“මාඝ නමැති මහා ග්‍රීස්මය තෙම ලංකා රාජ්‍යය නමැති මහ වනය පෙළන්ට බොහෝ වූ යෝධ නමැති ලැව්ගිනි මෙහෙයී ය. ඉක්බිති ලෝකයාට පීඩා කරන්නා වූ උහුගේ ක්‍රෑර වූ මහායෝධයෝ “අපි කේරළ යෝධයම්හ” යි උන්නාද කෙරෙමින් තැනින් තැන මිනිසුන්ගේ වස්ත්‍රාභරණාදිය පැහැර ගත්හ. බොහෝකල් පාලනය කරණ ලද්දාවූ කුලාචාරය කඩ කළ හ. හස්තපාදාදිය කැපූ හග බොහෝ ගෙවල් බිඳපූ හ.ගවමහිෂාදීන් තමන් අයත් කොට බැඳ පූ හ. මහා ධනවත් වූ ආඪ්‍ය ජනයන් බැඳ වධ කොට සියලු බොහෝ වූ චෛත්‍යයන් වැනසූ හ. විහාරයන්හි විසූහ. උපාසකයන් පෙළූහග දරුවන් තැළූහ...”
මහා වංශය 81 පරිච්ඡේදය සිරිලක වැසියන්ගේ ඉතිහාසය ලොවට හෙළිකරන මාහැඟි පුස්තකය වන මහාවංශයේ කාලිංගයෙන් පැමිණි මාඝ’ නම් වූ ආමණිකයාගේ පාලන සමය විස්තර කර ඇත්තේ එලෙසිනි. රජරට ශිෂ්ටාචාරයේ බිඳවැටීම සටහන් කළ මාඝගේ විසි එක් වසරක පාලනය ගැන මහාවංශය පරිශීලනය කරන ලාංකිකයන් තුළ ඇතිවන හැඟීම වනුයේ ඔහු අධම අශිෂ්ට පාලකයකු බවට සැකයක් නැත; නමුත් දුටුගැමුණු එළාර ගැන සිදුවන කතාවකදී ද එළාර රජ දුෂ්ටයකු යැයි කියැවුණ ද ඊට පරස්පරයක් මතු කරන ඔහුගේ ගුණ ගැන කියැවෙන කතා ජනප්‍රවාදයේ මෙන්ම මහාවංශයේම කියැවෙන්නේ ය. මාඝ ළතෙත් බවින් තොර මහා අපරාධකරුවෙක් ම පමණ ද? මාඝ සම්බන්ධව ද මහාවංශයට ඔබ්බෙන් ගිය කතාවක් තිබිය නොහැකිද?
එ් ප්‍රශ්නය තදබල ලෙස තම සිතේ කාවද්දා ගත් වයස අවුරුදු විසි දෙකක තරුණයෙක් දැවැන්ත ගවේෂණයක නිරත වූයේය. තම වයසේ අනෙක් තරුණයන් කා බී විනෝද වන ප්‍රීතිමත් කාලසීමාව ඔහු මිඩංගු කළේ අමුතු පර්යේෂණයක නිරත වන්නට ය. තමන්ට විවේකයක් ලැබෙන සෑම මොහොතකදීම පොලොන්නරුවට ගිය ඔහු එහි නටබුන් අතරේ කල් ගෙව්වේය. පුරාවිද්‍යා කෞතුකාගාරයේත්, පුස්තකාලවලත් කාලය ගත කළේය. මේ ගවේෂණයේදී ඔහුට මහාවංශයෙන් මාඝ ගැන නොකියවෙන බොහෝ තොරතුරු හමු විය.
මේ තරුණයා නමින්, පෝල් කූපර් ය. දකුණු දිග ලන්ඩනයේ උපත ලබා පසුව වේල්සයේ හැදී වැඩුණු පෝල්, එංගලන්තයේ වෝර්වික් සරසවියෙන් සහ ඇංග්ලියා සරසවියෙන් තම උසස් අධ්‍යාපනය හැදෑරූ අයෙකි. දැනට මාධ්‍යවේදියකු මෙන්ම ග්‍රන්ථ කතුවරයකු ලෙස කටයුතු කරන ඔහු, මීට වසර හතරකට පමණ පෙර ලංකාවට එන්නේ ගුරුවරයකු ලෙසිනි. ඔහු පළමුව ගුරුතලාව ශාන්ත තෝමස් විදුහලේ ස්වේච්ඡා ගුරුවරයකු ලෙසට බැඳී කටයුතු කළේය. එහිදී සිංහල භාෂාව කෙරෙහි උපන් දැඩි ඇල්මෙන් යුතුව ඔහු වැඩි කාලයක් සිංහල උගෙනීමට වැය කළේය.
