිල්පියා හමුවෙන්නෙ ඔය කාලයේ නේද?
ඔව්. රේඛාව චිත්‍රපටයේ සංගිතය නිර්මාණය කිරීම සඳහා තාත්තාව සොයාගෙන එන්නෙ, එහෙම ගමේ ගිහින් විවිධ රැකියා කරගෙන ඉන්න කාල සිමාවේ. රේඛාව නිර්මාණය වෙන්නෙ එතෙක් ලංකාවේ නිර්මාණය කළ චිත්‍රපටවලට වඩා වෙනස් විදියකට. එහි ගීත එතෙක් අපේ සිනමාවේ තිබුණ ගීතවලට වඩා නැවුම් බවක් ගන්නවා. කිසිදු ඉන්දියානු සංගීත ආරක් ඒ ගීතවල අඩංගු වෙන්නෙ නැහැ. ඒ ගීත සහ සංගීතය වගේ ම සිනමා නිර්මාණයත් ඉතා ජනප්‍රිය වෙනවා.
සන්දේශය චිත්‍රපටයට සුනිල් සාන්ත සංගීතවේදියා දක්වපු දායකත්වය මොන වගේ ද?
සන්දේශයේ ගීත ලියන්නෙ අරිසෙන් අහුබුදු මහත්මයා. තාත්තා සංගීතය සපයනවා. සන්දේශය චිත්‍රපටයේ ගීත විශාල වශයෙන් ජනප්‍රිය වෙනවා. ඒ සිනමා නිර්මාණයේදිත් තාත්තා ඔප්පු කර පෙන්වනවා අපිට ඉන්දියානු සංගීතය නැතුව අපේම වූ සංගීත ආරකින් නිර්මාණ කරන්න පුළුවන් බව. පසු කාලයකදි ලෙස්ටර් ජේම්ස් පිරිස් මහත්මයා අපේ තාත්තාව සොයාගෙන ඇවිත් ඔහුට මුදල් දෙනවා. තාත්තා අහනවා මොනවට ද කියලා. ලෙස්ටර් ජේම්ස් පිරිස් මහත්මයා කියනවා ඒ මුදල් සන්දේශය චිත්‍රපටයේ ගීත විකුණපු මුදලෙන් තාත්තාගේ කොටස බව. ලෙස්ටර් මහත්මයා ඒ තරමට නිහතමානි පුද්ගලයෙක්. 1967 දී නැවත ගුවන් විදුලියට කතා කරලා අර පරීක්ෂණය කරන්න කියල තාත්තාට ආරාධනා කරන්නෙ ඔය කාලයෙන් අනතුරුවයි.
සුනිල් සාන්ත සංගීතවේදියා කවදාවත් චිත්‍රපට සංගීත නිර්මාණය සඳහා ඉන්දියාවට යන්නෙ නැහැ. මෙයට විශේෂ හේතුවක් තියෙනවා ද?
ඒ සඳහා පාදක වෙන්න ඇති යැයි මම අනුමාන කරන කාරණයක් තිබෙනවා. මට හිතෙනවා තාත්තාට ඉන්දියාවේ දී යම් අනතුරක් කරාවි යන සැකය ඔහුට තියෙන්න ඇති. මොකද අපි දන්නවා සේනක බිබිලේ මහත්මයාට අත්වුණ ඉරණම. ඇතැම් විට තාත්තා හිතන්න ඇති ඉන්දියාවේ දී තාත්තාව ඝාතනය කරාවි කියලා. මේ සම්බන්ධයෙන් ඔහු කවදාවත් කියලා නැහැ. නමුත් ඔහුගේ සමකාලින අය කියන විස්තරවලට අනුව ඔහු පිළිබඳ ඉන්දියාව දැඩි අමනාපයකින් පසුවෙලා තියෙනවා. අයිවෝ ඩෙනිස් මහත්මයා යවන්නේ නිර්මාණයට අදාළ සියලු දේ සම්පූර්ණයෙන් ම ඔහු වෙත ලබා දීලා. අපි සමඟ ගුවන් විදුලි සංස්ථාවට ගියෙත් ඒ සැකය නිසා වෙන්න ඇති කියලා මම අනුමාන කරනවා.
පල්ලියේ සංගීතය අනුගමනය කළ බවට ඇතැම් අය සුනිල් සාන්ත සංගිතවේදියාට චෝදනා කළා?
ඔව්. සමහර අය එහෙම චෝදනා කළා. නමුත් ඒ කිසිවක් සාක්ෂි සහිතව ඔප්පු කළේ නැහැ. නමුත් ඕස්ට්‍රේලියානු ජාතික ආචාර්ය ටෝනි ඩොනල්සන් මහත්මයා පරීක්ෂණයක් කරලා ඔප්පු කරලා තිබෙනවා දළදා මාලිගාවේ කවිකාර මඩුවේ සංගීතය සහ සුනිල් සාන්තගේ නිර්මාණවල ඇතුළත් සංගීතයේ මුලික සිද්ධාන්ත සමාන බව. ඒ ප්‍රකාශයෙන් ඔප්පුවෙන්නෙ මොනවා ද? සුනිල් සාන්ත කිසියම් සංගිත නිර්මාණයක් කර තිබේ ද එය අපේ ම වූ සංගීතයක් බවයි. නවසිය හතළිහ සහ පනහෙ දශකවල ලංකාවේ ජනප්‍රිය ම ගායකයා වෙන්නේ සුනිල් සාන්ත.
