මෙරට කෘෂිකර්මාන්තය වෙනුවෙන් මහඟු මෙහෙවරක් ඉටුකරන ඉටු කරන ගොවි රජවරු සිටින ප්‍රදේශයක් ලෙස ඉරුදෙණියාය හැඳින්විය හැකි වේ. කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි විශාලතම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසය ලෙස පිළිගැනෙන පොල්පිතිගම ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයේ පිහිටි ඉරුදෙණියාය පදිංචි ගොවි ජනතාව තමන් වගා කරන එළවළු හා පළතුරු පිටරටට යැවීමට පවා සමත් වූවෝ වෙති .
ඉරුදෙණියාය ජනතාව කෘෂිකර්මාන්තය තම ජීවිකාව ලෙස තෝරා ගන්නට බලපෑ ප්‍රධානම හේතුව වූයේ 1970- 77 සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය අග්‍රාමාත්‍ය ධුරය දැරූ පාලන සමය තුළ “සිය රට දේ සිරි සැප දේ “ යන සංකල්පය පෙරදැරි ව මෙරට තුළ මහා වගා සංග්‍රාමයක් සිදු කිරීමට කටයුතු කළ බැවිනි. ඉරුදෙණියාය පොළවද කෘෂිකර්මාන්තයටම ඔබින සරුසාර පසකින් පොහොසත්වුණු අතර 1971 දී බණ්ඩාරනායක මැතිනිය විසින් කෘෂි බිම් සංවර්ධන පනත 
යටතේ මෙම ප්‍රදේශය කෘෂිකර්ම ප්‍රදේශයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර සිය වගා කටයුතු සිදු කිරීම සදහා එහි පදිංචිව සිටි ජනතාවට අවසර ලබා දෙන ලදී. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ප්‍රදේශයේ තිබුණු මුඩුබිම් පවා එළිපෙහෙළි කර ගෝවා, බීට්, බණ්ඩක්කා , රාබු, වැටකොළු, තක්කාලි ,බටු වැනි එළවළු ද කෙසෙල්, අඹ, පැපොල් වැනි පලතුරු ද වගා කිරීමට මෙහි ජනතාව පෙලඹුණු අතර තවත් අක්කර ගණනාවක පොල් වගාව ද ඉතා සරුසාර ලෙස සිදු කෙරිණි .
කෙසේ වුවත් 1989 වසරේදී මෙරට ජනාධිපති ධුරයට පත් රණසිංහ ප්‍රේමදාස මහතාගේ පාලන සමය තුළ ඉරුදෙණියාය ප්‍රදේශයේ ගොවි ඉඩම් කහල්ල, පල්ලේකැලේ අභය භූමි කලාපයට ඒකාබද්ධ කර වනජීවී කලාපයක් ලෙස ගැසට් මගින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදි. ඉන් අනතුරුව ඩී බී විජේතුංග මහතා ජනාධිපති ධුරයට පත් වීමෙන් පසු සන්නස් පත්‍රයක් මගින් එම ඉඩම් වගා කටයුතු සඳහා නැවත ගොවි ජනතාවටම පැවරීය. එම ඉඩම් පවරා දීමේ අවස්ථාව සඳහා ජනාධිපතිවරයා ඉරුදෙණියාය ගමට ගිය අතර තම පැමිණීම සනිටුහන් කරමින් එහි ශෛලමය සිහිවටන ඵලකයක්ද ස්ථාපනය කරන ලදී.
ඉරුදෙණියාය ජනතාව සිය වගා කටයුතු සිදු කරගෙන යාමේදී වල්අලි තර්ජනවලට ද ඉතා දරුණු ලෙසම මුහුණ දුන්හ. වල් අලි ප්‍රහාර නිසා මරණ රැසක් ද සිදුවුණු අතර අලින්ටද ජීවිතයෙන් වන්දි ගෙවීමට සිදු වුණු අවස්ථා අනන්තවත් වාර්තා වී තිබුණි. කෙසේ වුවත් මෙම අලි මිනිස් ගැටළුව නිසා මිනිස්සුන්ගේ හා අලින්ගේ ජීවිතවලට සිදුවන හානිය හා වගාවන්ට සිදුවන විනාශයන් වළක්වා ගන්නට අලි වැටක් ද මෙහි ඉදි කෙරුණි.
මේ වන විට ඉරුදෙණියාය පදිංචිව සිටින සමස්ත ගොවි පවුල් සංඛ්‍යාව 2453 ක් වේ.එම පවුල් අතර සිටින ජනගහනයද දස දහසකට වැඩි ය. දේශපාලනඥයින් පවා දන්නා පරම සත්‍යය වන්නේ ඉරුදෙණියාය මිනිස්සු කිසිම දවසක රජයේ රැකියා ඉල්ලා කරදරකර හෝ අරගල සිදු කර නොමැති බවයි. ඔවුන් ඒ තරමටම තම ජීවිකාව වන කෘෂිකර්මාන්තය හා බද්ධ වී තිබේ. මෙරට ප්‍රධාන ආර්ථික මධ්‍යස්ථානය ලෙස පිළිගැනෙන දඹුල්ල විශේෂිත ආර්ථික මධ්‍යස්ථානය සඳහා සියයට හතළිහක්ම එළවළු සපයන්නේ ඉරුදෙණියායේ ගොවි රජවරු බව කීවොත් එය කිසිදු විටෙක අතිශයෝක්තියක් නම් නොවේ.