ඉන් අනතුරුව මෙරට ඉතිහාසයට උපන් ඇල්මෙන් යුතුව රජරට සංචාරයට ඇදී යන ඔහුගේ සිත තදින්ම ඇද බැඳ ගත් තැන වූයේ පොලොන්නරුව ය. වසර කිහිපයක් පුරා පොලොන්නරුව හැකිතාක් තම ආත්මයට සමීප කරගත් පෝල් ලංකාවෙන් නික්ම ගිය පසු අගනා කෘතියක් පළ කරන්නේය. River of the Ink’නමින් එසේ ඉංග්‍රීසියෙන් ලියැවුණු ඔහුගේ කුළුඳුල් නවකතාව පසුගියදා සහෘදය මාධ්‍යවේදී සමන් කළුආරච්චිගේ පරිවර්තනයක් ලෙසින් ‘තීන්ත නදිය’ නමින් සිංහලෙන් ද ප්‍රකාශයට පත්විය. තීන්ත නදිය කෘතිය හඳුන්වාදීමේ වැඩසටහනකට පසුගියදා ලංකාවට පැමිණි පෝල් සිළුමිණ සමඟ සුහද සංවාදයක ද නිරත වූයේය.
“මම හිතන හැටියට පොලොන්නරුව තමයි ලංකා ඉතිහාසයේ කලාව සහ සංස්කෘතිය අතින් ස්වර්ණමය යුගය. අදටත් පොලොන්නරුවේ නටබුන් දැක්කම ඒ අතීතයට ගමන් කරන්න පුළුවන්. මගේ පොතෙන් කියැවෙන යුගය වෙද්දි පොලොන්නරුව කියන්නේ ලන්ඩනයටත් වඩා ලොකු නගරයක්. සමකාලීන ලෝකයේ තිබුණු ප්‍රධාන ම නගරවලින් එකක් විදිහටත් පොලොන්නරුව හඳුන්වන්න පුළුවන්”
පොලොන්නරුව යනු බොහෝ ලාංකිකයන්ට වන්දනා භූමියකි. බහුතරයකගේ බෞද්ධ පසුබිම හේතුවෙන් පොලොන්නරුවේ විහාරවලට වන්දනාමාන කිරීම, නටබුන් බලමින් ඇවිදීම හැරුණු විට එකල ඉතිහාසය හාරා පාදා මතු කරගන්නට උත්සාහ දරන්නේ එහෙමත් අයෙකු ය.
“පොලොන්නරු නටබුන් අතර කාලය ගෙවද්දී ඒ ජනතාවගේ ජීවිත කොයිවගේ වෙන්නට ඇත්දැයි මට නිතර සිතෙන්න පටන්ගත්තා. විශේෂයෙන්ම පොලොන්නරු රජ මාළිගය දැක්කම මාව විස්මයට පත්වුණා. ඒ කාලේ රජවරු සිටුවරු කොහොම ජීවත් වෙන්න ඇත්ද කියලා හිතුණා. පොලොන්නරු නටබුන් අතරින් ලංකාතිලක විහාරයටත් මගේ ලොකු කැමැත්තක් තිබෙනවා. කොහොම නමුත් කාලිංග මාඝ සමය ගැන මට ලොකු උනන්දුවක් ඇතිවුණා. ඒ කාලසීමාව ගැන අපේ ඉතිහාසයේ යම් අඩුවක් තිබෙන බව මට හැඟී ගියා. මහාවංශ රචක හිමිවරු ඉතිහාසය ගබඩා කිරීමේ අරමුණින් ලේඛනයේ යෙදුණත් නවකථාකරුවකු ලෙස මට ඊට වැඩි නිදහසක් මාඝ යුගය ගැන සෙවීමේදී සහ ලිවීමේදී උදාවුණා”
මාඝ යනු අතිශය ක්‍රෑරතර පාලකයකු බව සමාජ සම්මතයක් බවට පත්ව තිබියදී මාඝගේ ජීවිතය තුළ නුදුටු පැත්තක් අනාවරණය කිරීමට පෝල් පෙලෙඹ වූ කාරණාව ඇතැම් විට මනෝ සාමාජීය විශ්ලේෂණයක ප්‍රතිඵලයක් බඳු ය.
