රජ රටට වැසි ලැබෙන්නේ ඊසාන දිග මෝසමෙනි. එයත් අවුරුද්දේ මාස හතරකට ආසන්න කාලයක් පමණි. මෙම මාස හතරේ වැටෙන වැහි වතුර පොද රැක ගැනීමට අපේ අතීත මුතුන්මිත්තෝ වැව් අමුණු ඉදි කළහ. අදටත් ඔවුන් දායාද කළ වාරි පද්ධතිය රට සහලින් ස්වයංපෝෂිත කිරීමට ඉහළ දායකත්වයක් ලබා දෙයි. වන්නියේ මහා පරිමාණ වාරි පද්ධතියේ පිහිට නොලැබෙන ගොවියෝ මාස් කන්නයේ මධ්‍ය පරිමාණ හා කුඩා පරිමාණ වැව්වලින් ජල පහසුකම් ලබාගෙන වගා කටයුතු කරති. තවත් පිරිසක් අහස් දියේ පිහිටෙන් හේන් ගොවිතැනටද යොමුවී සිටිති. සාම්ප්‍රදායික වී හා හේන් ගොවිතැනට හුරුවී සිටින වන්නියේ මිනිසුන්ට මතු දිනයේ කුරුඳු වගාවෙන් ජීවිතය ජයගත හැකි බව වව්නියාව , නාමල්ගම ,පදිංචි ඩබ්. ජී. විමලසිරි ගොවිමහතා කියයි. ඔහු වන්නියට කුරුඳු හඳුන්වාදීමේ පුරෝගාමියාය.
මාස ගණනක් දිගු නියඟය ගහ කොළ කහ පැහැ ගන්වා ඇත. කෙසෙල්, ගස්ලබු වැනි වගා වියළී පරඬැල් වී ඇත. එහෙත් ඒ අතර සරුසාර වගා ද ඇත. එය ගොවි මහතුන්ගේ උත්සාහයේ ප්‍රතිඵලයක් බව අනුර කියයි. කථාබහ අතරින් අපි විමලසිරි මහතාගේ වගා බිමට ගොඩ වුණෙමු. එය සැබැවින්ම කාන්තාර පරිසරයේ ක්ෂේම භූමියකි. කෙසෙල්, පොල්, ගස්ලබු, වැල් දොඩම්, මඤ්ඤොක්කා හා බතල ආදී සරුසාර වගා ඔහුගේ උත්සාහයට සාක්ෂි දරයි. ඔහුගේ කුරුඳු වගාව සරුසාරය. වගා බිමේ තැනින් තැන යමින් ඔහු අපට කුරුඳු වගාව ගැන පැහැදිලි කළේය.
“අපේ ජනතාව පුරුදුවෙලා ඉන්නේ මාස් කන්නයේ සම්ප්‍රදායික හේන්වගාවට. උතුරේ අපට හේන්වල බටු, මිරිස් හා වට්ටක්කා හදලා දියුණු වෙන්න අමාරුයි. එයට හේතුව හැමෝම කන්නෙට එළවළු වගා කළාම එකවර අස්වැන්න වෙළදපොළට එනවා. එවිට මිල පහළ යනවා. අපට අපේක්ෂිත ලාභයක් ලැබෙන්නෙ නැහැ. යල මහ දෙකන්නය වගා කරන්න ස්ථීර ජල සැපයුමක් නැති නිසා මම කල්පනා කළා වැඩි ආදායමක් ලබා ගන්න පුළුවන් ස්ථීර වගාවකට යොමුවෙන්න. එහෙම හිතලා මීට අවුරුදු හතරකට කලින් මම වව්නියාවේ, නාමල්ගම මගේ ඉඩමේ කුරුඳු වගාව පටන් ගත්තා. අත්හදා බැලීමට කළ මෙම වගාව සාර්ථක වුණා. මේ වගාවෙන් මුලින්ම මම කුරුඳු කිලෝ දහයක් තැළුවා.
මම හිතුවා දකුණු පළාතේ හැදෙන විදිහටම උතුරු පළාතේ කුරුඳු වගා කරන්න පුළුවන් කියලා. මම කුරුඳු පැළ 500ක් ඇල්පිටියෙන් ගෙනැවිත් හිටෙව්වා. මුල් කලේදි මම ඈත නළ ළිඳකින් වතුර ඇදලා පොල්කටුවෙන් පැළවලට දැම්මා. කෙහොමහරි පැළ 200ක් රැක ගත්තා. හිතුවට වඩා හොඳට කුරුදු පැළ හැදුණා. මට ඊළගට තිබුණු අභියෝගය තමයි පොතු ගලවා ගැනීම. දකුණේ හැදෙන කුරුඳුවල වගේම හොඳට උතුරේ කුරුඳුවලත් පොත්ත ගැලවුණා. දකුණු පළාතේ හැදෙන කුරුඳුවල වගේම ඉහළ ප්‍රමිතියක් මෙම කුරුඳුවලත් තිබෙනවා. මම ඉන් ලොකු ජයග්‍රහණයක් ලැබුවා. උතුරේ පර්යේෂණ මට්ටමින් මම කළ කුරුදු වගාව සාර්ථක වුණා. දැන් මම දිගටම මගේ ඉඩමේ කුරුඳු වගා කරනවා. ඒ වගේම මේ වගාවට යොමුවීමට කැමති අයට මඟ පෙන්වීම කරනවා.”