අමරදේව මහත්මයා සහ අයිවෝ ඩෙනිස් මහත්මයා සමඟ සුනිල් සාන්ත සංගීතවේදියාගේ පැවති සබඳතාව මොන වගේ ද?
තාත්තා සමඟ බොහොම කලින් සහ ළඟින් ගැවසෙන්නේ අමරදේව මහත්මයා. ඒ. ජේ. රණසිංහ මහත්මයා ලියපු යමක් මම සිහිපත් කරන්නම්. නවසිය හතළිස් පහේ දී පමණ තාත්තා චිත්‍රසේන මහත්මයා සහ ඒ. ජේ. රණසිංහ මහත්මය බොහොම කිට්ටුවෙන් ඇසුරු කර තිබෙනවා. රණසිංහ මහත්මයා නවාතැන් අරගෙන ඉඳලා තියෙන්නෙත් චිත්‍රසේන මහත්මයාගේ කලා ආයතනයේ ම යි. ඒ කාලේ තාත්තා දවසක් චිත්‍රසේන මහත්මයාට කිව්වලු ‘එක ළමයෙක් ඉන්නවා එයා හොඳට වයලිනය වාදනය කරන්න පුළුවන්‘ කියලා. චිත්‍රසේන මහත්මයා කියලා තියෙනවා ‘ඒ ළමයා එක්කරගෙන එන්න‘ කියලා. ඒ වෙද්දි අමරදේව මහත්මයා අවුරුදු 18ක පමණ ශිෂ්‍යයෙක්ලු. එයා වයලීනය වයලා පෙන්නුවාම චිත්‍රසේන මහත්මයා කියලා තියෙනවා, තමන්ගේ කලායතනයේ නතර වෙලා ඉගෙන ගන්න කියලා. ඒ වේලාවෙම ඒ.ජේ. රණසිංහ මහත්මයා අමරදේව මහත්මයලගේ ගෙදරට ගිහින් එයාගේ ඇඳුම් ටික බෑග් එකක දාගෙන ඇවිත් ඒ.ජේ. රණසිංහ මහත්මයාගේ කාමරයේ ම නතර කරගෙන තියෙනවා. ඒ වගේම අමරදේව මහත්මයා මා සමඟ පවසා තිබෙනවා, අපේ තාත්තා ඒ කාලෙ අමරදේව මහත්මයා තාත්තාගේ ගමට එක්කරගෙන ගිහින් ගමේ පරිසරය පෙන්නවලු. ‘ඕළු පිපිලා’ සහ ‘බොවිටියා මා දං’ යන ගීත ලිව්වෙ ඒ පරිසරය නරඹමින් බව තාත්තා අමරදේව මහත්මයාට කිව්වලු.
අයිවෝ ඩෙනිස් මහත්මයා තාත්තාට හමුවෙන්නෙ නවසිය පනස් දෙක වසරේ. එයාගේ හැකියාව දැකලා එයාට උගන්වලා තියෙන්නෙත් නොමිලේ. පසු කාලෙක දී ක්‍රිස්ටෝපර් පෝල් මහත්මයත් තාත්තාගෙන් සංගීතය ඉගෙනගෙන තිබෙනවා. මහාචාර්ය කාලෝ ෆොන්සේකා, මහාචාර්ය නන්දදාස කෝදාගොඩ, මහාචාර්ය විනී විතාරණ සහ දොස්තර මහින්ද තෙන්නකෝන් යන දක්ෂ අය වෙනත් විෂයයක යෙදිලා හිටියත් තාත්තාගෙන් සංගීතය ඉගෙන ගෙන තියෙනවා.
ඔහු ඉගෙන ගත් විෂයය භාවිත කරන්න අවස්ථාව ලැබෙන්නෙ වසර හය යි. ඔහුට සිය හැකියා පෙන්වන්න අවස්ථාව පවතින්නේ 1946 සිට 1952 දක්වා පමණයි. නමුත් කිසිවක් ම හදාරන්නෙ නැතිව වසර පහළොවක් ඉක්ම ගියාට පසුව ඔහු ගුවන් විදුලියට යළි කැඳවන්නෙ ඔහුගේ හැකියාව හඳුනා ගත්තු නිසා.
මම මේ මොහොතේ තවත් වැදගත් යමක් සිහිපත් කළ යුතුයි. සුනිල් සාන්ත සංගීතවේදියා කිසිම දවසක ඉන්දියානු සංගීතය හදාරන්න එපා කියල කිසිම පුද්ගලයකුට කිව්වේ නැහැ. එය අත්හරින්න කියලා කිව්වෙත් නැහැ. එයාගේ මුඛ්‍ය පරමාර්ථය වුණේ දේශීය අනන්‍යතාවකින් යුත් සංගීත ආරක් නිර්මාණය කිරීමයි.