“සෑමවිටම දුෂ්ට චරිත විස්තර කිරීමේදී ඔවුන්ගේ චරිත ස්වභාවය සංකීර්ණ ලෙස පෙන්නුම් කිරීම වැදගත්. මාඝ දුෂ්ටයෙකු බව ඉතිහාසයෙන් ඕනෑවටත් වඩා සාධක හමුවෙනවා. නමුත් යම් කෙනකු දුෂ්ටයකු බවට පත් කරන හේතු මොනවාදැයි සොයාබැලීමත් ඒ වගේම වැදගත්”.
ඔහු මාඝගේ ජීවිතය ගැන සෙවීමට සමගාමීව ලෝකය පුරා මධ්‍යකාලීන යුගයේ විසූ වෙනත් ක්‍රෑර රජවරුන්ගේ අතීත පිළිබඳව ද සොයාබැලීමක් කළේය. එහිදී ඔහුට නිරායාසයෙන් ම පැහැදිලි වූ එක් කරුණක් වූයේ එවැනි පාලකයන් තම දුෂ්ටත්වය වසා ගනිමින් ප්‍රචාරණ අරමුණු වෙනුවෙන් කලාව යහමින් යොදාගෙන තිබූ බව ය. එය මාඝගේ චරිතය ගොඩනඟා ගැනීමට ඔහුට බෙහෙවින් උපකාරී විය.
තීන්ත නදිය කෘතියේ පෙරවදනට සටහනක් තබමින් පෝල් තමා පොලොන්නරු සංචාරය කළ අවස්ථාවන්හිදී ගැමි ජනතාව තමාට සහාය වුණු ආකාරය ගැන ද කෘතඥපූර්වකව සිහිපත් කොට තිබේ. අපි ඒ පිළිබඳ ව ද පෝල්ගෙන් විමසීමු.
“ලංකාවේ ඉන්න කාලයේ මට ගොඩක් හොඳ මිතුරන් මුණගැහුණා. පොලොන්නරුවෙදී මම එක ගෙදරක නැවතී සිටියා. ඇත්තට ම මම ඒ ළඟ තිබුණු ඉස්කෝලෙක ඉගැන්වීම් කටයුතු කළා. ඉතින් ඒ ගෙදර අයත් එක්ක පවුලේම සාමාජිකයෙක් වගේ පිළිගැනීමක් මට ලැබුණා. එයාලත් එක්ක සින්දු කිව්වා, විනෝද වුණා. කොටින්ම අතින් රෙදි හෝදන්න, පොල් ලෙලි ගහන්න පවා පුරුදු වුණා”.
පෝල්ගේ තවත් විශේෂත්වයක් වන්නේ සිංහල සහ ද්‍රවිඩ යන භාෂා දෙකම හැසිරවීමට ඔහුට ඇති සුරුකම ය. ලංකාව හා සබැඳුණු නවකතාවක් පළ කිරීමේදී එම භාෂා හැකියාව ද ඔහුට විශාල ශක්තියක් වන්නට ඇති බවට සැකයක් නැත.
“මම ලංකාවෙ ඉන්දැද්දි සිංහලයි,දෙමළයි ඉගෙනගත්තා. ඒ දෙකම හරි ලස්සන භාෂාවන්. හැබැයි දෙමළ භාෂාවේ ව්‍යාකරණ ටිකක් සංකීර්ණ නිසා ඉගෙන ගන්න අපහසු වුණා. මම ගොඩක් ම ආසා සිංහල ප්‍රස්තාව පිරුළුවලට තමා.වවුලගෙ ගෙදර ගියාම එල්ලිලා ඉන්න ඕනෙ’ වගේ ප්‍රස්තාව පිරුළු හරිම ලස්සනයි”.