වව්නියාවේ, බෝගස්වැව නැවත පදිංචිකළ ජනතාව බෙහෝ අපහසුතා මැද ජීවත්වන පිරිසකි. ත්‍රස්තවාදයට පෙර මෙම ප්‍රදේශවල පදිංචිව සිටි අය වගේම නාය යෑම් සුනාමි ආදි ස්වභාවික ආපදාවලට ගොදුරු වූ පවුල් මෙහි වෙති. නියඟය බොහෝ පිරිසකගේ ගොඩ ගොවිතැන් විනාශකර ඇත. මාස් කන්නයට එළවළු වගා කළත් එයින් ලැබෙන ආදායම වසරක් ජීවත්වීමට ප්‍රමාණවත් නැත. කුලියක් සොයා ගැනීමටද වව්නියාවට යායුතුය. එවන් අසීරු තත්ත්වයකට පත්වී සිටින ජනතාවට විමලසිරි මහතා හොඳ පූර්වාදර්ශයක් ලබාදී ඇත.
විමලසිරි මහතාගේ වගා කටයුතුවලට යෝධ ශක්තියක් ලබාදෙන්නේ බිරිය එච්. එස්. සිරියාවතී මහත්මියයි.
“කුරුඳු ගහ හැදෙන්නේ හෙවණේ. හෙවණට කෙසෙල් හදන්න පුළුවන්. ඒ වගේම ඉඟුරු හදන්න පුළුවන්. ඉඟුරු
සහ කෙසෙල්වලින් කුරුඳුවලට කලින් ආදායම් ගන්න පුළුවන්. අපේ ඉඩමේ කුරුදුවලට අමතරව කෙසෙල්, දොඩම්, ගස්ලබු, කිලෝපේර, වැල් දොඩම් වගාකර තිබෙනවා. අපි මේවායින් සැලකිය යුතු ආදායමක් ගන්නවා.
ගමේ අනිත් ගොවියෝ වට්ටක්කා කිලෝ 100 ක් පොළට අරං ගිහිං ගෙදරට අවශ්‍ය බඩුමුට්ටු ටික අරං එන කොට මම කුරුඳු කිලෝ දෙකක් මල්ලේ අරං ගිහිං ඊට වඩා මුදලක් අරගෙන බඩු මුට්ටු අරං එනවා” ඇය අභිමානයෙන් යුතුව පැවසුවාය.
අපේ මුතුන්මිත්තන් වගාකටයුතු කළේ කාබනික පොහොර භාවිතයෙනි. රසායනික පොහොර භාවිතයේ අනිටු විපාක විඳින වත්මන් ගොවි ජනතාව ඉන් මුදවා ගැනීමට රාජ්‍ය මෙන්ම රාජ්‍ය නොවන ආයතන ගණනාවකි. පාරම්පරිකව හේන් වගාවට යොමුවූ රජරට ගොවීන්ට කුරුඳු වගා කිරීම නව අත්දැකීමක් වනු ඇත. මෙම ජනතාවගේ ජීවන තත්ත්වය නැංවීමේ මූලිකත්වය ගෙන සිටින ප්‍රධානතම රාජ්‍ය නිලධාරියා මහවැලි එල් කලාපයේ නේවාසික ව්‍යාපාර කළමනාකාර පත්මසිරි ජයනාද මහතාය. ඔහු වෙහෙරතැන්න මහවැලි කොට්ඨාශ කළමනාකාර එච්. ජී. ඩී. කුමාර, නාමල්ගම ඒකක කළමණාකාර කමල් රෝහණ ජයතිලක සහ කෘෂිකර්ම නිලධාරී වික්‍රම දයාවංශ යන නිලධාරීන් සමඟ බෝගස්වැව ගමින් ගමට යමින් මාස් කන්නයේ වගා කටයුතු පිළිබඳ ගොවීන් හා සාකච්ජා කරයි.
“අපේ මූලිකම අරමුණ ගොවි ජනජීවිතය නගා සිටුවීමයි. දැනට වසර දෙක තුනක සිට වගා කරන නිසා පොළොවත් ඉතා සාරවත්. මේ පොළොවේ තවම තියෙන්නේ විනාශ නොවුණු පසයි. මෙහි මොනවා හැදුවත් හොඳට හැදෙනවා. ඉදිරියේදි මේ කුරුඳු වගාව ව්‍යාප්ත කරන්න අදාළ අංශවල අවධානය යොමුකරවනවා. ඒ සදහා අනවශ්‍ය ලෙස කැලෑ එළි නොකර ගහකොළ රැක ගැනීමත් කළයුතුයි. නව වගාවන්ගේ සාර්ථකත්වය මෙන්ම ගොවීන් හා නිලධාරීන් අතර ඇති බැඳීම මත මහවැලි එල් කලාපයේ දුෂ්කර බව පහසුවෙන් ජයගතහැකිය.” ජයනාද මහතා පැවසීය.
ප්‍රසන්න සිල්වා