දිනපතාම ලොරි තිස් පහත් හතළිහත් අතර ප්‍රමාණයකින් ඉරුදෙණියාය සිට දඹුල්ලට එළවළු යැවෙන අතර එසේ යවන එළවළු ප්‍රමාණය කිලෝ පනස් දාහක් පමණ වෙතැයි කියැවේ. ස්ව ශක්තියෙන් නැගිටින්නට උත්සාහ කරන ඉරුදෙණියාය ගොවිජනතාව පිළිබඳව වත්මන් ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතාගේ ද අවධානය යොමුව තිබේ. ඒ අනුව ජනාධිපතිතුමාගේ සංකල්පයක් මත මේ වන විට ඉතා සාර්ථක ලෙස ක්‍රියාවට නංවා ඇති ග්‍රාම ශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරයේ සක්‍රිය කොටස්කරුවකු වීම සඳහා ඉරුදෙණියාය ජනතාවට ද එතුමා ආරාධනා කළේය.
දැන් ඉරුදෙණියාය ගොවි ජනතාවද ග්‍රාම ග්‍රාමශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරයත් සමඟ ඉතා ශක්තිමත් ලෙස දෑත් බැඳ ගෙන ඇත. ඒ අනුව මෙම ජනතාවගේ කෘෂි නිෂ්පාදන කටයුතු වලට ධෛර්යයක් ලබාදෙන්නටද ඉරුදෙණියාය ගොවි ජනතාවගේ ද සහභාගිත්වයෙන් ඉරුදෙණියාය ග්‍රාමශක්ති ජනතා සමාගම මේ වන විටත් ස්ථාපිත වී තිබේ. 
මෙම ග්‍රාම ශක්ති ජනතා සමාගම හරහා ඉදිරියේදී තම ගොවිතැන් කටයුතු සාර්ථකව සිදුකර ගැනීමට අවශ්‍ය රාජ්‍ය අනුග්‍රහය නොඅඩුව ලැබෙනු ඇතැයි මෙහි ජනතාව තරයේම විශ්වාස කරති. ග්‍රාම ශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරයේ ප්‍රබල සෙන්පතියකු ලෙස පිළිගැනෙන හේමාල් ඩයස් මහතාගේ ද උපදෙස් හා අනුග්‍රහන් ලැබෙන නිසා ජනාධිපති මෛත්‍රීපාල සිරිසේන මහතා තම ගැටලු පිළිබඳ අවධානය යොමුකර ග්‍රාම ශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරය හරහා ඊට ඉක්මනින් පිළියම් ලබා දේ යැයි මෙහි ජනතාව බලාපොරොත්තු ව සිටිති.
තවමත් ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ගැටලුවක්ව ඇත්තේ සිය වගා කටයුතු සිදු කරන මෙම ඉඩම් වලට තමන්ට කියා ඔප්පු නොමැති වීමයි. විවිධ අවස්ථාවල තම ගැටලුව පෙන්වා දුන්නද ඒ කිසිවෙකුත් මෙම ගොවි ජනතාවට ඉඩම් ඔප්පු සකස් කර දීමට සමත් වූයේ නැත. එහෙත් දශක ගණනාවක් පුරා පරම්පරා දෙක තුනක් තමන් වගා කළ මෙම ඉඩම්හි අයිතිය මෙවර විධිමත් ඔප්පුවක් මගින් තමන්ට හිමි වේ යැයි ඔවුන් දෑස් අයා බලා සිටිති.
එපමණක් නොව ජනාධිපතිවරයාගේ නායකත්වයෙන් ක්‍රියාත්මක ග්‍රාම ශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරයේ ආලෝකයෙන් තම ගමට සංවර්ධනයේ අරුණලූ උදා වේ යැයිද ඔවුන්ගේ අපේක්ෂාව වී තිබේ. තමන් විසින් පිහිටුවාගත් ඉරුදෙණියාය ග්‍රාමශක්ති ජනතා සමාගම හරහා තම ප්‍රදේශය තුළ විදෙස් සංචාරකයින්ට පහසුකම් සලසන සුන්දර නිවාඩු නිකේතනයක් ඉදිකිරීමට ද දැනටමත් පිඹුරුපත් සකස් වී තිබීම විශේෂත්වයකි. නිවාඩු නිකේතනය ආරම්භ වූ පසු සැලකිය යුතු පිරිසකට රැකියා අවස්ථා ලබාදීමට සැලසුම් කර ඇත .
මේ අතර තම ප්‍රදේශය තුළ තුළ ඉදිරියේදී මහජන බැංකුව, ලංකා බැංකුව වැනි රාජ්‍ය බැංකුවල ශාඛා ස්ථාපිත කරන ලෙසත්, ඉන්ධන පිරවුම් හලක් ඉදි කර දෙන ලෙසත්, ඉරුදෙණියාය ග්‍රාම ග්‍රාමශක්ති ජනතා සමාගම මේ වන විටත් අදාළ බලධාරීන්ගෙන් ඉල්ලීම් කර තිබේ.
ගොවි ජනතාව ලෙස රට දැය වෙනුවෙන් තම යුතුකම් ඉටු කරද්දී තම මෙහෙවර අගය කිරීමට බලධාරීන් උත්සුක වනු ඇතැයි යන විශ්වාසයෙන් සිටින මෙම ජනතාව එක හඬින් ම පවසන්නේ ඉරුදෙණියාය ට ඉර පායන්නේ ග්‍රාම ග්‍රාමශක්ති ජනතා ව්‍යාපාරයෙන් බව තමන්ට සක්සුදක් සේ පැහැදිළි වී ඇති බවයි.
ඉරුදෙණියාය ඒකාබද්ධ ගොවි සංවිධානයේ සභාපති පී ඒ අබේසේකර මහතා හා ඉරුදෙණියාය ග්‍රාමශක්ති ජනතා සමාගමේ සභාපති එච්.එම් නිශ්ශංක හේරත් යන මහත්වරුන්ට විශේෂ ස්තූතිය.