ඔහු කොතරම් සිංහල ප්‍රස්ථාව පිරුළු කෙරෙහි ආකර්ෂණය වූයේද සහ ඒවා උගත්තේද යත් River of the Ink ඉංග්‍රීසි පිටපතේ එක් තැනක “රට වට කර වැට බැන්දත් කට වට කර වැට බඳින්න බැහැ” යන සිංහල පිරුළ පවා ඒ අයුරින්ම ඉදිරිපත් කර තිබේ.
ලාංකිකයන්ගේ කෑමබීම ගැන ද පෝල් බෙහෙවින් උනන්දුය. ලාංකිකයකු තරම් හොඳින් අතින් බත් කෑමේ හුරුවක් තමාට ඇතැයි ද ඔහු පවසයි. “මම ගොඩක් ම ආසා පොළොස් මාළුවට තමා. ඒකෙ පුදුම රසයක් තියෙන්නෙ. ලෝකෙ වෙන කොහේවත් ඒ වගේ කෑමක් නැහැ” ඔහු කියන්නේ අතිශයෝක්තියකින් නොවන බව නිසැක ය.
“ලංකාවේ මිනිස්සු හරිම කරුණාවන්තයි. එයාලා කිසිම දෙයක් බලාපොරොත්තු නොවී මට කරුණාවෙන් සැලකුවා. ඒ වගේම හරි ආසාවෙන් සිංහල භාෂාව ඉගැන්නුවා. එයාලා තමන්ගේ ඉතිහාසය ගැන ගොඩක් ආඩම්බර වෙනවා. ඒක එහෙම විය යුතුයි. මොකද පුරාවස්තු අතින් විශිෂ්ට උරුමයක් ලාංකිකයන් සතුයි. එයාලා ඒ දේවල් රැකගන්නත් ගොඩක් මහන්සි වෙලා තියෙනවා”
තම කෘතිය ලිවීමට පෝල් මුල පුරද්දී සිතුවේ අවුරුදු දෙකකදී පමණ තම කෘතිය ලියා නිම කළ හැකි වනු ඇති බව ය. එහෙත් ලාංකේය ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කරමින් පරිපූර්ණ අයුරින්ම පොත අවසන් කිරීමට ඔහුට වසර පහක් ම ගත විය. එ් කාලය පුරාවට ලංකාවේ රැඳී සිටිමින් තොරතුරු රැස්කිරීමට ඔහු ගත් වෑයම ද සුළුපටු නොවේ. වයස අවුරුදු 17දී ලංකාවට පැමිණි ඔහු තමාට වයස අවුරුදු 22 පිරෙන විට නැවත එංගලන්තය බලා යන්නේ සාර්ථක නවකතාකරුවකු වීමට අවැසි සරු බීජ ද රැගෙන ය. ළපටි යෞවනයකු අතින් ලියැවුණු විශිෂ්ට කෘතියක් ලෙස River of the Ink වෙත ලැබෙන වටිනාකම ද එයම ය. ලාංකිකයන්ට මේ පොත තවමත් ආගන්තුක ය. එහෙත් යුරෝපය තුළ මේ වන විටත් River of the Ink කෘතියට ඉහළ ජනප්‍රියත්වයක් හිමි ව ඇති අතර බටහිර මාධ්‍ය රැසක් විසින් ම ඒ පිළිබඳ ධනාත්මක විචාර ඉදිරිපත් කර තිබේ.
පෝල් තම කෘතියට ‘තීන්ත නදිය‘ යන නම යොදා ඇත්තේ කුමක් නිසාදැයි තීරණය කිරීමට නම් නවකතාව කියැවිය යුතු ම බව ඔහුගේ අදහසයි. “තීන්ත නදිය කියන්නේ කවිය, ආදරය සහ ධෛර්යය අඩංගු කතාවක්. ඒ වගේම අබිරහස් තීන්ත වර්ගයකුත් මේ කතාවේ ඇතුළත්. මට මේ ගැන දිය හැකි එකම ඔත්තුව එය පමණයි”.-
